Ağır silahlar; hafif silahlardan ve piyade silahlarından daha büyük çaplı, mürettebat tarafından kullanılan büyük top, obüs ve roketatar gibi modern savaş silahlarına verilen ad.

Namlu çapı 60 kalibreden (0,6 inç veya 15 mm) büyük olan silahlar ağır silahlar, daha küçük namlulular ise hafif silahlar olarak adlandırılır. Ancak bu kaidenin istisnaları vardır. Bir veya iki kişi tarafından kullanılabilmeleri sebebiyle 60 mm'lik bazukalar ve 89 mm'lik süper bazokalar gibi daha büyük taşınabilir roketatarlar, 57 mm'lik geri tepmesiz toplar bazen hafif silah olarak sınıflandırılmıştır.^[1]

20. yüzyılın başlarında dolaylı ateşin yaygın olarak benimsenmesi, sahra topçusu için, özellikle keşif ve meteorolojik veriler için uzman verilerine ihtiyaç duyulmasına neden oldu ve bazı ordularda bunların sağlanması, topçu ordusunun sorumluluğundadır.^[2]

Ağır silahlar, en azından erken Sanayi Devrimi'nden beri kullanılmaktadır. Napolyon Savaşları, I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı'ndaki çatışma ölümlerinin çoğuna ağır silahlar neden oldu. 1944'te Joseph Stalin bir konuşmasında ağır silahların "savaş tanrısı" olduğunu söyledi.

İkinci Dünya Savaşı sırasında ve savaşı takip eden yıllarda ağır silahlar çeşitli biçimlerde sınıflandırıldı. Bir sınıflandırmaya göre ağır silahlar iki kısma ayrıldı:

1. Bir yerden bir başka yere rahatça taşınabilen gezici veya sahra ağır silahları
2. Bir sahil veya tahkimatlı bölge savunması için yerleştirildikten sonra, yeri pek nadir değiştirilen sabit veya mevzii ağır silahlar

Ağır silahlar arazide kullanımlarına bağlı olarak dağ topları veya obüsleri, tank ve tanksavar topları ve uçaksavar silahları gibi birçok özel sınıflara da ayrıldılar. Her sınıfın kendine has ihtiyaçları ve ateşleme usulleri vardır.^[3] Ağır silahlar bazen de kullanıldıkları ordu birliklerinin adlarına göre, batarya, divizion, tabur, alay, tümen, kolordu ve ordu silahları biçiminde de sınıflandırıldı. Ağır silahlar bugün de kullanılan bir sınıflandırmaya göre toplar, obüsler, havanlar ve roketatarlar olarak ayrılır. Aynı çaptaki ağır silahlardan uzun namlulu, uzun menzilli ve mermi yolu daha yatay olanlara top; namlusu ve menzili daha kısa ve mermi yolu yumuşak yay çizenlere obüs; çok kısa namlulu kısa menzilli ve yüksek bir açıyla ateşlendiği için mermi yolu firkete biçiminde olanlara havan adı verilir. Hem top hem de obüs özelliği taşıyan ara tipler ise obüs-top olarak adlandırılır.

Uçakların, uzun menzilli roketlerin ve güdümlü füzelerin geliştirilmesi daha karmaşık sınıflandırmaların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Günümüzde ağır silahlar yerden yere, yerden havaya, havadan yere ve havadan havaya şeklinde de sınıflandırılmıştır. Ağır silahlar bir seferde öldürür.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Mevcut bağlamda kullanılan "artillery" kelimesi, Orta Çağ'da ortaya çıkmıştır. Bir öneri, Fransız "atelier" sözünden geldiği, yani el işlerinin yapıldığı yer anlamına geldiği yönündedir.

Diğer bir öneri ise, 13. yüzyıldan ve tüm malzeme ve savaş ekipmanlarının (mızraklar, kılıçlar, zırhlar, savaş makineleri) zanaatkarlarını ve üreticilerini belirleyen Eski Fransız "artillier" kelimesinden kaynaklandığıdır.^[4] Sonraki 250 yıl boyunca, "artillery" kelimesi her türlü askeri silahı kapsadı. Başka bir öneri de, topçu kullanımı üzerine ilk teorisyenlerden biri olan Niccolò Tartaglia tarafından icat edilen İtalyan arte de tirare'den (atış sanatı) geldiğidir.

Cephane[değiştir | kaynağı değiştir]

Lojistiğin en önemli rollerinden biri, birincil bir topçu sarf malzemesi türü olarak cephane tedarikidir. Daha sonra bunların depolanması (mühimmat deposu, cephanelik, topçu şarjörü), topçu birliklerinin atkı, şarapnel, mermi veya bomba toplayacağı noktada fünye, topçu fünyesi, savaş başlığı ve fitil'lerin sağlanması yapılır.^[5] Bir topçu mühimmatı dört bileşenden oluşur: fitil, atkı, sevk maddesi ve astar.

Taktik[değiştir | kaynağı değiştir]

Askerî harekât sırasında, ağır silahlar, savaşta diğer silahlara destek sağlama veya hedeflere derinlemesine saldırma rolüne sahiptir. Genel olarak, bu etkiler düşmanı bastırmayı, etkisiz hale getirmeyi veya kayıplara, hasara ve yıkıma neden olmayı amaçlayan iki kategoriye ayrılır.^[6] Bu, çoğunlukla, kovan parçaları ve diğer molozlardan ve patlamadan düşmanı bastırmak veya düşmana zayiat vermek için yüksek patlayıcı mühimmatlar göndererek elde edilir. Ölümcül olmayan cephaneler, özellikle duman, aynı zamanda düşmanı görüşlerini engelleyerek bastırabilir veya etkisiz hale getirebilir.^[7]

Ateş, bir topçu gözlemcisi, mürettebatlı ve mürettebatsız uçaklar da dahil olmak üzere başka bir gözlemci tarafından yönlendirilebilir veya coğrafi koordinat sistemine yapılabilir. Askerî doktrin, ateşlenen ateş hacmi ile mühimmat hareketliliği arasında bir denge sağlamaya çalışırken, tarih boyunca topçu mühimmatının temel mühendislik tasarım hususları üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur.^[8]

Ağır silahlar türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Top (silah)
• Sahra topçusu
• Motorize top
• Kundağı motorlu topçu sistemi
• Donanma topu
• Kıyı topu
• Dağ topu
• Atlı topçu
• Seri ateşli top
• Tanksavar topu
• Ağır silahlar
• Makineli top
• Basilisk top
• Bombard top
• Karronade
• Kıyı topu
• Kulverin
• Orta boy top
• Orta boy külverin
• Çift namlulu top
• Falkonet
• Sahra topu
• Top obüs
• Havan
• Mortar
• El topu
• El havanı
• Helisel raylı tüfek
• Obüs
• Roketatar
• Çok namlulu roketatar
• Piyade destek topu
• Büyük kalibreli topçu
• Minyon top
• Dağ topu
• Donanma topu
• Elektromanyetik top
• Demiryolu topu
• Geri tepmesiz tüfek
• Yivli top
• Saker
• Kendinden tahrikli topçu
• Kuşatma topu
• Yivsiz top
• Döner top
• Tank topu
• Uçak topçusu
• Ahşap top
• Nehir topçusu
• Çekili obüs
• Piyade topu
• Top arabası
• Topçu traktörü
• Büyük kalibreli topçu
• Kuşatma topu
• Topçu roketi
• Nükleer topçu
• Uçaksavar topu
• Uçak savar

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ağır silahlar listesi
• Bastırıcı ateş
• Namlu yüklenmesi
• Hidrolik geri tepme mekanizması
• Vur ve kaç
• Hava savunma savaşı
• Baraj ateşi
• Roket
• Füze
• Mayın

Silahlar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.