Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Eylül 2018)

Andrea del Sarto
Andrea del Sarto otoportresi
Genel bilgiler
Doğum adı	Andrea d'Agnolo di Francesco di Luca di Paolo del Migliore
Doğum	16 Temmuz, 1486
Ölüm	21 Ocak 1530 (43 yaşında) Floransa ( modern İtalya)
Uyruk	̺Toskanalı İtalyan
Evlilik(ler)i	Lucrezia (del Fede)
Sanat eğitimi	Ressam
Katıldığı akımlar	Yüksek Rönesans, Maniyerizm üslubunun başlangıç dönemi.
Etkilendikleri	Piero di Cosimo, Raffaellino del Garbo
Ünlü yapıtları	Madonna delle Arpie

Andrea del Sarto (16 Temmuz 1486 - 21 Ocak 1530), Yüksek Rönesans ve Maniyerizm üslubunun başlangıç döneminde Floransa'da yaşamış ve resimler hazırlamış İtalyan bir ressamdır. Yaşadığı dönemde hazırladığı resimler ve resim yapma yetenekleri gayet övülmüş ve beğenilmiş ve bu dönemde "senza errori (İtalyanca: hiç hatasız)" ressam olarak lakap verilmiştir. Fakat aynı dönemde yaşayıp ve aynı üslupla eserler hazırlamış olan Leonardo da Vinci, Michelangelo ve Raffaello Sanzio gibi ressamların ünleri onun ressamlık ününü gölgede bırakmıştır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Andrea del Sarto 16 Temmuz 1486'de Floransa'da bir terzinin üçüncü oğlu olarak doğdu. Kendine verilen tam isim Andrea d'Agnolo di Francesco di Luca di Paolo del Mıgliore idi. Babası "terzi" olduğundan (İtalyanca "terzi oğlu" anlamına gelen) "del sarto" lakabı ile anılmaya başlandı. 1677 yılına ait imzaladığı bazı belgelerde ise ismi "Vannucci" olarak verilmiştir.

Andrea 1494'te bir altın işleme kuyumcusu yanına eğitim için çırak olarak girdi. Sonra bir tahta kakma sanatçısına ve daha sonra da 1498'e kadar yanında çalıştığı "Gian Barille adlı bir ressama çırak oldu. Kalfa olduktan sonra usta Floransalı ressamlar olan Piero di Cosimo ve sonra Raffaellino del Garbo yanında çalışmaya başladı.^[1]

1510'da Andrea Roma'ya gidip orada özellikle Rafeallo Sanzo'nun hazırladığı yenilikçi duvar resimlerinden çok etkilendi. Roma'da iken Floransa'da Santissima Annunziata Manastırı keşişlerinin idareten bağlı oldukları tarikatın Roma'da bulunan manastırı için her ikisi de fresko olarak 1511'de Corteo dei Magi adlı duvar tablosunu ve 1514'te Natività della Vergine adlı tablosunu hazırladı. O yıl verilen birçok kilise resimleri için siparişlerde Roma'da kaldığı zamanda Michelangelo'nun geliştirdiği anatomik resim prensiplerini iyi göstermektedir ve bu tablolardaki düzen ona iyi bir tasarımci olduğu ününü kazandırmıştır.

1514'te Andrea tekrar Floransa'ya dönüp orada Scalzo Revaklari için yine monokrom fresko tekniği kullanarak bir başka tablo daha yaptı. Bu mevkide monokrom teknik kullanarak fresko tablolar yapması bazen büyük, bazen küçük aralıklarla 1526'a kadar devam etmiştir.

1517 sonlarında veya 1518 başlarında o zamana kadar birkaç yıldır birkaç tablosu için kendine modellik yapmış olan ve kocası Eylül 1516'da ölmüş olan "Lucrezzia del Fede" bir kadın ile evlilik yaptı. Karısını evlendikten sonra da birkaç tablo siparişi için model olarak kullanmaya devam etti.

Andrea'nın hazırlamış olduğu bir "Pieta" tablosu ve "Modana" eseri Fransa'ya gönderilmiş ve o ülkede bu tablolar gayet büyük sanatsever ilgisi çekmişti. Bunun üzerine Fransa Kralı olan I. François Andrea del Sarto'yu Paris'e çağırmıştır. Andrea yanında kalfası olan Andrea Squarzella ile birlikte Paris'e gitmiş ve orada patronu olan Kral I. François için tablolar hazırlama çalışmalarına başlamıştı. Fakat karısı olan Lucrezia'yı Floransa da geride bırakmıştı.

Andrea del Sarto'nun yaşamını anlatan Giorgio Vasarı Andrea'nın karısından hoşlanmamakta olduğunu bildirmektedir. Vasari Lucrezıa'yi vefasız, kıskanç ve çıraklara karşı kötü davranma ile anımsamıştır. Vasarı'ye göre Lucrezia kocası Andrea'ya Fransa'ya mektuplar yazarak Floransa'ya dönmesini istemiştir. Böyle birkaç mektuptan sonra Andrea'nın Kral I. François huzuruna çıkıp ondan karısını geçici olarak ziyaret için İtalya'ya gitmek için izin istemiştir. Kral Andrea'nin bu izin isteğini onun İtalya'da kalmasının kısa bir dönem olması halinde kabul etmiştir. Ayrıca kısa bir müddetten sonra Andrea'nın Paris'e döneceğini kabul ederek, onun İtalya'da iken orada bilip tanıdığı İtalyan ressamlardan resim eserleri satın alıp Paris'e getirmesini istemiş ve bunun için Kral Andrea'ya yüklü bir meblağ vermiştir. Andrea Floransa'ya dönünce bu meblağ ile kendine ve ailesine bir ev satın almıştır. Bu nedenle Fransa Kralı'na verdiği sözü de tutmadığı gibi kendine verilen meblağı da kendisi için kullanmış ve böylece Fransa'ya geri dönme imkanlarını da ortadan kaldırmıştır.^[1]

Seçkin eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Testa di Madonna, yak.1506-1510, tahta panel üzerine yağlı boya, 38x29 cm, Metropolitan Museum,New York,
• Icaro, yak.1508, Palazzo Davanzati, Floransa
• Pietà e santi, kilise sunağı arkasinda bulunan bir tablonun alt kısmı, 1508, Galleria Borghese, Roma
• Madonna, yak. 1508. Galleria Nazionale d'Arte Antica, Roma
• Maria Maddalena, yak.1509 Orsanmichele, Floransa
• Visitazione, yak.1509, Museo di San Marco, Floransa
• Liberazione di una indemoniata, yak.1509-1510, fresko, 364x300 cm,, Voti Revağı. Santissima Annunziata Bazilikasi. Floransa
• San Filippo risana un lebbroso, yak.1509-1510, fresko, 380x321 cm, Voti Revağı. Santissima Annunziata Bazilikasi, Floransa
• Devozione dei fiorentini alle reliquie di san Filippo, yak.1510, fresko, 386x380 cm, Voti Şapeli. Santissima Annunziata Bazilikasi. Floransa
• Punizione dei bestemmiatori, yak.1510, fresko, 360x304 cm, Voti Revağı. Santissima Annunziata Bazilikasi. Floransa
• Porte di san Filippo Benizi e resurrezione di un fanciullo yak.1510, fresko, 362x306 cm, Voti Revağı. Santissima Annunziata Bazilikasi. Floransa
• Madonna col Bambino e i santi Giovannino, Caterina ed Elisabetta, yak.1510 tuval üzerine yağlı boya, 102x80 cm, Ermitage, Sankt-Peterburg,
• Battesimo di Cristo, yak.1510, fresko, Scalzo Sapeli, Floransa
• Noli me tangere, yak.1510, tahta panel üzerine yağlı boya, 176x155, Museo del Cenacolo di Andrea del Sarto, Floransa
• Viaggio dei Magi, 1511, fresko, 407×321 cm, Voti Revağı, Santissima Annunziata Bazilikasi. Floransa
• Ritratto di giovane, yak. 1511, Alnwick Castle, İngiltere
• Cinque santi, Cenacola, 1511,, fresko, Museo del Cenacolo di Andrea del Sarto, Flornsa.
• Tobia e l'angelo con san Leonardo e un donatore, 1512, tahta panel üzerine yağlı boya, 178x153 cm, Kunsthistorisches Museum, Viyana
• Matrimonio mistico di santa Caterina d'Alessandria, yak.1512-1513, tahta panel üzerine yağlı boya 167x122 cm, Gemäldegalerie, Dresden
• Annunciazione di San Gallo, 1512-1513, tahta panel uzerine yagliboya, 183x184 cm, Uffizi, Floransa
• Madonna col Bambino, sant'Elisabetta e il Battista, yak.1513, tahta panel üzerine yağlı boya, 106x81,3 cm, National Gallery Londra
• Ritratto di Lucrezia, yak.1513, Prado Müzesi, Madrid
• Ritratto della moglie dell'artista, 1513-1514, tahta panel üzerine yağlı boya 73x56 cm, Prado Müzesi, Madrid
• Natività della Vergine, yak.1513-1514, fresko, 410x340 cm, Voti Revağı. Santissima Annunziata Bazilikasi. Floransa
• Dama col cestello di fusi, yak.1514-1515, tahta panel üzerine yağlı boya, 76x54 cm, Uffizi, Floransa
• Carità, yak.1513, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Predica di san Giovanni Battista, yak.1515, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Giustizia, 1515, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Madonna col Bambino e san Giovannino, yak.1515, Galleria Borghese, Roma
• Battesimo delle folle, 1515-1517, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Madonna col Bambino e san Giovannino, yak.1515-1520, tahta panel üzerine yağlı boya, 90x70 cm, Kunsthistorisches Museum, Viyana
• Madonna col Bambino, yak.1515-1520, tahta panel uzerine yağlı boya, 85,6x62,5 cm,, National Gallery of Canada, Ottawa
• Storie dell'infanzia di Giuseppe, yak.1515-1516, tahta panel üzerine yağlı boya, 98x135 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Giuseppe interpreta i sogni del faraone, yak. 1515-1516, tahta panel üzerine yağlı boya 98x135 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Madonna degli Angeli, 1516 circa, tahta panel üzerine yağlı boya, 141x106 cm, Louvre, Paris
• Sacra Famiglia con sant'Anna e san Giovannino, yak.1516, tahta panel üzerine yağlı boya, tondo, çap: 106 cm, Louvre, Paris
• Ritratto di Baccio Bandinelli (okul), yak.1516, tuval üzerine yağlı boya, 58,5x42,5 cm, Uffizi, Floransa
• Madonna col Bambino con san Giovannino, Anna e due angeli,yak. 1516, tahta panel üzerine yağlı boya, 141x108 cm, Louvre, Paris
• San Giovanni Battista nel deserto, yak.1517, Corsham Court
• Madonna delle Arpie, 1517, tahta panel üzerine yağlı boya, 208x178 cm, Uffizi, Floransa
• Disputa sulla Trinità, yak.1517, tahta panel uzerine yagliboya, 232x193 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Ritratto di giovane, yak.1517, tahta panel üzerine yağlı boya, 72x57 cm, National Gallery, Londra
• Madonna col Bambino e san Giovannino, 1517-1519, tahta panel üzerine yağlı boya, 106x81 cm,, Wallace Collection, Londra
• Cattura di san Giovanni Battista, 1517, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Madonna col Bambino e san Giovannino, yak.1518, tahta panel üzerine yağlı boya, 154x101 cm, Galleria Borghese, Roma
• Carità, 1518, tuval uzerine transfer edilen yagliboya, 185x137 cm, Louvre, Paris

yak

• Tributo a Cesare (Alessandro Allori tarafından tamamlanmış), yak.1520, fresko, 502x536 cm,, Villa Medicea di Poggio a Caiano, Poggio a Caiano
• Sogno di Giuseppe, yak.1520, tahta panel üzerine yağlı boya, 98,3x135 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Sogno del faraone, yak.1520, tahta panel üzerine yağlı boya, 98x135 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Compianto sul Cristo morto, yak.1520, tahta panel üzerine yağlı boya, 99x120 cm, Kunsthistorisches Muzesi, Viyana
• Danza di Salomè, yak.1521, fresko, Scalzo Sapeli, Floransa
• Madonna della Scala, 1522-1523, tahta panel üzerine yağlı boya, 177x135 cm, Prado, MuzesiMadrid,
• Assunta Panciatichi, 1522-1523, tahta panel üzerine yağlı boya, 362x209 cm, Galleria Palatina, Floransa
• San Giovannino, 1523, tahta panel üzerine yağlı boya 94x68 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Pietà di Luco, 1523-1524, tahta panel üzerine yağlı boya, 239x199 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Decollazione del Battista, 1523, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Presentazione della testa del Battista, 1523, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Speranza, 1523, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Fede, 1523, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa
• Annuncio a Zaccaria, 1523, fresko, Scalzo Şapeli, Floransa Galleria Palatina, Floransa
• Cristo morto, yak.1524, tahta panel üzerine yağlı boya, Cenacolo di Andrea del Sarto, Floransa
• Madonna del Sacco, 1525, fresko, 191x403 cm, Santissima Annunziata Bazilikasi, Floransa
• Salvatore, 1525,, 47x27 cm, Santissima Annunziata Bazilikasi, Floransa
• Leone X e un cardinale Raffaello eseri kopyasi, 1525,, Capodimonte Muzesi, Napoli
• Assunta Passerini, 1526-1529, tahta panel üzerine yağlı boya, 236x205 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Ultima cena, 1527, fresko, 525x871 cm, Cenacolo di Andrea del Sarto, Floransa
• Sacrificio di Isacco, yak.1527, tahta panel üzerine yağlı boya, 178x138 cm,, Cleveland Museum of Art, Cleveland
• Sacrificio di Isacco, yak.1527-1529, tahta panel üzerine yağlı boya, 213x159 cm, Gemäldegalerie, Dresden
• Sacrificio di Isacco, 1527-1530, Prado Müzesi, Madrid
• Sacra Famiglia Barberini, yak.1528, tahta panel üzerine yağlı boya, 140x104 cm, Palazzo Barberini, Galleria Nazionale di Arte Antica, Roma
• Madonna col Bambino in gloria e sei santi, yak.1528 tahta panel üzerine yağlı boya, 209x176 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Dama col Petrarchino, yak.1528, tahta panel üzerine yağlı boya, 87x69 cm, Uffizi, Floransa
• Annunciazione Della Scala, 1528, tahta panel üzerine yağlı boya, 96x189 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Pala di Gambassi, yak.1528, Galleria Palatina, Floransa
  • Ritratto di Domenico da Gambassi detto Becuccio Bicchieraio, yak.1528, Art Institute of Chicago, Chicago,
  • Ritratto della moglie di Domenico da Gambassi, yak.1528 Art Institute of Chicago, Chicago
• Ritratto di Domenico da Gambassi detto Becuccio Bicchieraio, 1528-1530, tahta panel üzerine yağlı boya, 86x67 cm, National Gallery of Scotland, Edinburg
• Ritratto di dama, yak.1528 circa, Windsor Castle, Royal Collection
• Dossale dei quattro santi (Pala di Vallombrosa), yak.1528 tahta panel uzerine yagliboya, Uffizi, Floransa
  • San Michele arcangelo e san Giovanni Gualberto, 184x86 cm
  • Putti con cartiglio, 73x42 cm
  • San Giovanni Battista e San Bernardo degli Uberti, 184x86 cm
  • San Michele Arcangelo pesa le anime, 21x40 cm
  • San Giovanni Gualberto e la prova del fuoco di Pietro Igneo, 21x40 cm
  • Decapitazione di san Giovanni Battista, 21x40 cm
  • Cattura di san Bernardo degli Uberti, 21x40 cm
• Autoritratto, 1528-1529, fresk staccato, 51,5x37,5 cm, "Corridoio Vasariano (Vasari Koridoru)", Floransa
• San Jacopo con due fanciulli, 1528-1529, tuval uzerine yagliboya, 159x86 cm, Uffizi, Floransa
• Madonna col Bambino, yak.1528-1530, tahta panel üzerine yağlıboy, 56x42,7 cm, Royal Collection, Hampton Court
• Sacra Famiglia Borgherini, yak.1529, tahta panel üzerine yağlıboy, 135x100 cm,, Metropolitan Museum, New York
• Sacra Famiglia Medici, 1529, tahta panel uzerine yagliboya, 140x104 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Pala di San Godenzo (Annunciazione con i santi Michele Arcangelo e Godenzo), yak.1529, tahta panel uzerine yagliboya, 184x175 cm, Galleria Palatina, Floransa
• Sacra Famiglia con san Giovanni Battista, yak.1529, tahta panel üzerine yağlıboy, 129x100 cm, Ermitage, Sankt Petersburg
• Assunzione della Vergine, 1529, tahta panel üzerine yağlıboy, 239x209 cm, Floransa, Galleria Palatina
• Ritratto di donna in giallo, yak.1529-1530, tahta panel üzerine yağlıboy, 64x50 cm, Hampton Court, Royal Collection
• Carità, yak.1530, tahta panel üzerine yağlı boya, 119,5x92,5 cm,, National Gallery of Art |Washington DC ABD
• Sant'Agnese, yak.1530 Pisa Katedrali, Pisa
• Sante Caterina e Margherita,yak.1530, Pisa Katedrali, Pisa
• Santi Pietro e Giovanni Battista, yak.1530, Pisa Katedrali, Pisa
• Madonna in gloria con quattro santi, 1530, tahta panel üzerine yağlı boya. 308x208 cm, Galleria Palatina, Floransa

Galleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Ritratto di giovane (Bir Gencin veya Heykeltrasin Portresi) adi ile anilmakla beraber Andrea del Sarto'nun otoportresi. National Gallery, Londra (1517-1518)
• 
  Nascita della vergine, Chiostro dei voti (Meryem'in Doğum Yapmasi, Voyi Sapeli) Santissima Annunziata Bazilikasi, Floransa (1514)
• 
  Madonna col Bambino e san Giovannino (Meryem, Cocuk Isa ve bebek San Jan) Galleria Borghese, Roma (yak.1518)
• 
  Battesimo del Battista (Halkin Vaftiz Edilmesi) Scalzo Sapeli, Floransa (yak.1515, 1517)
• 
  Pietà di Luco (Meryem ile Cocuk Isa Azizlerle Birlikte) Uffizi, Floransa (1523-1524)
• 
  La Madonna delle Arpie Uffizi. Floransa (1517)
• 
  Giuseppe interpreta i sogni del faraone (Yusuf'un Firavuna Ruya Tabirleri) Pitti Muzesi, Floransa (1515-1516)
• 
  Madonna in gloria con quattro santi (Meryem'in Göğe Çıkışı ve Dort Aziz Poppi Kilisesi Sunak Resmi, Pitti Muzesi, Floransa
• 
  Vaftizci Jan, Pitti Muzesi, Floransa (yak.1523)
• 
  Assunta Passerini (Meryem'in Göğe Çıkışı) (1526)
• 
  Ultima cena (Son Taam) Museo del Cenacolo di Andrea del Sarto, San Salvi Kilisesi, Floransa (1527)
• 
  Pala di Gambassi (Meryem ve Cocuk Isa ve Alti Aziz ile) Uffizi, Floransa (yak.1528)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• İtalyanca Wikipedia "Andrea del Sarto" maddesi [1]24 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Andrea del Sarto ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Boş kaynak (yardım) 
• Shearman, J. (1965), Andrea del Sarto, Oxford (İngilizce)
• Tofani, A. Petrioli TAndrea del Sarto, Floransa 1985. (İtalyanca)
• Freedberg, Sydney J. (1993). Pelican History of Art. ed. Painting in Italy, 1500–600. Penguin Books Lt

(İngilizce)