Atabasklar Nedir?
Atabasklar Nedir?, Atabasklar Nerededir?, Atabasklar Hakkında Bilgi?, Atabasklar Analizi? Atabasklar ilgili Atabasklar ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Atabasklar ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Atabasklar Ne Anlama Gelir Atabasklar Anlamı Atabasklar Nedir Atabasklar Ne Anlam Taşır Atabasklar Neye İşarettir Atabasklar Tabiri Atabasklar Yorumu
Atabasklar Kelimesi
Lütfen Atabasklar Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Atabasklar İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Atabasklar Kelimesinin Anlamı? Atabasklar Ne Demek? ,Atabasklar Ne Demektir? Atabasklar Ne Demektir? Atabasklar Analizi? , Atabasklar Anlamı Nedir?,Atabasklar Ne Demektir? , Atabasklar Açıklaması Nedir? ,Atabasklar Cevabı Nedir?,Atabasklar Kelimesinin Anlamı?,Atabasklar Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Atabasklar Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Atabasklar Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Atabasklar Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
Atabasklar Kelimesinin Anlamı Nedir? Atabasklar Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Atabasklar Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
Atabasklar Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Atabasklar - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
Atabasklar
Atabasklar Nedir? Atabasklar Ne demek? , Atabasklar Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Atabasklar Kelimesinin Anlamı? Atabasklar Ne Demek? Atabasklar Ne Demektir? ,Atabasklar Analizi? Atabasklar Anlamı Nedir? Atabasklar Ne Demektir?, Atabasklar Açıklaması Nedir? , Atabasklar Cevabı Nedir? , Atabasklar Kelimesinin Anlamı?
Tipi çadırı önünde Tsutinalar | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Kanada , ABD | |
Diller | |
Din | |
1. Arktik 2. Saliş 3. Atabask 4. North Amerindian 5. Ojibwa 6. Meksika | 7. Maya 8. Orta Amerika 9. Andlar 10. Amazon 11. Gran Chaco 12. Patagonya |
Atabasklar, Atabask halkları, Atabask Kızılderilileri, Athabaskalar[1] ya da Deneler (İngilizce: Athabascan/Athabaskan/Athapascan/Athapaskan/Dene peoples, Athabascans, Athabascan Indians, Athabascan Native Americans, Athabascan-speaking peoples, Athabasca Indians), Kuzey Amerika'da Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada'da yaşayan ve Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubundan dilleri konuşan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist-şamanist Kızılderili halkları. Toplam nüfusları yaklaşık 200.000[2] kişidir ve çoğunluğu (170.000 den fazlası) Navaholar oluşturur. En yakın akrabaları birlikte dilce bir üst grup oluşturan Eyaklar, en uzak akrabaları ise Eyak-Atabask dillerine paralel Na-Dene dillerinin diğer ana grubunu oluşturan Tlingitlerdir.
Na-Dene grubunda Atabask (Büyük Larousse: Athabaska[1]) dilleri ve halkları[3][4] için kullanılan İngilizce Athabascan/Athabaskan/Athapascan/Athapaskan sıfatı, Athabasca gölünün adından gelir. Fakat, Athabasca gölünün adı Na-Dene grubu dışında farklı bir Kızılderili grubu olan Algonkin halklarından bölgede yaşayan Krilerin Orman Kricesi denen lehçesinde «grass here and there»[5] anlamına gelen aðapaskāw[6] (ð = th) kelimesine dayanır. Bu ad ilk olarak Athapascas biçiminde İsveç doğumlu Amerikalı Albert Gallatin (1761 - 1849) tarafından 1826 yılında kullanılmıştır.[7] İngilizcede dört biçimde (“Athabaskan”, “Athabascan”, “Athapaskan”, “Athapascan”) yazılır ve alanında saygın kişi ve kurumlar farklı imlâları kullanır. 1997 yılında yapılan Tanana Şefleri Konferansında (Tanana Chiefs Conference) alınan karar gereği Alaska Yerli Dil Merkezi Athabascan[8] imlâsını kabul etmiştir. Encyclopædia Britannica ile Na-Dene dilleri üzerine uzmanlaşan dilci Michael E. Krauss ise 1987 yılında Athabaskan[9][10] yazımını tercih etmiştir. SIL International destekli dil otoriteri Ethnologue Athapaskan[11] yazımını kullanır.
Dene[12] ise kendi dillerinde "insanlar/halk" anlamına gelen sözlerden yola çıkılarak dilcilerce (Edward Sapir) oluşturulmuştur. Dene adı ayrıca Kanada'da Guçin hariç 5 Atabask halkı, Denesulineler, Tlınçonlar, Sarıbıçaklar (Yellowknives), Sahtular ve Denetalar için ortak ad olarak kullanılır. Kuzeybatı Topraklarındaki resmi 11 dil arasında yer alan Guçin dahil 5 Atabask diline, Guçince (Gwich’in), Sahtuca (Sahtúot'ı̨nę, North Slavey), Denetaca (Dene Dháh, South Slavey), Tlınçonca (Tłı̨chǫ, Dogrib) ve Denesulinece (Dënesųłiné, Chipewyan) resmi olarak "Dene dilleri" denmektedir.[13][14] Bu beş resmi dilin konuşulduğu coğrafyanın tamamına ise Denendeh adı verilir[15] ve bu coğrafyadaki halk için "Dene Ulusu" (Dene Nation) adı da kullanılır.[16] Kanada'da en dar yalın anlamda ise Denesulineler için kullanılmaktadır. Diné biçimi ise Navahoların kendi adlarıdır. Dena (Ten'a) adı Koyukonların alternatif adıdır.
Na-Dene dillerini konuşan diğer halklar gibi Atabaskların da Asya'dan Amerika'ya Eskimo-Aleut halklarından önce göç ettikleri sanılıyor. Atabaskların ataları muhtemelen yaklaşık 12.000 yıl önce son buzul çağının sonunda Bering kara köprüsünü kullanarak Sibirya'dan göç etmişlerdir.[17] İç Alaska'daki (Interior Alaska) eski arkeolojik kalıntılar, Alaska Eskimo coğrafyasının sahillerinde olduğu gibi, yaklaşık 10.000 yıl öncesine tarihlenir ve bunlar Sibirya'dakilerle yakından ilgilidir.[17] Nitekim Atabask dillerinin Sibirya'daki Ketçe başta olmak üzere Yenisey dilleri ile akraba olduğu 2008 yılında Edward Vajda başta olmak üzere uzman dilcilerce teyid edilmiştir.[18]
Proto-Atabaskların anayurdu (Urheimat) olarak doğu Alaska ya da batı Yukon gibi Pasifik Okyanusuna akan ırmaklardan oluşan havzaya sahip kuzey bölgesi olduğu düşünülmektedir. Bu aksiyom için üç kanıt ileri sürülür. Birincisi, Proto-Atabask dilinde günümüzdeki çağdaş Atabask dillerindeki verilerle ortaklaşan dağ, kar ayakkabısı, kayıkla seyahat, rengeyiği, dalgıç kuşu ve Oncorhynchus tshawytscha türünden Pasifik sombalığı için kullanılan ortak kelimelerin kuzey bölgesine özgü kavramlar olması; ikincisi, Atabask dilleri dışında Na-Dene dillerinin diğer iki grubu olan Eyakça ile Tlingitçenin kuzeyde konuşulması; üçüncüsü, Kuzey Atabask dillerini konuşan Atabaskların coğrafyasının komşu dillerin coğrafyasından ayrı kesintisiz bir bütünlük oluşturması burayı çok uzun süreden beri kullandıklarını gösterir.[9]
Atabask dilleri içinde dil temeline göre 3 ana grup olarak sınıflandırılırlar:
Kimileri Kanada Atabasklarını 4 ayrı gruba (Yukon, British Columbian, Eastern, Tsuut'ina) ayırarak bütün Atabask halklarını 7 grup olarak snıflandırır.[19]1. Alaska Atabaskları (İngilizce: Alaskan Athabascans[19]): Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde daha çok İç Alaska (Alaska Interior) denen iç bölgesinde, biri (Denağinalar) ise güneyde Pasifik kıyılarında ve Guçinler ile Hanların büyük bir kısmı ile Yukarı Tananaların ufacık bir kısmı Kanada'nın Alaska'ya yakın yörelerinde de yaşarlar. Alaska'daki Toplam nüfusları yaklaşık 6.400[20] kişidir ve ancak çok ufak bir kısmı anadillerini konuşabilmektedir. Dil temelinde 11 ayrı halka ayrılırlar: Ahtnalar, Denağinalar, Guçinler, Hanlar, Değinaklar, Holikaçuklar, Koyukonlar, Yukarı Kuskokvimler, Aşağı Tananalar, Tanakroslar ve Yukarı Tananalar.
Tarihöncesi dönemden beri Atabasklar denizdişi kabuğunu süslemede kullandıkları gibi, oklu kirpi dikeniyle de kirpi işi denen sanat ürünleri sergilemişlerdir. Tarihsonrası dönemde ise Atabask kadınlarının zenginlik sembolü olarak tasarımlarda boncuk kullanılmaya başlanmış ve boncuk işi denen süsleme sanatını yeni sanatları olarak kabul etmişlerdir. Bu boncuklar değiş tokuş yöntemiyle ticaretin yapıldığı ticaret karakollarında Avrupalılarca satışa sunulmuştur. Boncuklarla birlikte yeni tasarım yolları da açılmıştır ve bunlardan biri de Kanada'daki Katolik misyonerlerce 19. yüzyılda Alaska'nın batısına kadar yerlilere öğretilen çiçek tasarımlarıdır. Bu boncuk işi çiçek tasarımları günümüzde de yapılmaktadır.[17] Alaska Atabasklarının sanatı Alaska yerli sanatı içinde değerlendirilir.
Subarktik Kızılderilileri kültür grubuna giren Kuzey Atabasklarında boncuk işi sanatı beş bölgesel tarza ayrılır:[21][22]