Amerikan Matematik Topluluğu

Amerikan Matematik Topluluğu
Amerikan Matematik Topluluğu
Kuruluş	1888 (135 yıl önce)
Merkez	Providence, Rhode Island
Üyeler	30,000
Başkan	Ruth Charney
Resmî site	ams.org

Amerikan Matematik Topluluğu (İngilizce: American Mathematical Society / AMS), matematiksel araştırma ve bilim çıkarlarına kendini adamış profesyonel matematikçilerden oluşan bir dernektir ve yayınları, toplantıları, savunuculuğu ve diğer programları aracılığıyla ulusal ve uluslararası topluma hizmet eder.

Dernek, Matematik için Ortak Politika Kurulu'nun dört bölümünden biridir ve Matematik Bilimleri Konferans Kurulu üyesidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

AMS, 1888'de İngiltere'ye yaptığı bir ziyarette Londra Matematik Derneği'nden etkilenen Thomas Fiske'nin parlak fikri ile New York Matematik Derneği (New York Mathematical Society) olarak kuruldu. John Howard Van Amringe ilk başkan ve Fiske sekreter oldu.^[1] Dernek kısa süre sonra bir dergi yayınlamaya karar verdi, ancak Amerikan Matematik Dergisi ile rekabet etme endişeleri nedeniyle bir miktar direnişle karşılaştı. Sonuç, Fiske'nin baş editörü olduğu Amerikan Matematik Derneği Bülteni idi. Fiili dergi, amaçlandığı gibi, üyelik artışında etkili oldu. Bülten'in popülaritesi kısa bir süre sonra aynı zamanda de facto dergiler olan Amerikan Matematik Derneği İşlemleri ve Amerikan Matematik Derneği Bildirileri'ne sebep oldu.

1891'de Charlotte Scott, topluluğa katılan ilk kadın oldu. Dernek bugünkü adı altında yeniden örgütlendi ve 1894'te ulusal bir topluluk haline geldi ve o yıl Scott, Amerikan Matematik Derneği'nin ilk Konseyinde ilk kadın olarak görev yaptı.

1951'de, cemiyetin merkezi New York City'den Providence, Rhode Island'a taşındı. Derneğe daha sonra 1965'te Michigan, Ann Arbor'da^[2] ve 1992'de Washington, DC'de birer ofis eklendi.

1954'te topluluk yeni bir öğretim derecesi, bir Sanat Doktorasına benzer, ancak araştırma tezi olmayan bir Matematik Doktorası oluşturulması çağrısında bulundu.^[3]

1970'lerde, Lenore Blum'un "Matematikte Kadın Derneği'nin Kısa Tarihi: Başkanların Perspektifleri (A Brief History of the Association for Women in Mathematics: The Presidents' Perspectives)" adlı kitabında bildirildiği gibi, "O yıllarda AMS [Amerikan Matematik Topluluğu], yalnızca 'yaşlı erkekler ağı', olarak adlandırılabilirdi ve çemberin içindekiler haricinde herkese kapalıydı." Mary W. Gray, Atlantic City'deki Konsey toplantısına oturarak bu duruma meydan okudu. Gitmesi gerektiği söylendiğinde, polis gelene kadar bekleyeceğini söyledi ve gitmeyi reddetti. (Mary hikâyeyi biraz farklı anlatır: Ayrılması gerektiği söylendiğinde, tüzükte Konsey toplantılarına katılımı kısıtlayan hiçbir kural bulamadığını söyledi. Daha sonra 'beylerin anlaşması' ile olduğu söylendi. Doğal olarak Mary, "Açıkçası ben beyefendi değilim" diye cevapladı. O zamandan sonra Konsey toplantıları gözlemcilere açık hale geldi ve Topluluğun demokratikleşme süreci başladı."^[4]

Julia Robinson, Amerikan Matematik Derneği'nin (1983-1984) ilk kadın başkanıydı ancak lösemiden muzdarip olduğu için görev süresini tamamlayamadı.^[5]

1988'de Amerikan Matematik Derneği Dergisi, AMS'nin amiral gemisi dergisi olma niyetiyle oluşturuldu.

Toplantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

AMS, Amerika Matematik Birliği ve diğer kuruluşlarla birlikte Ocak ayı başlarında düzenlenen ve dünyanın en büyük yıllık matematik araştırmaları toplantısı olan Ortak Matematik Toplantısı'nı düzenler. Baltimore'daki 2019 Ortak Matematik Toplantısı yaklaşık 6.000 katılımcıya ev sahipliği yapmıştır. AMS'nin dört bölgesel bölümünün (Orta, Doğu, Güneydoğu ve Batı) her biri, her yılın ilkbahar ve sonbahar aylarında toplantılar düzenler. Dernek ayrıca diğer uluslararası matematik toplulukları ile toplantılara da sponsorluk yapmaktadır.

Akademi üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

AMS, matematiğin ilerlemesine olağanüstü katkılarda bulunan yıllık bir bursiyer sınıfı seçer.^[6]

Yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

AMS, matematiksel yayınların, çeşitli dergilerin ve kitapların incelemelerinin bir veritabanı olan Mathematical Reviews adlı çalışmayı yayınlamaktadır. 1997 yılında AMS, damga olarak kullanmaya devam ettiği Chelsea Publishing Company'yi satın aldı. AMS, 2017 yılında Amerika Matematik Derneği'nin kitap yayınlama programı olan MAA Press’i satın aldı. AMS, MAA Press baskısı altında kitap yayınlamaya devam edecektir.^[7]

Dergiler:

Genel
- Amerikan Matematik Topluluğu Bülteni - üç ayda bir yayınlanır.
- American Mathematical Society'nin Elektronik Araştırma Duyuruları - yalnızca çevrimiçi
- Amerikan Matematik Derneği Dergisi - üç ayda bir yayınlanır.
- Amerikan Matematik Derneği Anıları - yılda altı kez yayınlanır.
- Amerikan Matematik Topluluğu Tebliğleri - aylık olarak yayınlanan ve en çok okunan matematiksel dergilerden biridir.
- Amerikan Matematik Topluluğu Bildirileri - aylık olarak yayınlanır.
- Amerikan Matematik Topluluğu İşlemleri - aylık olarak yayınlanır.
Konuya özel
- Conformal Geometry and Dynamics - yalnızca çevrimiçi
- Journal of Algebraic Geometry - üç ayda bir yayınlanır.
- Hesaplama Matematiği - üç ayda bir yayınlanır.
- Matematiksel Araştırmalar ve Monograflar
- Temsil Teorisi - yalnızca çevrimiçi
Çeviri Dergileri
- St. Petersburg Matematik Dergisi (St. Petersburg Mathematical Journal)
- Olasılık Teorisi ve Matematiksel İstatistik
- Moskova Matematik Derneği İşlemleri (Transactions of the Moscow Mathematical Society)
- Sugaku Sergileri (Sugaku Expositions)

Bildiriler ve Koleksiyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

"Sovyet Matematiğindeki Gelişmeler". 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"American Mathematical Society Çevirileri". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"İleri Matematikte AMS / IP Çalışmaları". 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Center de Recherches Mathématiques (CRM) Bildiriler ve Ders Notları". 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Çağdaş Matematik". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"IMACS: Ayrık Matematik ve Teorik Bilgisayar Bilimleri Serileri". 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Fields Institute Communications". 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Uygulamalı Matematikte Sempozyum Bildirileri". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Saf Matematikte Sempozyum Bildirileri". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Bloglar[değiştir | kaynağı değiştir]

"Matematik Blogları Üzerine Blog". 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Matematik Bilimlerinde e-Mentorluk Ağı". 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"AMS Lisansüstü Öğrenci Blogu". 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Doktora + Epsilon". 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Matematik Öğretimi ve Öğrenimi Hakkında". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Görsel İçgörü". 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"İncelemelerin Ötesinde: MathSciNet'in İçinde". 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı ödüller diğer matematik organizasyonlarıyla ortaklaşa verilir. Ayrıntılar için belirli makalelere bakın.

Dizgi[değiştir | kaynağı değiştir]

AMS, TeX dizgi programının erken bir savunucusuydu, içine katkıların yazılmasını ve kendi AMS-TeX ve AMS-LaTeX paketlerini üretmesini gerektiriyordu. TeX ve LaTeX artık matematiksel yayıncılıkta her yerde kullanılmaktadır.

Başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

AMS, iki yıllık bir dönem için seçilen Başkan tarafından yönetilir ve başkanlar arka arkaya iki dönem görev yapamaz.^[8]

1888-1900[değiştir | kaynağı değiştir]

John Howard Van Amringe (New York Matematik Derneği) (1888-1890)
Emory McClintock (New York Matematik Derneği) (1891-94)
George Hill (1895-96)
Simon Newcomb (1897-98)
Robert Woodward (1899-1900)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Archibald, Raymond Clare (1939). "History of the American Mathematical Society, 1888–1938". Bull. Amer. Math. Soc. 45 (1): 31-46. doi:10.1090/s0002-9904-1939-06908-5. 10 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
^ Volume I: A History of the Second Fifty Years, American Mathematical Society, 1939 - 1988. Providence, RI: American Mathematical Society. 1988. s. 77. ISBN 978-0-8218-0125-3. 13 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.
^ Journal of Proceedings and Addresses of the Annual Conference 1960. Association of Graduate Schools
^ "A Brief History of the Association for Women in Mathematics (from Notices): How it was". AWM-math.org. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2019.
^ "Julia Bowman Robinson". Encyclopedia.com. 8 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Fellows of the American Mathematical Society". 17 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.
^ "American Mathematical Society and Mathematical Association of America Announce AMS Acquisition of MAA Book Program". www.ams.org (İngilizce). 23 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.
^ "Bylaws (as amended December 2003)". American Mathematical Society. 23 Nisan 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu makale, Creative Commons Attribution / Share-Alike Lisansı altında lisanslı PlanetMath üzerindeki American Mathematical Society materyallerini içermektedir.

[1] Archibald, Raymond Clare (1939). "History of the American Mathematical Society, 1888–1938". Bull. Amer. Math. Soc. 45 (1): 31-46. doi:10.1090/s0002-9904-1939-06908-5. 10 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.

[2] Volume I: A History of the Second Fifty Years, American Mathematical Society, 1939 - 1988. Providence, RI: American Mathematical Society. 1988. s. 77. ISBN 978-0-8218-0125-3. 13 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.

[3] Journal of Proceedings and Addresses of the Annual Conference 1960. Association of Graduate Schools

[4] "A Brief History of the Association for Women in Mathematics (from Notices): How it was". AWM-math.org. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2019.

[5] "Julia Bowman Robinson". Encyclopedia.com. 8 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[6] "Fellows of the American Mathematical Society". 17 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.

[7] "American Mathematical Society and Mathematical Association of America Announce AMS Acquisition of MAA Book Program". www.ams.org (İngilizce). 23 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.

[8] "Bylaws (as amended December 2003)". American Mathematical Society. 23 Nisan 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Amerikan Matematik Topluluğu Başkanları
1888–1900	John Howard Van Amringe (1888–1890) Emory McClintock (1891–1894) George William Hill (1895–1896) Simon Newcomb (1897–1898) Robert Simpson Woodward (1899–1900)
1901–1924	E. H. Moore (1901–1902) Thomas Fiske (1903–1904) William Fogg Osgood (1905–1906) Henry Seely White (1907–1908) Maxime Bôcher (1909–1910) Henry Burchard Fine (1911–1912) Edward Burr Van Vleck (1913–1914) Ernest William Brown (1915–1916) Leonard Eugene Dickson (1917–1918) Frank Morley (1919–1920) Gilbert Ames Bliss (1921–1922) Oswald Veblen (1923–1924)
1925–1950	George David Birkhoff (1925–1926) Virgil Snyder (1927–1928) Earle Raymond Hedrick (1929–1930) Luther P. Eisenhart (1931–1932) Arthur Byron Coble (1933–1934) Solomon Lefschetz (1935–1936) Robert Lee Moore (1937–1938) Griffith C. Evans (1939–1940) Marston Morse (1941–1942) Marshall Harvey Stone (1943–1944) Theophil Henry Hildebrandt (1945–1946) Einar Hille (1947–1948) Joseph L. Walsh (1949–1950)
1951–1974	John von Neumann (1951–1952) Gordon Thomas Whyburn (1953–1954) Raymond Louis Wilder (1955–1956) Richard Brauer (1957–1958) Edward J. McShane (1959–1960) Deane Montgomery (1961–1962) Joseph L. Doob (1963–1964) Abraham Adrian Albert (1965–1966) Charles B. Morrey Jr. (1967–1968) Oscar Zariski (1969–1970) Nathan Jacobson (1971–1972) Saunders Mac Lane (1973–1974)
1975–2000	Lipman Bers (1975–1976) R. H. Bing (1977–1978) Peter Lax (1979–1980) Andrew M. Gleason (1981–1982) Julia Robinson (1983–1984) Irving Kaplansky (1985–1986) George Mostow (1987–1988) William Browder (1989–1990) Michael Artin (1991–1992) Ronald Graham (1993–1994) Cathleen Synge Morawetz (1995–1996) Arthur Jaffe (1997–1998) Felix Browder (1999–2000)
2001–2024	Hyman Bass (2001–2002) David Eisenbud (2003–2004) James Arthur (2005–2006) James Glimm (2007–2008) George Andrews (2009–2010) Eric Friedlander (2011–2012) David Vogan (2013–2014) Robert L. Bryant (2015–2016) Kenneth A. Ribet (2017–2018) Jill Pipher (2019–2020) Ruth Charney (2021-2022)

g t d Amerika'da matematik
Örgütler	AMS MAA SIAM AMATYC AWM
Enstitüler	AIM CIMS IAS ICERM IMA IPAM MBI MSRI SAMSI Geometry Center
Yarışmalar	MATHCOUNTS AMC AIME USAMO MOP Putnam Competition

Amerikan Matematik Derneği nedir?, Amerikan Matematik Derneği anlamı nedir?, Amerikan Matematik Derneği ne demektir?