Arnavutluk'ta iletişim

Arnavutluk'ta iletişim; radyo, televizyon, sabit ve mobil telefonlar ve interneti kapsamaktadır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'lara kadar Arnavutluk, dünyanın en izole ve kontrol edilen ülkelerinden biriyken^{[kaynak belirtilmeli]} modern bir uluslararası ve yerel telekomünikasyon sisteminin kurulum ve bakımı yasaklanmıştı. Arayanlar daha önce şehir içi uzun mesafeli aramalar yapmak için operatör desteğine ihtiyaç duyuyordu.

Arnavutluk'un telefon yoğunluğu, Avrupa'nın her 100 nüfusu için 1,4 birimle en düşük yoğunluktaydı. Tiran, ülkenin 42.000 doğrudan hattının yaklaşık 13.000'ini oluşturuyordu; ikinci sırada bulunan ana liman kenti Dıraç'in 2.000 hattı vardı. Geri kalanı İşkodra, Elbasan, Avlonya, Ergiri ve diğer kasabalarda yoğunlaşmıştı. Bir keresinde, her köyün bir telefonu vardı ancak 1990'ların başlarındaki arazi yeniden dağıtımı sırasında köylüler çit yapmak için telefon telini çıkararak yaklaşık 1000 köye hizmet verdiler. Arnavutluk telefonlarının çoğu, bazıları 1940'lardan kalma eski, düşük kaliteli Doğu Avrupa modelleriydi; Tiran fabrikasındaki işçiler İtalyan parçalarından az sayıda telefon topladılar.

1990'ların başında Arnavutluk'un İtalya'ya uluslararası, 180'i Yunanistan'a çağrı yapan 240 mikrodalga devresi vardı. Arnavut telefon şirketi ayrıca iki U-20 Italtel dijital santrali kurmuştu. Tiran borsası uluslararası, ulusal ve yerel aramalar yaptı; Durrës borsası sadece yerel görüşmeler yaptı. İki ABD firması, ABD'den Tiran'a doğrudan arama yaptı. Şu anda sabit hatlar aşırı yüklüdür ve bir telefon numarası almak zordur. Sonuç olarak, büyük şehirlerde cep telefonu sayısı hızla artmıştır.^[1]

Radyo ve televizyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Radyo istasyonları:
- 2 kamu radyo ağı ve yaklaşık 25 özel radyo istasyonu; çeşitli uluslararası yayıncılar mevcuttur (2010);^[2]
- FM 56 (3 ulusal, 53 yerel), kısa dalga 1 (2008).
Radyolar: 1 milyon (2001).
Televizyon istasyonları:
- Biri uydu ile komşu ülkelerdeki Arnavut topluluklarına iletilen 3 kamu TV şebekesi; 60'tan fazla özel TV kanalı; birçok izleyici karasal yayın alımı ile İtalyan ve Yunan TV yayınlarını alabilir; kablo TV servisi mevcuttur (2010);^[2]
- 76 (3 ulusal, 73 yerel); not - 3 kablo ağı (2008).
Televizyon alıcıları: 1 milyon (2008).

Arnavutluk'taki devlet yayıncısı Radio Televizioni Shqiptar (RTSh, Arnavutluk Radyo ve Televizyonu), ulusal radyo ve televizyon ağlarını işletmektedir. Özel sektöre ait istasyonlardan gelen rekabete sahiptir.^[3]

Televizyon en etkili ortamdır. Birçok Arnavut, İtalyan ve Yunan istasyonlarını karasal alımlarla izlemektedir.^[3]

BBC World Service (başkent Tiran'da 103.9 MHz), Deutsche Welle, Radio France Internationale ve Voice of America seçenekleri mevcuttur.^[3]

Telefonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Telefon kodu: +355^[2]
Uluslararası arama öneki: 00^[4]
Ana hatlar:
- 312.000 hat kullanımda (2012);^[2]
- 316.400 hat kullanımda (2008).
Mobil hücresel:
- 3,5 milyon hat (2012);^[2]
- 3,1 milyon hat (2008).
Telefon sistemi: Sabit hatlara yapılan yatırıma rağmen, ana hatların yoğunluğu 100 kişi başına yaklaşık on sabit hat ile Avrupa'daki en düşük seviyededir; Sabit hatlara yapılan yatırıma rağmen, ana hatların yoğunluğu 100 kişi başına yaklaşık on sabit hat ile Avrupa'daki en düşük seviyededir; ancak, sabit hat kapasitesi eksikliğini telafi eden cep telefonu hizmeti 1996 yılından beri mevcuttur. Hücresel kullanım yaygındır ve genellikle etkilidir. Birden fazla şirket mobil hizmet vermektedir ve mobil teledensite 100 kişi başına 100'e ulaşmıştır. Uluslararası trafik fiber optik kablo ile ve gerektiğinde Tiran borsasından İtalya ve Yunanistan'a mikrodalga radyo rölesi ile gerçekleştirilmektedir (2011).^[2]
İletişim kabloları: Denizaltı kabloları İtalya, Hırvatistan ve Yunanistan'a bağlantı sağlar. Arnavutluk ile İtalya arasındaki denizaltı ve kara fiber optik sistemi kombinasyonu olan Trans-Balkan Hattı, Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve Türkiye'ye ek bağlantı sağlamaktadır (2011).^[2] Two other cable systems serving Albania are the ADRIA-1 (Croatia, Albania, Greece) and the Italy-Albania.^[5]

İnternet[değiştir | kaynağı değiştir]

Üst seviye alan adı: .al^[2]
İnternet kullanıcıları:
- 1,6 milyon kullanıcı, dünyada 100.; nüfusun %54,7'si, dünyada 77. (2012).^[6]^[7]
- 1,3 milyon, dünyada 91. (2009).^[2]
Sabit geniş bant: 148.882 üyelik, dünyada 91.; nüfusun %5'i, dünyada 103. (2012).^[6]^[8]
Kablosuz geniş bant: 552.676 üyelik, dünyada 90.; nüfusun %18,4'ü, dünyada 74. (2012).^[9]
İnternet sunucuları: 15.528 host, dünyada 124. (2012).^[2]
IPv4: 323.840 adres tahsis edildi, dünyada toplam %0,05'ten, 1000 kişide 3,4 adres (2012).^[10]^[11]
İnternet servis sağlayıcısı: 10 ISP (2001).^{[kaynak belirtilmeli]}

İnternet genişbant hizmetleri 2005 yılında başlatılmıştır, ancak büyüme yavaş olmuştur. İnternet kafeler Tiran'da popülerdir ve başkentin dışına yayılmaya başlamıştır.^[2]

Eutelsat geniş bant uydusu, kırsal Arnavut postanelerinde, okullarda ve yerel hükûmet ofislerinde ücretsiz halka açık İnternet erişimi sağlamak için kullanılıyor.^[12]^[13]

İnternet sansürü ve gözetimi[değiştir | kaynağı değiştir]

nternete erişim konusunda devletle ilgili herhangi bir kısıtlama yoktur veya hükûmetin e-posta veya İnternet sohbet odalarını uygun yasal yetki olmadan izlediğini bildirmektedir. Anayasa, ifade ve basın özgürlüğü öngörmekte ve hükûmet uygulamada genellikle bu haklara saygı duymaktadır. Bununla birlikte, hükûmetin ve işletmelerin medyayı etkilediği ve baskı yaptığı raporları bulunmaktadır. Anayasa ve yasalar mahremiyet, aile, ev veya yazışmalara keyfi müdahaleyi yasaklamaktadır ve hükûmet genellikle bu yasaklara pratikte saygı göstermektedir.^[14]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Për mediat audiovizive në Republikën e Shqipërisë" (PDF). 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k "Communications: Albania" 30 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., World Factbook, U.S. Central Intelligence Agency, 15 Ocak 2014. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.
^ ^a ^b ^c "Albania profile: Media" 1 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 20 Aralık 2012. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.
^ Dialing Procedures (International Prefix, National (Trunk) Prefix and National (Significant) Number) (in Accordance with ITY-T Recommendation E.164 (11/2010)) 18 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Annex to ITU Operational Bulletin No. 994-15.XII.2011, International Telecommunication Union (ITU, Geneva), 15 Aralık 2011. Erişim tarihi: 2 Ocak 2014.
^ "Greg's Cable Map" 23 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Greg Mahlknecht, 19 Aralık 2013. Erişim tarihi: 30 Ocak 2013.
^ ^a ^b Calculated using penetration rate and population data from "Countries and Areas Ranked by Population: 2012" 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Population data, International Programs, U.S. Census Bureau, Erişim tarihi: 26 Haziran 2013
^ "Percentage of Individuals using the Internet 2000–2012" 9 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., International Telecommunications Union (Geneva), Haziran 2013, Erişim tarihi: 22 Haziran 2013
^ "Fixed (wired)-broadband subscriptions per 100 inhabitants 2012" 26 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dynamic Report, ITU ITC EYE, International Telecommunication Union. Erişim tarihi: 29 Haziran 2013.
^ "Active mobile-broadband subscriptions per 100 inhabitants 2012" 26 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dynamic Report, ITU ITC EYE, International Telecommunication Union. Erişim tarihi: 29 Haziran 2013.
^ Select Formats 13 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Country IP Blocks. Erişim tarihi: 2 Nisan 2012. Note: Site is said to be updated daily.
^ Population 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The World Factbook, United States Central Intelligence Agency. Erişim tarihi: 2 Nisan 2012. Note: Data are mostly for 1 July 2012.
^ "Eutelsat satellite broadband selected for free public internet access in Albania", Press release (PR/61/12), Tring Communications, 2012. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.
^ "Eutelsat Wins Significant Government Broadband Contract in Albania" 6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jeffrey Hill, Via Satellite integrating Satellite Today, 3 Ekim 2012. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.
^ "Albania" 29 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Country Reports on Human Rights Practices for 2012, Bureau of Democracy, Human Rights and Labor, U.S. Department of State, 18 Nisan 2013. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Elektronik ve Posta İletişimi Kurumu (AKEP), (Arnavutça)
Projekt Strategjia e Republikës së Shqipërisë për kalimin nga transmetimet analoge në ato numerike^{[ölü/kırık bağlantı]} (Arnavutça) ("Analog Cumhuriyeti'nden dijital yayına geçiş için Arnavutluk Cumhuriyeti Taslak Stratejisi"), Këshilli Kombëtar i Radios dhe Televizionit (KKRT) (Ulusal Radyo ve Televizyon Konseyi).
"Albania enhances telecom sale with mobile license". Intelecon Research & Consultancy. 4 Temmuz 2003. 23 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.

[1] "Për mediat audiovizive në Republikën e Shqipërisë" (PDF). 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.

[CIAWFB-Albania-2014-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k "Communications: Albania" 30 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., World Factbook, U.S. Central Intelligence Agency, 15 Ocak 2014. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.

[BBCNewsProfile-Albania-Dec2012-3] "Albania profile: Media" 1 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 20 Aralık 2012. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.

[4] Dialing Procedures (International Prefix, National (Trunk) Prefix and National (Significant) Number) (in Accordance with ITY-T Recommendation E.164 (11/2010)) 18 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Annex to ITU Operational Bulletin No. 994-15.XII.2011, International Telecommunication Union (ITU, Geneva), 15 Aralık 2011. Erişim tarihi: 2 Ocak 2014.

[5] "Greg's Cable Map" 23 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Greg Mahlknecht, 19 Aralık 2013. Erişim tarihi: 30 Ocak 2013.

[NIUCalc-6] Calculated using penetration rate and population data from "Countries and Areas Ranked by Population: 2012" 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Population data, International Programs, U.S. Census Bureau, Erişim tarihi: 26 Haziran 2013

[ITU-IndividualsUsingTheInternet-7] "Percentage of Individuals using the Internet 2000–2012" 9 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., International Telecommunications Union (Geneva), Haziran 2013, Erişim tarihi: 22 Haziran 2013

[FixedBroadbandITUDynamic2012-8] "Fixed (wired)-broadband subscriptions per 100 inhabitants 2012" 26 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dynamic Report, ITU ITC EYE, International Telecommunication Union. Erişim tarihi: 29 Haziran 2013.

[MobleBroadbandITUDynamic2012-9] "Active mobile-broadband subscriptions per 100 inhabitants 2012" 26 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dynamic Report, ITU ITC EYE, International Telecommunication Union. Erişim tarihi: 29 Haziran 2013.

[10] Select Formats 13 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Country IP Blocks. Erişim tarihi: 2 Nisan 2012. Note: Site is said to be updated daily.

[11] Population 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The World Factbook, United States Central Intelligence Agency. Erişim tarihi: 2 Nisan 2012. Note: Data are mostly for 1 July 2012.

[12] "Eutelsat satellite broadband selected for free public internet access in Albania", Press release (PR/61/12), Tring Communications, 2012. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.

[13] "Eutelsat Wins Significant Government Broadband Contract in Albania" 6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jeffrey Hill, Via Satellite integrating Satellite Today, 3 Ekim 2012. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.

[14] "Albania" 29 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Country Reports on Human Rights Practices for 2012, Bureau of Democracy, Human Rights and Labor, U.S. Department of State, 18 Nisan 2013. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Arnavutluk'ta telekomunikasyon nedir?, Arnavutluk'ta telekomunikasyon anlamı nedir?, Arnavutluk'ta telekomunikasyon ne demektir?