Amerika yerlileri

Amerika yerlileri
(*Eskimolar & Kızılderililer*)
	En üst soldan sağa 1., 3. ve 4. Eskimo, diğerleri Kızılderili halklarıdır
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Peru	13.8 milyon
Meksika	10.1 milyon
Bolivya	6 milyon
Guatemala	5.4 milyon
Ekvador	3.4 milyon
ABD	9.7 milyon
Kolombiya	1.4 milyon
Kanada	1.2 milyon
Brezilya	700,000
Şili	692,000
Arjantin	600,000
Venezuela	524,000
Honduras	520,000
Nikaragua	443,847
Panama	204,000
Paraguay	95,235
El Salvador	~70,000
Kosta Rika	~60,000
Guyana	~60,000
Grönland	51.349 (2012)
Belize	~24,501 (Maya)
Fransız Guyanası	~19,000
Surinam	~12,000 - 24,000
Diller
	Eskimo-Aleut dilleri, Kızılderili dilleri, İngilizce, İspanyolca, Fransızca
Din
	Hristiyanlık, Animizm / Şamanizm

Amerika yerlileri, Avrupalılar'ın gelişinden önce Amerika kıtasında yaşayan Eskimo-Aleut halkları ile Kızılderilileri kapsayan ortak ad. Bazıları^[22] bu adı İngilizce Amerindian terimin karşılığı olarak yalnızca Kızılderililer için kullanır ve Eskimo-Aleut halklarını dahil etmez. Alaska ve Kanada gibi hem Eskimo hem de Kızılderili nüfus barındıran yörelerde Amerika yerlisi adı her ikisi için kullanılırken, Kıta ABD'sinden Arjantin'e kadar Eskimo barındırmayan diğer yörelerde yalnızca Kızılderili anlamındadır.

ABD Nüfus Sayım Dairesi (Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu) ülkedeki yerlileri American Indian and Alaska Native adı altında topluca ele alır ve American Indian («Amerikalı Hint») terimiyle Kıta ABDsi'ndeki yerliler (ki hepsi de Kızılderilidir) kastedilirken, Alaska Native («Alaska Yerlisi») terimi Alaska'daki yerlilerin tamamı (Aleutlar, Alaska Eskimoları, Alaska Kızılderilileri) için kullanılır.^[23]

Kanada'da aboriginal peoples («yerli halklar») olarak adlandırılır ve hem Kanada Eskimolarını (Inuit), hem Kanada Kızılderililerini (First Nations), hem de melez Métisleri nitelendirir.^[24] Kanada'da Indian («Kızılderili») adı "aşağılayıcı" (pejorative)^[25]^[26] bulunduğu için resmî olarak fazla kullanılmaz. Kanada'da Indian adı resmî olarak yalnızca Hintler için kullanılır.

Amerika yerlilerinin sınıflandırılması kültür bölgelerine, coğrafyası ve dillerine göre ayrı ayrı sınıflandırılır. Antropologlar genellikle akışkan sınırlı kültür bölgeleri olarak sınıflandırma eğilimindedirler. Bu kültür bölgeleri şu anki sınırlara göre değil, yerlilerin Amerika'nın keşif sürecinde Avrupalılarca karşılaştığı 15. yüzyıl başlarındaki konumları baz alınarak düzenlenir.

Amerika yerli dilleri, üç ana filum olarak, Eskimo ile Aleutların konuştuğu Eskimo-Aleut dilleri, Kızılderili Na-Dene halklarının konuştuğu Na-Dene dilleri ile bunların haricindeki bütün Kızılderili halklarının konuştuğu Amerind dilleri biçiminde sınıflandırılır. Na-Dene dillerinin Asya'daki Yenisey dilleri ile Dene-Yenisey dilleri adı altında birlikte sınıflandırılması fikri 2008 yılında Edward Vajda tarafından ortaya konmuştur ve Eskimolar dışında Asya kökenli olduğu dil bilimi kriterlerine göre ortaya konan ilk ve tek Kızılderili grubu budur. Geriye kalan diğer Kızılderililerin dilleri 1960 yılında Joseph Greenberg tarafından Amerind dilleri adı altında birleştirilmesi fikri ortaya atılmıştır, fakat bu teoriyi tarihi dil bilimcilerin çoğu reddeder.

Na-Dene dillerini konuşan halklar, İnuitler ve Alaska yerlileri haplogrup Q (Y-DNA) mutasyonları sergiler; bununla birlikte, diğer Kızılderililerde (Amerind dillerini konuşanlar) bulunan mtDNA mutasyonlarından farklıdır. Amerika yerlileri DNA'sına göre 12 genetik gruba ayrılır ve Eskimolar ile Na-Dene Kızılderilileri haricindeki Kızılderililerde 10 ayrı genetik gruplaşma görülür.

Diller[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika yerli dilleri, üç ana filum olarak sınıflandırılır: Eskimo ile Aleutların konuştuğu Eskimo-Aleut dilleri, Kızılderili Na-Dene halklarının konuştuğu Na-Dene dilleri ile bunların haricindeki bütün Kızılderili halklarının konuştuğu Amerind dilleri. Bu ana dil filumları yanında hiçbir dil ailesine girmeyen izole diller de bulunmaktadır. UNESCO'ya göre birçoğu ya tükenmiş ya da konuşulabilirliği tehlikededir^[27]

Genetik sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika yerlileriyle ilişkili en yaygın haplogrup olarak Haplogrup Q1a3a (Y-DNA) verilmektedir.^[28] Tıpkı mtDNA gibi Y-DNA da diğer çekirdek kromozomlardan farklıdır ve Y kromozomu çoğunluğunda benzersiz olup mayoz bölünme sırasında rekombinasyona uğramaz. Bu etkiye sahip mutasyonların tarihsel dokusu kolayca incelenebilir.^[29] Bu dokular biribirinden oldukça farklı iki genetik bölüm oluşturur: birincisi, Amerika'nın başlangıç yerlileri; ikincisi, Amerika'nın Avrupalılar tarafından sömürgeleştirilmesinden sonraki sürecin yerlileri.^[30]^[31] Eski olan, kurucu haplotip ve gen çizgisi sayısı için belirleyici faktördür ve günümüzdeki amerika yerlilerinde bulunmaktadır.^[30]

Kurucu nüfus için Beringia'da ilk 20.000 yıl konaklamayla birlikte Bering Denizi kıyılarında insan yerleşimi aşamalı oluşmuştur.^[32]^[33] Mikrosatelit çeşitliliği ve Y çizgisinin dağılımı ilk sömürgeleştirme döneminden beri izole edilmiş Güney Amerika bölgelerinde yaşayan Kızılderili gruplarına özgüdür..^[34] Na-Dene, İnuit ve Alaska Yerlileri haplogrup Q (Y-DNA) mutasyonları sergiler; bununla birlikte, diğer Kızılderililerde (Amerind dillerini konuşanlar) bulunan mtDNA mutasyonlarından farklıdır.^[35]^[36]^[37] Bu da gösteriyor ki, Grönland ve Kuzey Amerika'nın kuzey uç içlerine en erken göç daha sonraki nüfustan kaynaklanır.^[38]

Human Y-chromosome DNA haplogroups baz alınarak yapılan çalışmalara göre:

Halk	Dil	Yer	n	C-M217	Q-M242	R1	Diğerleri	Kaynak
Algonkinler^{[nb 1]}	Algonkin-Yurok	kuzeydoğu Kuzey Amerika	155	7.7	33.5	38.1	20.6	Bolnick 2006^[39]
Apaçiler	Na-Dené	güneybatı ABD	96	14.6	78.1	5.2	2.1	Zegura 2004^[40]
Atabasklar^{[nb 2]}	Na-Dené	batı Kuzey Amerika	243	11.5	70.4	18.1	--	Malhi 2008^[41]
Çerokiler	Makro-Siyu	güneydoğu ABD	62	1.6	50.0	37.1	11.3	Bolnick 2006^[39]
Şayenler	Algonkin-Yurok	ABD	44	16	61	16	7	Zegura 2004^[40]
Çipçalar^{[nb 3]}	Makro-Çipça	Panama	26	0	100	0	0	Zegura 2004^[40]
Denesulineler	Na-Dené	Kanada	48	6	31	62.5	0	Bortoloni 2003^[42]
Ojibvalar	Algonkin-Yurok	doğu Kuzey Amerika	97	4.1	15.5	50.5	29.9	Bolnick 2006^[39]
Tlınçonlar	Na-Dené	Kanada	15	33	27	40	0	Malhi 2008^[41]
Gêler^{[nb 4]}	Makro-Jê	Brezilya	51	0	90	8	2	Bortoloni 2003^[42]
Guaraniler	Tupi	Paraguay	59	0	86	9	5	Bortoloni 2003^[42]
İngalar	Keçuva	Kolombiya	11	0	78	11	11	Bortoloni 2003^[42]
İnuitler	Eskimo-Aleut	Arktik Kuzey Amerika	60	0	80.0	11.7	8.3	Zegura 2004^[40]
Maya	Maya	Mezoamerika	71	0	87.3	12.7	0	Zegura 2004^[40]
Mişeler	Mixe–Zoque	Meksika	12	0	100	0	0	Zegura 2004^[40]
Miştekler	Oto-Mange	Meksika	28	0	93	7	0	Zegura 2004^[40]
Maskokeler^{[nb 5]}	Maskoke	güneydoğu ABD	36	2.8	75.0	11.1	11.1	Bolnick 2006^[39]
Nahua	Uto-Aztek	Meksika	17	0	94	0	6	Malhi 2008^[41]
ABD Kızılderilileri	--	ABD	398	9.0	58.1	22.2	10.7	Hammer 2005^[43]
Navaholar	Na-Dené	güneybatı ABD	78	1.3	92.3	2.6	3.8	Zegura 2004^[40]
Kuzey Amerika	--	Kuzey Amerika	530	6.0	77.2	12.5	4.3	Zegura 2004^[40]
Siyular	Makro-Siyu	orta Kuzey Amerika	44	11	25	50	14	Zegura 2004^[40]
Güney Amerika	Amerind	Güney Amerika	390	0	92	4	4	Bortoloni 2003^[42]
Tanana	Na-Dené	kuzeybatı Kuzey Amerika	12	42	42	8	8	Zegura 2004^[40]
Tikunalar	Tikuna–Yuri	batı Amazonya	33	0	100	0	0	Bortoloni 2003^[42]
Tupi–Guarani^{[nb 6]}	Tupi	Brezilya	54	0	100	0	0	Bortoloni 2003^[42]
Uto-Aztekler^{[nb 7]}	Uto-Aztek	Meksika, Arizona	167	0	93.4	6.0	--	Malhi 2008^[41]
Warao	Warao (izole)	Karayip Güney Amerikası	12	0	100	0	0	Bortoloni 2003^[42]
Wayúu	Aravak	Guajira Yarımadası	19	0	69	21	10	Bortoloni 2003^[42]
Wayúu	Aravak	Guajira Yarımadası	25	8	36	44	12	Zegura 2004^[40]
Yagualar	Peba–Yagua	Peru	7	0	100	0	0	Bortoloni 2003^[42]
Yukpalar	Karib	Kolombiya	12	0	100	0	0	Bortoloni 2003^[42]
Zapotekler	Oto-Mange	Meksika	16	0	75	6	19	Zegura 2004^[40]
Zenú	tükendi	Kolombiya	30	0	81	0	19	Bortoloni 2003^[42]

^ Algonkin halkları: Ojibwe, Şayenler/Arapaholar, Şavniler, Mikmaklar, Kikapular ve Meskvakiler.
^ Atabask halkları: Denesulineler, Tlınçonlar, Tanana, Apaçiler ve Navaholar.
^ Çipça halkları: Ngöbe–Buglé ve Kunalar.
^ Gê halkları: Gorotire, Kaigang, Kraho, Mekranoti ve Xikrin.
^ Maskoke halkları: Çikasovlar, Çoktavlar, Krikler ve Seminoleler.
^ Tupi–Guarani halkları: Asuriní, Parakanã, Ka'apor ve Wayampi.
^ Uto-Aztek halkları: Pimalar, Tohono O'odham, Tarahumaralar, Nahualar, Cora ve Huyçollar.

Kültür bölgeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Amerika[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Amerika'da Kanada, Grönland, ABD ve Meksika'nın kuzeyindeki yerli halklar etnoğraflar tarafından 10 kültür bölgesine ayrılır.^[44] Bazı kültür gruplarının kapsamı araştırıcıya göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Eskimo (Arktik) kültür bölgesi Arctic (→ Eskimo–Aleut dilleri)
Subarktik Kızılderilileri kültür bölgesi Subarctic (→ Na-Dene dilleri, Algonkin–Yurok dilleri)
Kuzeydoğu Kızılderilileri kültür bölgesi Northeast (→ Algonkin–Yurok dilleri, İrokua dilleri)
Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür bölgesi Northwest Coast (→ Haydaca, Çimşiyan dilleri, Vakaş dilleri)
Plato Kızılderilileri kültür bölgesi Plateau (→ Saliş dilleri)
Büyük Havza Kızılderilileri kültür bölgesi Great Basin
Ova Kızılderilileri kültür bölgesi Plains (→ Siyu dilleri)
Kaliforniya Kızılderilileri kültür bölgesi California
Güneydoğu Kızılderilileri kültür bölgesi Southeast
Güneybatı Kızılderilileri kültür bölgesi Southwest

Arktik[değiştir | kaynağı değiştir]

Paleo-Eskimo, tarihöncesi kültürler, Rusya, Alaska, Kanada, Grönland, 2500 MÖ–1500 MS
- Arctic small tool tradition, tarihöncesi kültürü, 2500 MÖ, Bering Boğazı
- Pre-Dorset, doğu Arktik, 2500–500 MÖ
- Saqqaq kültürü, Grönland, 2500–800 MÖ)
- Independence I kültürü, kuzeydoğu Kanada ve Grönland, 2400–1800 MÖ
- Independence II kültürü, kuzeydoğu Kanada ve Grönland, 800–1 MÖ)
- Groswater, Labrador and Nunavik, Kanada
- Dorset kültürü, 500 MÖ–1500 MS, Alaska, Kanada (muhtemelen arkaik kalıntısı 1903 yılında tükenen Sallirmiut halkı)
Aleutlar, Aleut Adaları, Alaska ile Kamçatka Krayı, Rusya
İnuit halkları, Rusya, Alaska, Kanada, Grönland
- Thule kültürü, Proto-İnuit, Alaska, Kanada, Grönland, 900–1500 MS
  - Birnirk kültürü, tarihöncesi İnuit kültürü, Alaska, 500 MS–900 MS
- Grönland İnuitleri, Grönland
  - Kalaallit, batı Grönland
  - Avanersuarmiut, kuzey Grönland
  - Tunumiit, doğu Grönland
- Batı Kanada İnuitleri, batı Arktik Kanada
- İnyupikler, kuzey ve kuzeybatı Alaska
Yupik halkları, Alaska ve Rusya
- Supikler, Alaska Yarımadası, güney orta Alaska'nın kıyıları ve adalar bölgesi
- Alaska Yupikleri, batı orta Alaska
  - Chevak Çupikleri, Hooper Bay ve Chevak, Alaska
  - Nunivak Çupikleri, Nunivak Adası, Alaska
- Sibirya Yupikleri, Rus Uzak Doğusu ve St. Lawrence Adası, Alaska
  - Chaplino Yupikleri, Sibirya
- Naukan Yupikleri, Sibirya
- Sirenik Yupikleri, Sibirya

Subarktik[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahtnalar (Ahtena, Nabesna)
Anişinabeler
- Anişininiler (Anishinini, Severn Ojibwa) Ontario, Manitoba
- Ojibwa (Chippewa, Ojibwe) Ontario, Manitoba, Minnesota
Atikamekler
Bearlake
Denesulineler
Kriler
Dakeller
- Babine
- Wet'suwet'en
Değinaklar (Deg Hit’an, Deg Xinag, Degexit’an, Kaiyuhkhotana)
Denağinalar
Danezalar (Beaver)
Guçinler (Gwich'in, Kutchin, Loucheaux)
Hanlar (Hän)
Hare
Holikaçuklar
İnnular

Kaliforniya[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaliforniya Kızılderili kültür grubu Kaliforniya eyaletinin sınırlarıyla uyumlu değildir ve buradaki bütün Kızılderilileri kapsamaz. Nevada ile birlikte doğu sınırındaki kabileler Büyük Havza Kızılderilileri kültür grubuna, Oregon sınırına yaın bazı kabileler ise Plato Kızılderilileri kültür grubuna dahildir^[45]

Achomawi, Achumawi, Pit River tribe, kuzeydoğu Kaliforniya^[46]
Atsugewi, kuzeydoğu Kaliforniya^[46]
Cahuilla, güney Kaliforniya^[46]
Çumaşlar, kıyı güney Kaliforniya^[46]
- Barbarenyo
- Kruzenyo
- Ynezenyo
- Obispenyo
- Purismenyo
- Venturenyo
Chilula, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Chimariko, tükendi, kuzeybatı Kaliforniya^[47]
Cupeño, güney Kaliforniya^[46]
Eel River Athapaskan peoples
- Lassik, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
- Mattole (Bear River), kuzeybatı Kaliforniya^[46]
- Nongatl, kuzeybatı Kaliforniya^[48]
- Sinkyone, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
- Wailaki, Wai-lakki, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Esselen, batı-merkezî Kaliforniya^[46]
Hupa, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
- Tsnungwe
Juaneño, Acjachemem, güneybatı Kaliforniya
Karok, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Kato, Cahto, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Kitanemuk, güney-merkezî Kaliforniya^[46]
Konkow, kuzey-merkezî Kaliforniya^[46]
Kumeyaay, Diegueño, Kumiai
- Ipai, güneybatı Kaliforniya^[46]
  - Jamul, güneybatı Kaliforniya^[49]
- Tipai, güneybatı Kaliforniya ve kuzeybatı Meksika^[46]
La Jolla Complex, güney Kaliforniya, ca. 6050—1000 MÖ
Luiseño, güneybatı Kaliforniya^[46]
Maidu, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
- Konkow, kuzey Kaliforniya
- Mechoopda, kuzey Kaliforniya
- Nisenan, Southern Maidu, kuzey Kaliforniya
Miwok, Me-wuk, merkezî Kaliforniya^[46]
- Coast Miwok, batı-merkezî Kaliforniya^[46]
- Lake Miwok, batı-merkezî Kaliforniya^[46]
- Valley and Sierra Miwok

Monache, Western Mono, merkezî Kaliforniya^[46]
Nisenan, doğu-merkezî Kaliforniya^[46]
Nomlaki, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Ohlone, Costanoan, bat-merkezî Kaliforniya^[46]
- Awaswas
- Chalon
- Chochenyo
- Karkin
- Mutsun
- Ramaytush
- Rumsen
- Tamyen
- Yelamu
Patwin, merkezî Kaliforniya^[46]
- Suisun, Southern Patwin, merkezî Kaliforniya
Pauma Complex, güney Kaliforniya, ca. 6050—1000 MÖ
Pomo, kuzeybatı ve merkezî-batı Kalifotniya^[46]
Salinan, kıyı merkezî Kaliforniya^[46]
- Antoniaño^[50]
- Migueleño
Serrano, güney Kaliforniya^[46]
Shasta kuzeybatı Kaliforniya^[46]
- Konomihu, kuzeybatı Kaliforniya
- Okwanuchu, kuzeybatı Kaliforniya
Tataviam, Allilik (Fernandeño), güney Kaliforniya^[46]
Tolowa, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Tongva, Gabrieleño, Fernandeño, San Clemente tribe, kıyı güney Kaliforniya^[46]
Tubatulabal, güney-merkezî Kaliforniya^[46]
Wappo, kuzey-merkezî Kaliforniya^[46]
Whilkut, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Wintu, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Wiyot, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
Yana, kuzey-merkezî Kaliforniya^[46]
- Yahi
Yokuts, merkezî ve güney Kaliforniya^[46]
- Chukchansi, Foothill Yokuts, merkezî Kaliforniya^[46]
- Northern Valley Yokuts, merkezî Kaliforniya^[46]
- Tachi tribe, Southern Valley Yokuts, güney-merkezî Kaliforniya^[46]
Yukiler, Ukomno'm, kuzeybatı Kaliforniya^[46]
- Huchnom, kuzeybatı Kaliforniya^[51]
Yuroklar, kuzeybatı Kaliforniya^[46]

Kuzeydoğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Abenakiler (Tarrantine), Maine, New Brunswick, New Hampshire, Quebec, Vermont
- Doğu Abenakileri, Quebec, Maine, and New Hampshire^[52]
  - Kennebec (Caniba)
- Batı Abenakileri: Quebec, Massachusetts, New Hampshire, Vermont^[52]
Anişinabeler (Anishinape, Anicinape, Neshnabé, Nishnaabe) (hatta → Subarktik, Ova)
- Algonkinler, Quebec, Ontario
- Nipissing, Ontario^[52]
- Ojibwa (Chippewa, Ojibwe), Ontario, Michigan, Minnesota, Wisconsin^[52]
  - Mississaugas, Ontario
  - Saulteaux (Nakawē), Ontario
- Odavalar (Odawa, Ottawa), Ontario,^[52] Michigan, sonra Oklahoma
- Potawatomi, Michigan,^[52] Ontario, Indiana, Wisconsin, later Oklahoma
Assateague, Maryland^[53]
Attawandaron (Neutral), Ontario^[52]
Beothuk, önceden Newfoundland^[52]
Choptank people, Maryland^[53]
Conoy, Virginia^[53]
Erie, Pennsylvania, New York^[52]
Etchemin, Maine
Meskwaki (Fox), Michigan,^[52] later Iowa, Oklahoma
Hoçanklar (Ho-Chunk, Winnebago), Wisconsin yakınları Green Bay, Illinois,^[52] later Iowa ve Nebraska
Honniasont, Pennsylvania, Ohio, West Virginia
Hopewell tradition, formerly Ohio ve Black River region, 200 MÖ—500 MS
Illinois Confederacy (Illiniwek), Illinois, Iowa, Missouri^[52]
- Cahokia, Illinois, Iowa, Missouri, Arkansas, later Oklahoma
- Kaskaskia, önceden Wisconsin
- Miami, Illinois, Indiana, Michigan,^[52] later Oklahoma
Mitchigamea, önceden Illinois
- Moingona, önceden Illinois
- Peoria, Illinois, sonra Oklahoma
- Tamaroa, önceden Illinois
- Wea, formerly Indiana
İrokualar (Haudenosaunee), Ontario, Quebec, New York^[52]
- Kayugalar, New York,^[52] sonra Oklahoma
- Mohavklar New York^[52] ve Kahnawake, Quebec
- Oneydalar, New York^[52]
- Onondagalar, New York^[52]
- Senekalar, New York,^[52] sonra Oklahoma
  - Mingo, Pennsylvania, Ohio, West Virginia
- Tuscarora, önceden North Carolina
Kikapular, Michigan,^[52] Illinois, Missouri, sonra Kansas, Oklahoma, Texas, Mexico
Laurentian (St. Lawrence Iroquoians, önceden New York, Ontario, Quebec, 14th c.—1580 MS
Lenni-Lenape Pennsylvania, Delaware, New Jersey, şimdi Ontario ve Oklahoma
- Munsiler
  - Esopus, önceden New York, sonra Ontario ve Wisconsin
    - Waoranecks
    - Warranawankongs
  - Minisink above the Delaware Water Gap
  - Ramapough Mountain Indians, New Jersey
- Unami linguistic group
  - Acquackanonk, Passaic River in northern New Jersey
  - Hackensack, New Jersey
  - Navasink, to the east along the north shore of New Jersey
  - Raritan, New Jersey, New York
  - Rumachenanck (Haverstraw), New Jersey, New York
  - Tappan, New Jersey, New York
  - Unalachtigo, Delaware, New Jersey
  - Wiechquaeskecks, Connecticut
Mascouten, formerly Michigan^[52]
Massachusett, Massachusetts
- Ponkapoag, Massachusetts
Menominee, Wisconsin^[52]
Mahican Confederacy, Connecticut, Massachusetts, New York, and Vermont^[52]
- Housatonic, Massachusetts, New York^[54]
- Mahican, Massachusetts, New York, and Vermont^[52]^[54]

- Wappinger, New York^[54]
  - Wappinger proper, New York
  - Hammonasset, Connecticut
  - Kitchawank (Kichtawanks, Kichtawank), northern Westchester County, New York
  - Mattabesset, New Haven County, Connecticut
  - Massaco, Farmington River, Connecticut
  - Menunkatuck, Connecticut kıyıları
  - Nochpeem, Dutchess County, New York
  - Paugusset, along Housatonic River, Connecticut
  - Podunk, doğu Hartford County, Connecticut
  - Poquonock, Hartford County, Connecticut
  - Quinnipiac (Eansketambawg), Connecticut, New Jersey, New York
  - Rechgawawanc (Recgawawanc)
  - Sicaog, Hartford County, Connecticut
  - Sintsink, Westchester County, New York
  - Siwanoy, Connecticut, New York
  - Tankiteke, Connecticut, New York
  - Tunxis, Hartford County, Connecticut
  - Wecquaesgeek, Westchester County, New York
- Wyachtonok, Connecticut, New York^[54]
Massachusett, Massachusetts^[55]
Mi'kmaq (Micmac), New Brunswick, Newfoundland ve Labrador, Nova Scotia, Prince Edward Island, Quebec,^[52] ve Maine
Mohegan, Connecticut
Montaukett (Montauk), New York
Nanticoke, Delaware ve Maryland^[52]
- Accohannock
Narragansett, Rhode Island
Niantic, Connecticut kıyıları^[55]
Nipmuc (Nipmuck), Connecticut, Massachusetts, Rhode Island^[55]
Occaneechee, Virginia^[56]
Passamaquoddy, New Brunswick, Nova Scotia, Quebec, Maine^[52]
Patuxent, Maryland^[53]
Penobscot, Maine
Pequot, Connecticut
Petun (Tionontate), Ontario^[52]
Piscataway, Maryland^[53]
Pocumtuc, batı Massachusetts^[55]
Poospatuck, New York
Quinnipiac, Connecticut, doğu New York, kuzey New Jersey
- Hammonasset
- Mattabesec
- Mattatuck
- Menunkatuck
- Meriden
- Mioonkhtuck
- Naugatuck, New York^[55]
- Nehantic
- Paugusset, New York^[55]
- Podunk, New York^[55]
- Potatuck, New York^[55]
- Totoket
- Tunxis, New York^[55]
- Wangunk, New York^[55]
- Wepawaug, New York^[55]
Sauk, Michigan,^[52] sonra Iowa, Oklahoma
Schaghticoke, western Connecticut
Şavniler, Ohio,^[52] West Virginia, Pennsylvania, sonra Oklahoma
Shinnecock, Long Island, New York^[55]
Susquehannock, Maryland vePennsylvania^[52]
Tauxenent (Doeg), Virginia^[57]
Unquachog, Long Island, New York^[55]
Wampanoag, Massachusetts
- Nauset, Massachusetts
- Patuxet, Massachusetts
- Pokanoket, Massachusetts, Rhode Island^[55]
Wawenoc, Maine
Wenro, New York^[52]
Wenrohronon, Pennsylvania, New York
Wicocomico, Maryland, Virginia
Wolastoqiyik, Maliseet, Maine, New Brunswick, Nova Scotia, Quebec^[52]
Wyandot (Huron), Ontario south of Georgian Bay, now Oklahoma, Kansas, Michigan, Wendake, Quebec

Büyük Havza[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahwahnechee, Yosemite Valley, California
Bannock, Idaho^[58]
Colorado River tribes
- Chemehuevi, güneydoğu Kaliforniya
- Southern Paiute, Arizona, Nevada, Utah
  - Kaibab, kuzeybatı Arizona^[59]
  - Kaiparowtis, güneybatı Utah^[59]
  - Moapa, güney Nevada^[59]
  - Panaca^[59]
  - Panguitch, Utah^[59]
  - Paranigets, güney Nevada^[59]
  - Shivwits, güneybatı Utah^[59]
Fremont culture (400 MS–1300 MS), formerly Utah^[60]
Kawaiisu, güney iç Kaliforniya^[58]
Mono, güneydoğu Kaliforniya
- Eastern Mono, güneydoğu Kaliforniya
- Western Mono ya da Owens Valley Paiute, doğu Kaliforniya ve Nevada^[58]
Northern Paiute, doğu Kaliforniya, Nevada, Oregon, güneybatı Idaho^[58]
- Kucadikadi, Mono Lake Paiute, Mono Lake, California
Shoshone (Shoshoni), Kaliforniya, Idaho, Nevada, Utah, Wyoming
- Western Shoshone, doğu Kaliforniya, Nevada, kuzey Utah, güneydoğu Idaho^[58]
  - Duckwater Shoshone Tribe ya da Tsaidüka, Railroad Valley, Nevada^[61]
  - Goshute, Nevada ve Utah
  - Tonomudza band ya da Te-Moak Tribe, Nevada
  - Yomba, Nevada

- Northern Shoshone, Idaho^[58]
  - Agaideka (Salmon Eaters) or Lemhi Shoshone, Snake River ve Lemhi River Valley, Idaho^[62]
  - Kammedeka (Jackrabbit Eaters), Snake River, Idaho to the Great Salt Lake, Utah^[62]
  - Pohogwe (People of the Sagebrush Butte) or Fort Hall Shoshone, Idaho^[62]
  - Tukudeka (Mountain Sheep Eaters), merkezî Idaho, güney Montana ve Yellowstone, Wyoming
  - Yahandeka (Groundhog Eaters), Boise, Payette ve Weiser Rivers, Idaho^[62]
- Eastern Shoshone, Wyoming^[58]
  - Kuccuntikka (Buffalo Eaters)^[63]
  - Tukkutikka or Tukudeka (Mountain Sheep Eaters), joined the Northern Shoshone^[63]
Timbisha or Panamint or Koso, southeastern California
Ute, Colorado, Utah, northern New Mexico^[58]
- Capote, güneydoğu Colorado and New Mexico^[64]
- Moanunts, Salina, Utah^[65]
- Muache, güney ve merkezî Colorado^[64]
- Pahvant, batı Utah^[65]
- Sanpits, merkezî Utah^[65]
- Timpanogots, kuzey central Utah^[65]
- Uintah, Utah^[64]
- Uncompahgre or Taviwach, merkezî ve kuzey Colorado^[64]
- Weeminuche, batı Colorado, doğu Utah, kuzeybatı New Mexico^[64]
- White River Utes (Parusanuch ve Yampa), Colorado and eastern Utah^[64]
Washoe, Washo, Nevada and California

Plato[değiştir | kaynağı değiştir]

Cayuse, Oregon
Celilo (Wayampam)
Chinook
Columbian (Dialects: Wenatchee, Sinkayuse, Chelan)
Coeur d'Alene, Idaho
Colville, Washington
Upper Cowlitz
Flathead (Selisch or Salish), Idaho and Montana
Klamath, Oregon
Klickitat Tribe, Washington
Kootenai/Ktunaxa, British Columbia, Montana, and Idaho
Lower Snake (Chamnapam, Wauyukma, Naxiyampam)
Modoc, California and Oregon
Molala (Molale), Oregon
Nimipular, Idaho
Nikola Atabaskları (extinct)
Nikola Salişleri (confederacy)
Nlakapamuklar, British Columbia, formerly known as the Thompson people
Okanaganlar (Syilx), British Columbia and Washington
Palus (Palouse)
Pend'Oreilles (Kalispel), Washington
Rock Creek
Sanpoil (tribe)
Secwepemc (Shuswap), British Columbia
Sinixt (Lakes), British Columbia, Washington, Idaho
Spokane, Washington
St'at'imc (Lillooet)
- Lil'wat
- In-SHUCK-ch
Tenino (Warm Springs), Oregon
- Dalles Tenino
- Dock-Spus
- Tygh
- Wyam
Umatilla, Oregon
Upper Nisqually (Mishalpan)
Walla Walla, Oregon
Wanapum
Wasco-Wishram, Oregon
Yakama, Washington

Pasifik Kuzeybatısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahantchuyuk → Kalapuya
Alsea
Applegate
Atfalati → Kalapuya
Bella Bella → Heiltsuk
Bella Coola → Nuxalk
Burrard → Tsleil-waututh
Calapooia → Kalapuya
Calapuya → Kalapuya
Central Kalapuya → Kalapuya
Chasta Costa → Rogue River
Chehalis (Upper and Lower) Washington
Chehalis (BC), Fraser Valley
Chemakum Washington (extinct)
Chetco → Tolowa
Chinook Dialects: (Lower Chinook, Upper Chinook, Clackamas, Wasco)
Clallam → Klallam
Clatsop
Komokslar Vancouver Island/BC Georgia Strait
Coos Hanis} Oregon
Lower Coquille (Miluk) Oregon
Upper Coquille
Cowichan Southern Vancouver Island/Georgia Strait
- Quwutsun
- Somena
- Quamichan
Lower Cowlitz Washington
Duwamish Washington
Eyaklar Alaska
Galice
Gitxsan, British Columbia
Haydalar (lehçeleri: Kaigani, Skidegate, Masset) BC & Alaska
Haisla BC North/Central Coast
- Haihai
- Kimsquit
- Kitimaat
Heiltsuk BC Central Coast
Hoh Washington
Kalapuya (Calapooia, Calapuya)
- North Kalapuya
  - Yamhill (Yamel)
  - Tualatin
  - Tfalati (Atfalati)
- Central Kalapuya
- South Kalapuya (Yonkalla, Yoncalla)
Klallam (Clallam, Dialects: Klallam (Lower Elwha), S'Klallam (Jamestown), S'Klallam (Port Gamble))
Klickitat
Kwalhioqua
Kwakwaka'wakw (Kwakiutl)
- Koskimo
- 'Namgis
- Laich-kwil-tach (Euclataws or Yuculta)
Kwalhioqua
Kwatami
Lakmiut → Kalapuya
Lower McKenzie → Kalapuya
Lummi Washington
Makah Washington
Mary's River → Kalapuya
Muckleshoot Washington

Musqueam BC Lower Mainland (Vancouver)
Nisga'a, British Columbia
Nisqually - Washington
Nooksack Washington
North Kalapuya → Kalapuya
Nisqually Washington
Nuu-chah-nulth West Coast of Vancouver Island
Nuxalk (Bella Coola) – BC Central Coast
Oowekeno → Wuikinuxv
Pentlatch Vancouver Island/Georgia Strait (extinct)
Puyallup Washington
Quileute Washington
Quinault Washington
Rivers Inlet → Wuikinuxv
Rogue River or Upper Illinois Oregon, California
Saanich Southern Vancouver Island/Georgia Strait
Samish Washington
Santiam → Kalapuya
Sauk-Suiattle Washington
Sechelt BC Sunshine Coast/Georgia Strait (Shishalh)
Shoalwater Bay Tribe Washington
Siletz Oregon
Siuslaw Oregon
Skagit
Skokomish Washington
Skwxwu7mesh (Squamish), British Columbia
Sliammon BC Sunshine Coast/Georgia Strait (Mainland Comox)
Snohomish
Snoqualmie
Snuneymuxw (Nanaimo), Vancouver Island
Songhees (Songish) Southern Vancouver Island/Strait of Juan de Fuca
Sooke Southern Vancouver Island/Strait of Juan de Fuca
South Kalapuya → Kalapuya
Squaxin Island Tribe Washington
Spokane Washington
Stillaguamish Washington
Sto:lo, BC Lower Mainland/Fraser Valley
- Kwantlen
- Katzie
Squamish → Skwxwu7mesh
Suquamish Washington
Swinomish Washington
Tait
Takelma Oregon
Talio
Tfalati → Kalapuya
Tillamook (Nehalem) Oregon
Tlatlasikoala
Tlingit Alaska
Tolowa-Tututni
Tsimshian
Tsleil-waututh (Burrard) - British Columbia
Tualatin → Kalapuya
Tulalip Washington
Twana Washington
Tzouk-e (Sooke) Vancouver Island
Lower Umpqua Oregon
Upper Umpqua Oregon
Upper Skagit Washington
Wuikinuxv (Owekeeno), BC Central Coast
Yamel → Kalapuya
Yamhill → Kalapuya
Yaquina
Yoncalla → Kalapuya

Büyük Ovalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Ovalar'daki yerliler Kuzey ve Güney Ova Kızılderilileri olmak üzere iki ana grupta toplanırlar.

Apaçiler - ayrıca bkz. Güneybatı Kızılderilileri
- Lipan Apaçileri, New Mexico, Texas
- Ova Apaçileri (Kiowa-Apache), Oklahoma
- Querecho Apaçileri, Texas
Arapaholar (Arapahoe, Arrapahoe), Colorado, Oklahoma, Wyoming
- Besawunena
- Nawathinehena
Arikaralar (Arikaree, Arikari, Ree), North Dakota
Atsinalar (Gros Ventre), Montana
Karaayaklar (Blackfoot)
- Kainai Nation (Káínaa, Blood), Alberta
- Northern Peigan (Aapátohsipikáni), Alberta
- Blackfeet, Southern Piegan (Aamsskáápipikani), Montana
- Siksika (Siksikáwa), Alberta
Şayenler (Cheyenne), Montana, Oklahoma
- Suhtai, Montana, Oklahoma
Comanche, Oklahoma, Texas
Ova Krileri, Montana
Apsalokeler (Crow, Absaroka, Apsáalooke), Montana
Escanjaques, Oklahoma
Hidatsalar, North Dakota
Iowa (Ioway), Kansas, Nebraska, Oklahoma
Kaw (Kansa, Kanza), Oklahoma
Kiowa, Oklahoma
Mandanlar, North Dakota
Missouri (Missouria), Oklahoma

Omahalar, Nebraska
Osageler, Oklahoma
Otoe (Oto), Oklahoma
Pavniler (lehçeleri: South Band, Skiri, Oklahoma
Ponkalar, Nebraska, Oklahoma
Quapaw, formerly Arkansas, Oklahoma
Siyular
- Dakotalar, Minnesota, Montana, Nebraska, North Dakota, South Dakota, Manitoba, Saskatchewan
  - Santi Dakotaları, Nebraska
  - Yankton Dakotaları, South Dakota
  - Yanktonai Dakotaları, formerly Minnesota, currently Montana, North Dakota, and South Dakota
- Lakotalar (Teton), Montana, North Dakota, South Dakota, Saskatchewan
  - Brulé Lakotaları (Sičháŋǧu, Brulé, Burned Thighs)
  - Oglala Lakotaları (Oglála, Scatters Their Own)
  - İtazipço Lakotaları (Itázipčho, Sans Arc, No Bows)
  - Hunkpapa Lakotaları (Húŋkpapȟa)
  - Minikonju Lakotaları (Mnikȟówožu, Miniconjou)
  - Sihasapa Lakotaları (Sihásapa, Blackfoot Sioux)
  - Oohenunpa Lakotaları (Oóhenuŋpa, Two Kettles)
- Nakodalar (Stoney), Alberta
- Nakotalar (Assiniboine, Assiniboin), Montana, Saskatchewan
Teyas Texas
Tonkawa, Oklahoma
Tsutinalar, (Tsuu T’ina, Sarcee, Sarsi, Tsuut’ina), Alberta
Wichita and Affiliated Tribes, Oklahoma, formerly Texas and Kansas
- Kichai, formerly Texas, currently Oklahoma
- Rayados, Kansas
- Taovayas
- Tawakoni, formerly Texas, currently Oklahoma
- Waco, formerly Texas, currently Oklahoma

Güneydoğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Acolapissa (Colapissa), Louisiana and Mississippi^[66]
Ais, eastern coastal Florida^[67]
Alabamalar, Creek Confederacy, Alabama,^[68] southwestern Tennessee, northwestern Mississippi^[66]^[69]
Alafay (Alafia, Pojoy, Pohoy, Costas Alafeyes, Alafaya Costas), Florida^[70]
Amacano, Florida west coast^[71]
Apalachee, northwestern Florida^[69]
Apalachicola, Creek Confederacy, Alabama, Florida, Georgia and South Carolina^[68]
Atakapa (Attacapa), Louisiana west coast and Texas southwestern coast^[69]
- Akokisa, Texas southeast coast^[68]
- Bidai, Texas southeast coast^[68]
- Deadose, eastern Texas
- Eastern Atakapa, western coastal Louisiana
- Orcoquiza, southeast Texas
- Patiri, eastern Texas
- Tlacopsel, southeast Texas
Avoyel ("little Natchez"), Louisiana^[66]^[72]
Backhooks Nation (possibly Chuaque, Holpaos, Huaq, Nuaq, Pahoc, Pahor, Paor, Uca),^[73] South Carolina
Bayogoula, southeastern Louisiana^[66]^[72]
Biloxi, Mississippi^[66]^[69]
Boca Ratones, Florida
Caddo Confederacy, Arkansas, Louisiana, Oklahoma, Texas^[69]^[74]
- Adai (Adaizan, Adaizi, Adaise, Adahi, Adaes, Adees, Atayos), Louisiana and Texas^[66]
- Cahinnio, southern Arkansas^[74]
- Doustioni, north central Louisiana^[74]
- Eyeish (Hais), eastern Texas^[74]
- Hainai, eastern Texas^[74]
- Hasinai, eastern Texas^[74]
- Kadohadacho, northeastern Texas, southwestern Arkansas, northwestern Louisiana^[74]
- Nabedache, eastern Texas^[74]
- Nabiti, eastern Texas^[74]
- Nacogdoche, eastern Texas^[74]
- Nacono, eastern Texas^[74]
- Nadaco, eastern Texas^[74]
- Nanatsoho, northeastern Texas^[74]
- Nasoni, eastern Texas^[74]
- Natchitoches, Lower: central Louisiana, Upper: northeastern Texas^[74]
- Neche, eastern Texas^[74]
- Nechaui, eastern Texas^[74]
- Ouachita, northern Louisiana^[74]
- Tula, western Arkansas^[74]
- Yatasi, northwestern Louisiana^[74]
Calusa, southwestern Florida^[69]^[70]
Cape Fear Indians, North Carolina southern coast^[66]
Catawba (Esaw, Usheree, Ushery, Yssa),^[73] North Carolina, South Carolina^[69]
Chacato, Florida panhandle and southern Alabama^[66]
Chakchiuma, Alabama and Mississippi^[69]
Chatot people (Chacato, Chactoo), west Florida
Chawasha (Washa), Louisiana^[66]
Cheraw (Chara, Charàh), North Carolina
Çerokiler, Georgia, North Carolina, western tip of South Carolina, Tennessee, Alabama, later Arkansas, Texas, Mexico, and Oklahoma^[75]
Chiaha, Creek Confederacy, Alabama^[68]
Chickanee (Chiquini), North Carolina
Chickasaw, Alabama and Mississippi,^[69] later Oklahoma^[75]
Chicora, coastal South Carolina^[72]
Chine, Florida
Chisca (Cisca), southwestern Virginia, northern Florida^[72]
Chitimacha, Louisiana^[69]
Choctaw, Mississippi, Alabama,^[69] and parts of Louisiana; later Oklahoma^[75]
Chowanoc (Chowanoke), North Carolina
Coharie, North Carolina
Congaree (Canggaree), South Carolina^[66]^[76]
Coree, North Carolina^[72]
Coushatta, Louisiana and Texas
Coharie, North Carolina
Croatan, North Carolina
Cusabo coastal South Carolina^[69]
Eno, North Carolina^[66]
Garza, Texas, northern Mexico
Grigra (Gris), Mississippi^[77]
Guacata (Santalûces), eastern coastal Florida^[70]
Guacozo, Florida
Guale (Cusabo, Iguaja, Ybaja), coastal Georgia^[66]^[69]
Guazoco, southwestern Florida coast^[70]
Hitchiti, Creek Confederacy, Georgia, Alabama, and Florida^[66]
Hooks Nation (possibly Chuaque, Huaq, Nuaq),^[73] see Backhooks Nation
Houma, Louisiana and Mississippi^[69]
Jaega (Jobe), eastern coastal Florida^[67]
Jaupin (Weapemoc), North Carolina
Jororo, Florida interior^[70]
Keyauwee, North Carolina^[66]
Koasati, Tennessee^[69]
Koroa, Mississippi^[66]
Luca, southwestern Florida coast^[70]
Lumbee, North Carolina
Machapunga, North Carolina
Manahoac, Virginia^[78]
Matecumbe (Matacumbêses, Matacumbe, Matacombe), Florida Keys^[70]
Mayaca, Florida^[70]
Mayaimi (Mayami), interior Florida^[67]
Mayajuaca, Florida
Meherrin, Virginia,^[79] North Carolina
Mikasuki (Miccosukee), Florida
Mobila (Mobile, Movila), northwestern Florida and southern Alabama^[69]
Mocoso, western Florida^[67]^[70]
Monacan, Virginia^[72]
Monyton (Monetons, Monekot, Moheton) (Siouan), West Virginia and Virginia
Mougoulacha, Mississippi^[72]
Krikler, Tennessee, Georgia, Alabama, Mississippi, Florida, later Oklahoma
- Abihka, Alabama,^[68] later Oklahoma
- Eufaula tribe, Georgia, later Oklahoma
- Kialegee Tribal Town, Alabama, later Oklahoma
- Thlopthlocco Tribal Town, Alabama, Georgia, later Oklahoma
Naniaba, northwestern Florida and southern Alabama^[69]
Natchez, Louisiana and Mississippi^[69] later Oklahoma
Neusiok (Newasiwac, Neuse River Indians), North Carolina^[66]
Norwood culture, Apalachee region, Florida, ca. 12,000 MÖ—4500 MÖ
Nottaway, Virginia,^[79] North Carolina

Occaneechi (Siouan), Virginia^[79]^[80]
Oconee, Georgia, Florida
Ofo, Arkansas and Mississippi,^[69] eastern Tennessee^[66]
Okchai (Ogchay), central Alabama^[66]
Okelousa, Louisiana^[66]
Opelousas, Louisiana^[66]
Osochee (Oswichee, Usachi, Oosécha), Creek Confederacy, Alabama^[66]^[68]
Pacara, Florida
Pakana (Pacâni, Pagna, Pasquenan, Pak-ká-na, Pacanas), central Alabama,^[66] later Texas^[72]
Pamlico, formerly North Carolina
Pascagoula, Mississippi coast^[72]
Patiri, southeastern Texas
Pee Dee (Pedee), South Carolina^[66]^[81] and North Carolina
Pensacola, Florida panhandle and southern Alabama^[69]
Potoskeet, North Carolina
Powhatan Confederacy, Virginia^[53]
- Appomattoc, Virginia
- Arrohateck, Virginia
- Chesapeake, Virginia
- Chesepian, Virginia
- Chickahominy, Virginia^[79]
- Kiskiack, Virginia
- Mattaponi, Virginia
- Nansemond, Virginia^[79]
- Paspahegh, Virginia
- Powhatan, Virginia
- Pamunkey, Virginia^[79]
Quinipissa, southeastern Louisiana and Mississippi^[68]
Rappahannock Tribe, Virginia
Roanoke, North Carolina
Saluda (Saludee, Saruti), South Carolina^[66]
Santee (Seretee, Sarati, Sati, Sattees), South Carolina (no relation to Santee Sioux), South Carolina^[66]
Santa Luces, Florida
Saponi, North Carolina,^[82] Virginia^[79]
Saura, North Carolina
Sawokli (Sawakola, Sabacola, Sabacôla, Savacola), southern Alabama and Florida panhandle^[66]
Saxapahaw (Sissipahua, Shacioes), North Carolina^[66]
Secotan, North Carolina
Seminole, Florida and Oklahoma^[75]
Sewee (Suye, Joye, Xoye, Soya), South Carolina coast^[66]
Shakori, North Carolina
Shoccoree (Haw), North Carolina,^[66] possibly Virginia
Sissipahaw, North Carolina
Stegarake, Virginia^[78]
Stuckanox (Stukanox), Virginia^[79]
Sugeree (Sagarees, Sugaws, Sugar, Succa), North Carolina and South Carolina^[66]
Surruque, east central Florida^[83]
Suteree (Sitteree, Sutarees, Sataree), North Carolina
Taensa, Mississippi^[77]
Talapoosa, Creek Confederacy, Alabama^[68]
Tawasa, Alabama^[84]
Tequesta, southeastern coastal Florida^[66]^[70]
Terocodame, Texas and Mexico
- Codam
- Hieroquodame
- Oodame
- Perocodame
- Teroodame
Timucua, Florida and Georgia^[66]^[69]^[70]
- Acuera, central Florida^[85]
- Agua Fresca (or Agua Dulce or Freshwater), interior northeast Florida^[85]
- Arapaha, north central Florida and south central Georgia?^[85]
- Cascangue, coastal southeast Georgia^[85]
- Icafui (or Icafi), coastal southeast Georgia^[85]
- Mocama (or Tacatacuru), coastal northeast Florida and coastal southeast Georgia^[85]
- Northern Utina north central Florida^[85]
- Ocale, central Florida^[85]
- Oconi, interior southeast Georgia^[85]
- Potano, north central Florida^[85]
- Saturiwa, northeast Florida^[85]
- Tacatacuru, coastal southeast Georgia^[86]
- Tucururu (or Tucuru), central? Florida^[85]
- Utina (or Eastern Utina), northeast central Florida^[87]
- Yufera, coastal southeast Georgia^[85]
- Yui (Ibi), coastal southeast Georgia^[85]
- Yustaga, north central Florida^[85]
Tiou (Tioux), Mississippi^[76]
Tocaste, Florida^[70]
Tocobaga, Florida^[66]^[70]
Tohomé, northwestern Florida and southern Alabama^[69]
Tomahitan, eastern Tennessee
Topachula, Florida
Tukabatchee (Tuk-ke-bat-che), Muscogee Creek Confederacy, Alabama^[68]
Tuscarora, North Carolina, Virginia, later New York
Tutelo (Nahyssan), Virginia^[79]^[80]
Tunica, Arkansas and Mississippi^[69]
Utiza, Florida^[67]
Uzita, Tampa Bay, Florida^[88]
Vicela, Florida^[67]
Viscaynos, Florida
Waccamaw, South Carolina
Waccamaw Siouan, North Carolina
Wateree (Guatari, Watterees), North Carolina^[66]
Waxhaw (Waxsaws, Wisack, Wisacky, Weesock, Flathead), North Carolina and South Carolina^[66]^[81]
Westo, Virginia and South Carolina^[72]
Winyaw, South Carolina coast^[66]
Woccon, North Carolina^[66]^[81]
Yamasee, Florida, Georgia^[72]
Yazoo, southeastern tip of Arkansas, eastern Louisiana, Mississippi^[66]^[89]
Yuchi (Euchee), central Tennessee,^[66]^[69] later Oklahoma

Güneybatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazen Oasisamerica olarak adlandırılır ve Arizona, Colorado, New Mexico, Utah, Chihuahua ile Sonora bölgelerini kapsar.

Ak Chin, Arizona
Güney Atabaskları (Apaçiler)
- Çirikava Apaçileri, New Mexico ve Oklahoma
- Hikarila Apaçileri, New Mexico
- Lipan Apaçileri, Texas
- Mescalero Apaçileri, New Mexico
- Navaholar (Navajo, Diné), Arizona ve New Mexico
- San Carlos Apaçileri, Arizona
- Tonto Apaçileri, Arizona
- Batı Apaçileri (Coyotero Apache), Arizona
- White Mountain Apaçileri, Arizona
Aranama (Hanáma, Hanáme, Chaimamé, Chariname, Xaraname, Taraname)
Coahuiltecan, Texas, kuzey Mexico
Cocopa, Arizona, kuzey Mexico
Comecrudo Texas, kuzey Mexico
Cotoname (Carrizo de Camargo)
Genízaro Arizona, New Mexico
Halchidhoma, Arizona ve California
Hualapai, Arizona
Havasupai, Arizona
Hohokam, önceden Arizona
Karankawa, Texas
Kavelchadhom
La Junta, Texas, Chihuahua
Mamulique, Texas, kuzey Mexico
Manso, Texas, Chihuahua
Marikopalar, Arizona
Mojave, Arizona, California, Nevada
Pimalar, Arizona
Pima Bajo
Pueblo people, Arizona ve New Mexico
- Ancestral Pueblo, önceden Arizona, Colorado, New Mexico, Utah
- Hano, Arizona
- Hopiler, Arizona

- Keres, New Mexico
  - Acoma Pueblo, New Mexico
  - Cochiti Pueblo, New Mexico
  - Laguna Pueblo, New Mexico
  - San Felipe Pueblo, New Mexico
  - Santa Ana Pueblo, New Mexico
  - Santo Domingo Pueblo, New Mexico
  - Zia Pueblo, New Mexico
- Tewa, New Mexico
  - Nambé Pueblo, New Mexico
  - Ohkay Owingeh, New Mexico
    - Piro Pueblo
  - Pojoaque Pueblo, New Mexico
  - San Ildefonso Pueblo, New Mexico
  - Tesuque Pueblo, New Mexico
  - Santa Clara Pueblo, New Mexico
- Tiwa halkı, New Mexico
  - Isleta Pueblo, New Mexico
  - Picuris Pueblo, New Mexico
  - Sandia Pueblo, New Mexico
  - Taos Pueblo, New Mexico
  - Ysleta del Sur Pueblo (Tigua Pueblo), Texas
- Towa
  - Jemez Pueblo, New Mexico
- Zuniler, New Mexico
Quechan (Yuma), Arizona ve Kaliforniya
Quems
Solano, Coahuila, Texas
Tamique
Toboso
Tohono O'odham, Arizona ve Mexico
- Qahatika, Arizona
Tompirolar
Ubateler
Walapai, Arizona
Yakiler (Yoreme), Arizona, Sonora
Yavapai, Arizona
- Tolkapaya (Western Yavapai), Arizona
- Yavapé (Northwestern Yavapai), Arizona
- Kwevkapaya (Southeastern Yavapai), Arizona
- Wipukpa (Northeastern Yavapai), Arizona

Meksika ve Mezoamerika[değiştir | kaynağı değiştir]

Meksika, Mezoamerika ve Karayipler'deki yerli halklar genellikle, dil, çevre ve kültürüne göre sınıflandırılırlar.

Aridoamerika[değiştir | kaynağı değiştir]

Aripe
Acaxee
Callejee
Catujane
Chichimeca
- Caxcan
- Guachichil
- Guamare
- Pame
- Tecuexe
- Zacatec
Cochimí
Cocapá, Arizona, kuzey Mexico
Guaycune
Guaycura
Huichol
Irritila

Kiliwa, Baja California
Janambre
Jumano, kuzey Mexico, New Mexico, batı Texas
Monqui
Ópata
Paipai, Akwa'ala, Kw'al, Baja California^[90]
Pericúe (Pericu)
Seri
Sumalar, Chihuahua, batı Texas
Tamaholipa
Tarahumara
Tepehuán
Uchitíe
Ximpece
Xixime

Mezoamerika[değiştir | kaynağı değiştir]

Nahua, Guatemala ve Meksika
- Alaguilac, Guatemala
Cora halkı
Huastekler
Huaveler (Wabi), Juchitán District, Oaxaca
Lenkalar
Mazatekler
Miştekler
Olmekler
Otomiler
Pipiller
Taraskalar (P'urhépecha)
Tlapanekler
Şinkalar
Zapotekler

Mayalar, Belize, El Salvador, Guatemala, Honduras, Meksika
- İtzalar, Petén Department, Guatemala
- Lakandonlar
- Mopanlar, Belize, Guatemala
- Asıl Mayalar (Maya proper)
  - Açiler, Guatemala
  - Akatekler, Guatemala
  - Ch'ol
  - Çortiler, güneydoğu Guatemala, kuzeybatı Honduras, kuzey El Salvador
  - İşiller, El Quiché, Guatemala
  - Hakaltekler, northwestern Guatemala
  - Kiçeler, El Salvador ve Guatemala
  - Kakçikeller
  - Kekçiler
  - Mamlar
  - Pokomamlar
  - Tojolabales
  - Tzotziller
  - Tzeltallar
  - Tzutuhiller
  - Yukatekler

Circum-Caribbean[değiştir | kaynağı değiştir]

Partially organized per Handbook of South American Indians.^[91]

Karayip[değiştir | kaynağı değiştir]

Anthropologist Julian Steward defined the Antilles cultural area, which includes all of the Antilles ve Bahamalar, except for Trinidad and Tobago.^[91]

Arawak
- Taino, Greater Antilles, northern Lesser Antilles
  - Lucayan, Bahamas
- Igneri, Lesser Antilles, 400—1000 MS
- Nepoya, Trinidad
- Suppoya, Trinidad
Caquetio, Aruba, Bonaire, Curaçao, and Venezuela
Carib, Lesser Antilles
- Garifuna ("Black Carib"), Originally Dominika ve Saint Vincent, currently Belize, Guatemala, Honduras and Nicaragua
Ciboney, Greater Antilles, ca. 1000—300 MÖ^[92]
- Guanahatabey (Guanajatabey), Cuba, 1000 MÖ
Ciguayo, Hispaniola
Garifuna ("Black Carib"), Originally Dominika ve Saint Vincent, currently Belize, Guatemala, Honduras and Nicaragua
Ortoiroid, ca. 5500—200 MÖ^[93]
- Coroso culture, Puerto Rico, 1000 MÖ–200 MS^[93]
- Krum Bay culture, Virgin Islands, St. Thomas, 1500—200 MÖ^[93]
Saladoid culture, 500 MÖ—545 MS^[93]

Orta Amerika[değiştir | kaynağı değiştir]

Orta Amerika kültürü El Salvador, Honduras, Nikaragua, Kosta Rika ve Panama ile Kolombiya ve Ekvador'un Pasifik Kıyılarında görülür.^[91]

Bagaces, Kosta Rika
Bokotalar, Panama
Borukalar, Kosta Rika
Bribriler, Costa Rica
Cabécar, Kosta Rika
Cacaopera (Matagalpa, Ulua), önceden El Salvador^[94]
Cayada, Ekvador
Changuena, Panama
Embera-Wounaan (Chocó, Wounaan), Kolombiya, Panama
Choluteca, Honduras
Coiba, Kosta Rika
Coito, Kosta Rika
Corobici, Kosta Rika
Desaguadero, Kosta Rika
Dorasque, Panama
Guatuso, Kosta Rika
Guaymí, Panama
- Movere, Panama
- Murire, Panama
Guetar, Kosta Rika
Kunalar (Gunalar), Panama ve Kolombiya
Lenkalar, Honduras ve El Salvador
Mangue, Nikaragua
Maribichocoa, Honduras ve Nikaragua

Miskitolar, Hondrus, Nikaragua
- Miskito Sambu
- Tawira Miskito
Nagrandah, Nicaragua
Ngöbe Buglé, Bocas del Toro, Panama
Nicarao, Nicaragua
Nicoya, Kosta Rika
Orotiña, Kosta Rika
Paparo, Panama
Paya, Honduras
Pech, kuzeydoğu Honduras
Piria, Nikaragua
Poton, Honduras ve El Salvador
Quepo, Kosta Rika
Ramalar, Nikaragua
Sigualar, Panama
Subtiabalar, Nikaragua
Suerre, Kosta Rika
Sumo (Mayagna), Honduras ve Nikaragua
Terraba (Naso, Teribe, Tjër Di), Panama
Tojar, Panama
Tolupan (Jicaque), Honduras
Ulva, El Salvador, Honduras ve Nikaragua
Voto, Kosta Rika
Yasika, Nikaragua

Kolombiya ve Venezuela[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolombiya ve Venezuela kültürü bugünkü Kolombiya ile Venezuela topraklarını içerir. Güney Kolombiya And kültür sahasına girer. Doğu Venezuela Guyanalar kültür sahasındadır ve güneydoğu Kolombiya ile güneybatı Venezuela Amazonya kültür sahasına dahildir.^[91]

Abibe, kuzeybatı Kolombiya
Aburrá, orta Kolombiya
Achagua (Axagua), doğu Kolombiya, batı Venezuela
Agual, batı Kolombiya
Amaní, orta Kolombiya
Ancerma, batı Kolombiya
Andaqui (Andaki), Huila Department, Kolombiya
Andoque, Andoke, güneydoğu Kolombiya
Antiochia, Kolombiya
Arbi, batı Kolombiya
Arma, batı Kolombiya
Atunceta, batı Kolombiya
Auracana, kuzeydoğu Kolombiya
Buriticá, batı Kolombiya
Calamari, kuzeybatı Kolombiya
Calima culture, batı Kolombiya, 200 MÖ–400 MS
Caramanta, batı Kolombiya
Carate, kuzeydoğu Kolombiya
Carare, kuzeydoğu Kolombiya
Carex, kuzeybatı Kolombiya
Cari, batı Kolombiya
Carrapa, batı Kolombiya
Cartama, batı Kolombiya
Cauca culture, batı Kolombiya, 800–1200 MS
Corbago, kuzeydoğu Kolombiya
Cosina, kuzeydoğu Kolombiya
Catio, kuzeybatı Kolombiya
Cenú, kuzeybatı Kolombiya
Cenufaná, kuzeybatı Kolombiya

Chanco, batı Kolombiya
Coanoa, kuzeydoğu Kolombiya
Evéjito, batı Kolombiya
Fincenú, kuzeybatı Kolombiya
Gorrón, batı Kolombiya
Guahibo (Guajibo), doğu Kolombiya, southern Venezuela
Guambía, batı Kolombiya
Guane culture, Kolombiya, pre-Columbian culture
Guanebucan, kuzeydoğu Kolombiya
Guazuzú, kuzeybatı Kolombiya
Hiwi, batı Kolombiya, doğu Venezuela
Jamundí, batı Kolombiya
Kogi, northern Kolombiya
Lile, batı Kolombiya
Lache, orta Kolombiya
Maco (Mako, Itoto, Wotuja, or Jojod), kuzeydoğu Kolombiya and batı Venezuela
Mompox, kuzeybatı Kolombiya
Motilone, kuzeydoğu Kolombiya and batı Venezuela
Naura, orta Kolombiya
Nauracota, orta Kolombiya
Noanamá (Waunana, Huaunana, Woun Meu), kuzeybatı Kolombiya and Panama
Nutabé, kuzeybatı Kolombiya
Opón, kuzeydoğu Kolombiya
Pacabueye, kuzeybatı Kolombiya
Pancenú, kuzeybatı Kolombiya
Patángoro, orta Kolombiya
Paucura, batı Kolombiya
Pemed, kuzeybatı Kolombiya

Pequi halkı, batı Kolombiya
Piaroa, Kolombiya and Venezuela
Picara, batı Kolombiya
Pozo, batı Kolombiya
Quimbaya, orta Kolombiya, 4th–7th c. MS
Quinchia, batı Kolombiya
Sutagao, orta Kolombiyan
Tahamí, kuzeybatı Kolombiya
Tairona, northern Kolombiya, pre-Columbian culture, 1st–11th c. MS
Tamalameque, kuzeybatı Kolombiya
Timba, batı Kolombiya
Tinigua, Caquetá Department, Kolombiya
Tolú, kuzeybatı Kolombiya
Toro, batı Kolombiya
Tupe, kuzeydoğu Kolombiya
Turbaco halkı, kuzeybatı Kolombiya
Urabá, kuzeybatı Kolombiya
Urezo, kuzeybatı Kolombiya
U'wa, doğu Kolombiya, batı Venezuela
Wayuu (Wayu, Wayúu, Guajiro, Wahiro), kuzeydoğu Kolombiya ve kuzeybatı Venezuela
Xiriguana, kuzeydoğu Kolombiya
Yamicí, kuzeybatı Kolombiya
Yapel, kuzeybatı Kolombiya
Yarigui, kuzeydoğu Kolombiya
Yukpa, Yuko, kuzeydoğu Kolombiya
Zamyrua, kuzeydoğu Kolombiya
Zendagua, kuzeybatı Kolombiya
Zenú, kuzeybatı Kolombiya, pre-Columbian culture, 200 MÖ–1600 MS
Zopia, batı Kolombiya

Guyanalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolombiya'nın kuzey kısımları, Fransız Guyanası, Guyana, Surinam, Venezuela ve Brezilya'daki Amazonas, Amapá, Pará, Roraima eyaletleri.

Acawai (6N 60W)
Acokwa (3N 53W)
Acuria (Akurio, Akuriyo), 5N 55W, Surinam
Akawaio, Roraima, Brezilya, Guyana, Venezuela
Amariba (2N 60W)
Amicuana (2N 53W)
Apalaí (Apalai), Amapá, Brezilya
Apirua (3N 53W)
Apurui (3N 53W)
Aracaret (4N 53W)
Aramagoto (2N 54W)
Aramisho (2N 54W)
Arebato (7N 65W)
Arekena (2N 67W)
Arhuaco, kuzeydoğu Kolombiya
Arigua
Arinagoto (4N 63W)
Arua (1N 50W)
Aruacay, Venezuela
Atorai (2N 59W)
Atroahy (1S 62W)
Auaké, Brezilya and Guyana
Baniwa (Baniva) (3N 68W), Brezilya, Kolombiya ve Venezuela
Baraüana (1N 65W)
Bonari (3S 58W)
Baré (3N 67W)
Caberre (4N 71 W)
Cadupinago
Cariaya (1S 63 W)
Carib (Kalinago), Venezuela
Carinepagoto, Trinidad
Chaguan, Venezuela
Chaima, Venezuela
Cuaga, Venezuela
Cuacua, Venezuela
Cumanagoto, Venezuela
Guayano, Venezuela
Guinau (4N 65W)
Hixkaryána, Amazonas, Brezilya
Inao (4N 65W)
Ingarikó, Brezilya, Guyana ve Venezuela
Jaoi (Yao), Guyana, Trinidad and Venezuela
Kali'na, Brezilya, Guyana, Fransız Guyanası, Surinam, Venezuela

Lokono (Arawak, Locono), Guyana, Trinidad, Venezuela
Macapa (2N 59W)
Macushi, Brezilya ve Guyana
Maipure (4N 67W)
Maopityan (2N 59W)
Mapoyo (Mapoye), Venezuela
Marawan (3N 52W)
Mariche, Venezuela
Mariusa, Venezuela
Marourioux (3N 53W)
Nepuyo (Nepoye), Guyana, Trinidad ve Venezuela
Orealla, Guyana
Palengue, Venezuela
Palikur, Brezilya, Fransız Guyanası
Parauana (2N 63W)
Parauien (3S 60W)
Pareco, Venezuela
Paria, Venezuela
Patamona, Roraima, Brezilya
Pauishana (2N 62W)
Pemon (Arecuna), Brezilya, Guyana, Venezuela
Piapoco (3N 70W)
Piaroa, Venezuela
Pino (3N 54W)
Piritú, Venezuela
Purui (2N 52W)
Saliba (Sáliva), Venezuela
Sanumá, Venezuela, Brezilya
Shebayo, Trinidad
Sikiana (Chikena, Xikiyana), Brezilya, Surinam
Tagare, Venezuela
Tamanaco, Venezuela
Tarumá (3S 60W)
Tibitibi, Venezuela
Tiriyó (Tarëno), Brezilya, Surinam
Tocoyen (3N 53W)
Tumuza, Venezuela
Wai-Wai, Amazonas, Brezilya ve Guyana
Wapishana, Brezilya ve Guyana
Warao (Warrau), Guyana ve Venezuela
Wayana (Oyana), Pará, Brezilya
Ya̧nomamö (Yanomami), Venezuela ve Amazonas, Brezilya
Ye'kuana, Venezuela, Brezilya

Doğu Brezilya[değiştir | kaynağı değiştir]

Brezilya'nın doğusundaki Ceará, Goiás, Espírito Santo, Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Pará ve Santa Catarina eyaletleri.

Apinajé (Apinaye Caroyo),^[95] Rio Araguiaia
Apurinã (Popũkare), Amazonas and Acre
Araralar, Pará
Bororolar (Borôro),^[95] Mato Grosso
Botocudo (Lakiãnõ)
Carijo Guarani^[95]
East Brezilyaian Tradition, Precolumbian culture^[95]
Guató (Guato), Mato Grosso
Kadiwéu (Guaicuru),^[95] Mato Grosso do Sul
Karajá (Iny, Javaé),^[95] Goiás, Mato Grosso, Pará, and Tocantins
Kaxixó, Minas Gerais
Kayapo (Cayapo, Mebêngôkre),^[95] Mato Grosso and Pará
Laklãnõ,^[95] Santa Catarina

Mehim (Krahô, Crahao),^[95] Rio Tocantins
Ofayé, Mato Grosso do Sul
Parakatêjê (Gavião),^[95] Pará
Pataxó, Bahia
Potiguara (Pitigoares),^[95] Ceará
Tabajara, Ceará
Tupiniquim, Espírito Santo
Umutina (Barbados)^[95]
Xakriabá (Chakriaba, Chikriaba, Shacriaba), Minas Gerais
Xavánte (Shavante),^[95] Mato Grosso
Xerénte (Sherente),^[95] Goiás
Xucuru, Pernambuco

Andlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Andean Hunting-Collecting Tradition, Arjantin, 11,000–4,000 MS
Awa-Kwaiker, northern Ecuador, southern Colombia
Aymaralar, Bolivya,^[96] Chile, Peru
Callawalla (Callahuaya), Bolivya^[96]
Cañari, Ecuador
Capulí culture, Ecuador, 800—1500 MS
Cerro Narrio (Chaullabamba) (Precolumbian culture)
Chachapoyas, Amazonas, Peru
Chachilla (Cayapas)
Chanka (Chanca), Peru
Chavín, northern Peru, 900–200 MÖ
Chincha people, Peru (Precolumbian culture)
Chipaya, Oruro Department, Bolvia^[96]
Chuquibamba culture (Precolumbian culture)
Conchucos
Diaguita
- Amaicha, Arjantin
- Calchaquí, Arjantin
- Chicoana, Salta, Arjantin
- Quilmes (Precolumbian culture), Arjantin
Guangaia (Precolumbian culture)
Ichuña microlithic tradition (Precolumbian culture)
Inca Empire (Inka), based in Peru
Jama-Coaque (Precolumbian culture)
Killke culture, Peru, 900–1200 MS
Kogi
Kolla (Colla), Arjantin, Bolivya, Chile
La Tolita (Precolumbian culture)
Las Vegas culture, coastal Ecuador, 8000 MÖ–4600 MÖ
Lauricocha culture, Peru, 8000–2500 MÖ
Lima culture, Peru, 100–650 MS
Maina, Ecuador, Peru
Manteño-Huancavilca (Precolumbian culture)
Milagro (Precolumbian culture)
Mollo culture, Bolivya, 1000–1500 MS
Muisca, Colombian highlands (Precolumbian culture)
Pachacama (Precolumbian culture)
Paez (Nasa culture), Colombian highlands (Precolumbian culture)
Panzaleo (Precolumbian culture)
Pasto
Pijao, Colombia
Keçuvalar (Kichua, Kichwa), Bolivya^[96]
- Chankas
- Wankas (Huancas)
Quitu culture, 2000 MÖ—1550 MS
Salinar (Precolumbian culture)
Saraguro
Tiwanaku culture (Tiahuanaco), 400-1000 MS, Bolivya
Tsáchila (Colorado), Ecuador
Tuza-Piartal (Precolumbian culture)
Uru, Bolivya,^[96] Peru
- Uru-Murato, Bolivya
Wari culture, central coast and highlands of Peru, 500–1000 MS
- Pocra culture, Ayacucho Province, Peru, 500–1000 MS

Pasifik Ovaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Amotape complex, northern coastal Peru, 9,000–7,1000 MÖ
Atacameño (Atacama, Likan Antaí), Chile
Awá, Colombia and Ecuador
Bara, Colombia
Cara culture, coastal Ecuador, 500 MÖ-1550 MS
Bahía, Ecuador, 500 MÖ–500 MS
Casma culture, coastal Peru, 1000–1400 MS
Chancay, central coastal Peru, 1000–1450 MS
Chango, coastal Peru, northern Chile
Chimú, north coastal Peru, 1000–1450 MS
Cupisnique (Precolumbian culture), 1000-200 MÖ, coastal Peru
Lambayeque (Sican culture), north coastal Peru, 750–1375 MS
Machalilla culture, coastal Ecuador, 1500–1100 MÖ
Manteño civilization, western Ecuador, 850–1600 MS
Moche (Mochica), north coastal Peru, 1-750 MS
Nazca, south coastal Peru, 1-700 MS
Norte Chico civilization (Precolumbian culture), coastal Peru
Paiján culture, northern coastal Peru, 8,700–5,900 MÖ
Paracas, south coastal Peru, 600-175 MÖ
Recuay culture, Peru (Precolumbian culture)
Tallán (Precolumbian culture), north coastal Peru
Valdivia culture, Ecuador, 3500–1800 MÖ
Virú culture, Piura Region, Peru, 200 MÖ–300 MS
Wari culture (Huari culture), Peru, 500–1000 MS
Yukpa (Yuko), Colombia
Yurutí, Colombia

Amazon[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzeybatı Amazon[değiştir | kaynağı değiştir]

This region includes Amazonas in Brezilya; the Amazonas ve Putumayo Departments in Kolombiya; Cotopaxi, Los Rios, Morona-Santiago, Napo, and Pastaza Provinces and the Oriente Region in Ekvador; and the Loreto Region in Peru.

Arabelalar, Loreto Region, Peru
Arapasolar (Arapaco), Amazonas, Brezilya
Baniwa
Barbudolar, Loreto Region, Peru
Bora, Loreto Region, Peru
Candoshi-Shapra (Chapras), Loreto Region, Peru
Carútana (Arara), Amazonas, Brezilya
Chayahuita (Chaywita) Loreto Region, Peru
Cocama, Loreto Region, Peru
Cofán (Cofan), Putumayo Department, Kolombiya and Ecuador
Cubeo (Kobeua), Amazonas, Brezilya and Kolombiya
Dâw, Rio Negro, Brezilya
Flecheiro
Huaorani (Waorani, Waodani, Waos), Ekvador
Hupda (Hup), Brezilya, Kolombiya
Jibito, Loreto Region, Peru
Jivaroan peoples, Ekvador ve Peru
- Achuar, Morona-Santiago Province ve Oriente Region, Ekvador ve Loreto Region, Peru
- Aguaruna (Aguarana), Ecuador, Peru
- Huambisa, Peru
- Shuar, Morona-Santiago Province ve Oriente Region, Ekvador ve Loreto Region, Peru
Kachá (Shimaco, Urarina), Loreto Region, Peru
Kamsá (Sebondoy), Putumayo Department, Kolombiya
Kanamarí, Amazonas, Brezilya
Kichua (Quichua)
- Cañari Kichua (Canari)
- Canelo Kichua (Canelos-Quichua), Pataza Province, Ekvador
- Chimborazo Kichua
- Cholos cuencanos
- Napo Runa (Napo Kichua, Quijos-Quichua, Napo-Quichua), Ekvador ve Peru
- Saraguro
- Sarayacu Kichua, Pastaza Province, Ekvador
Korubu, Amazonas, Brezilya
Kugapakori-Nahua
Macaguaje (Majaguaje), Río Caquetá, Kolombiya
Machiguenga, Peru
Marubo
Matsés (Mayoruna, Maxuruna), Brezilya ve Peru
Mayoruna (Maxuruna)
Miriti, Amazonas Department, Kolombiya
Murato, Loreto Region, Peru
Mura, Amazonas, Brezilya
- Pirahã (Mura-pirarrã), Amazonas, Brezilya
Nukaklar (Nukak-Makú), doğu Kolombiya
Ocaina, Loreto Region, Peru
Omagua (Cambeba, Kambeba, Umana), Amazonas, Brezilya
Orejón (Orejon), Napo Province, Ekvador
Panoan, western Brezilya, Bolivya, Peru
Sharpas
Sionalar (Sioni), Amazonas Department, Kolombiya
Siriano, Brezilya, Kolombiya
Siusi, Amazonas, Brezilya
Tarianolar (Tariana), Amazonas, Brezilya
Tsohom Djapá
Tukano (Tucano), Brezilya, Kolombiya
- Barasana (Pareroa, Taiwano), Amazonas, Brezilya ve Vaupés, Kolombiya
- Eastern Tukanoan (Tucanoan)
- Makuna (Buhagana, Macuna), Amazonas, Brezilya ve Vaupés, Kolombiya
Waikino (Vaikino), Amazonas, Brezilya
Waimiri-Atroari (Kinja, Uaimiri-Atroari), Amazonas ve Roraima, Brezilya
Wanano (Unana, Vanana), Amazonas, Brezilya
Witoto
- Murui Witoto, Loreto Region, Peru
Yagua (Yahua), Loreta Region, Peru
Yaminahua (Jaminawa, Yamanawa, Yaminawá), Pando Department, Bolivya^[96]
Yora
Záparo (Zaparo), Pastaza Province, Ekvador
Zuruahã (Suruahá, Suruwaha), Amazonas, Brezilya

Doğu Amazon[değiştir | kaynağı değiştir]

This region includes Amazonas, Maranhão, and parts of Pará States in Brezilya.

Amanayé (Ararandeura), Brezilya
Araweté (Araueté, Bïde), Pará, Brezilya
Awá (Guajá), Brezilya
Chuncho, Peru
Ge
Guajajára (Guajajara), Maranhão, Brezilya
Guarani, Paraguay
Ka'apor, Maranhão, Brezilya
Kuruaya, Pará, Brezilya
Marajoara, Precolumbian culture, Pará, Brezilya
Panará, Mato Grosso and Pará, Brezilya
Parakanã (Paracana)
Suruí do Pará, Pará, Brezilya
Tembé (Tembe)
Turiwára (Turiwara)
Wayampi
Zo'é people, Pará, Brezilya

Güney Amazon[değiştir | kaynağı değiştir]

This region includes southern Brezilya (Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, parts of Pará, and Rondônia) and Eastern Bolivya (Beni Department).

Apiacá (Apiaká), Mato Grosso and Pará, Brezilya^[97]
Assuriní do Toncantins (Tocantin)
Aweti (Aueto), Mato Grosso, Brezilya
Bakairí (Bakairi)
Chácobo (Chacobo), northwest Beni Department, Bolivya^[96]
Chiquitano (Chiquito, Tarapecosi), Brezilya and Santa Cruz, Bolivya^[96]
Cinta Larga, Mato Grosso, Brezilya
Enawene Nawe, Mato Grosso, Brezilya
Gavião of Rondônia
Guarayu (Guarayo), Bolivya^[96]
Ikpeng (Xicao), Mato Grosso, Brezilya
Itene, Beni Department, Bolivya^[96]
Irántxe (Iranche)
Juma (Kagwahiva), Rondônia, Brezilya
Jurúna (Yaruna, Juruna, Yudjá), Mato Grosso, Brezilya
Kaiabi (Caiabi, Cajabi, Kajabi, Kayabi), Mato Grosso, Brezilya
Kalapálo (Kalapalo), Mato Grosso, Brezilya
Kamayurá (Camayura), Mato Grosso, Brezilya
Kanoê (Kapixaná), Rondônia, Brezilya
Karipuná (Caripuna)
Karitiâna (Caritiana), Brezilya
Kayapo, Mato Grosso, Brezilya
Kuikuro, Mato Grosso, Brezilya
Matipu, Mato Grosso, Brezilya
Mehináku (Mehinacu, Mehinako), Mato Grosso, Brezilya
Moxo (Mojo), Bolivya
Nahukuá (Nahuqua), Mato Grosso, Brezilya
Nambikuára (Nambicuara, Nambikwara), Mato Grosso, Brezilya
Pacahuara (Pacaguara, Pacawara), northwest Beni Deparmtent, Bolivya^[96]
Pacajá (Pacaja)
Panará, Mato Grosso and Pará, Brezilya
Parecís (Paressi)
Rikbaktsa (Erikbaksa), Mato Grosso, Brezilya
Rio Pardo people, Mato Grosso, Brezilya
Sateré-Mawé (Maue), Brezilya
Suyá (Kisedje), Mato Grosso, Brezilya
Tacana (Takana), Beni and Madre de Dios Rivers, Bolivya^[96]
Tapajó (Tapajo)
Tapirapé (Tapirape)
Tenharim
Terena, Mato Gross and Mato Grosso do Sul, Brezilya
Trumai, Mato Grosso, Brezilya
Tsimané (Chimané, Mosetén, Pano), Beni Department, Bolivya^[96]
Uru-Eu-Wau-Wau, Rondônia, Brezilya
Wari' (Pacanawa, Waricaca'), Rondônia, Brezilya
Wauja (Waurá, Waura), Mato Grosso, Brezilya
Wuy jugu (Mundurucu, Munduruku)
Yawalapiti (Iaualapiti), Mato Grosso, Brezilya

Güneybatı Amazon[değiştir | kaynağı değiştir]

This region includes the Cuzco, Huánuco Junín, Loreto, Madre de Dios, and Ucayali Regions of eastern Peru, parts of Acre, Amazonas, and Rondônia, Brezilya, and parts of the La Paz ve Beni Departments of Bolivya.

Aguano (Santacrucino, Uguano), Peru
Aikanã, Rondônia, Brezilya
Akuntsu, Rondônia, Brezilya
Amahuaca, Brezilya, Peru
Asháninka (Campa, Chuncha), Acre, Brezilya and Junín, Pasco, Huánuco, and Ucayali, Peru
Banawá (Jafí, Kitiya), Amazonas, Brezilya
Cashibo (Carapache), Huánuco Region, Peru
Conibo (Shipibo-Conibo), Peru and Amazonas, Brezilya
Ese Ejja (Chama), Beni Department, Bolivya^[96]
Harakmbut, Madre de Dios, Peru
- Amarakaeri, Madre de Dios Region, Peru
  - Kareneri, Madre de Dios Region, Peru
- Huachipaeri, Madre de Dios Region, Peru
  - Arasairi, Madre de Dios Region, Peru
  - Manuquiari, Madre de Dios Region, Peru
  - Puikiri (Puncuri), Madre de Dios Region, Peru
  - Sapiteri, Madre de Dios Region, Peru
  - Toyeri, Madre de Dios Region, Peru^[98]
Hi-Merimã, Himarimã, Amazonas, Brezilya
Jamamadi, Acre and Amazonas, Brezilya
Kaxinawá (Cashinahua, Huni Kuin), Peru and Acre, Brezilya
Kulina (Culina), Peru
Kwaza (Coaiá, Koaiá), Rondônia, Brezilya
Latundê, Rondônia, Brezilya
Machinere, Bolivya^[96] and Peru
Mashco-Piro, Peru
Matís (Matis), Brezilya
Matsés (Mayoruna, Maxuruna), Brezilya, Peru
Parintintin (Kagwahiva’nga), Brezilya
Shipibo, Loreto Region, Peru
Ticuna (Tucuna), Brezilya, Colombia, Peru
Toromono (Toromona), La Paz Department, Bolivya^[96]
Yanesha' (Amuesha), Cusco Region, Peru
Yawanawa (Jaminawá, Marinawá, Xixinawá), Acre, Brezilya; Madre de Dios, Peru; and Bolivya
Yine (Contaquiro, Simiranch, Simirinche), Cuzco Region, Peru
Yuqui (Bia, Yuki), Cochabamba DepartmentBolivya^[96]
Yuracaré (Yura), Beni and Cochabamba Departments, Bolivya^[96]

Gran Chaco[değiştir | kaynağı değiştir]

Abipón, Arjantin, historic group
Angaite (Angate), northwestern Paraguay
Ayoreo^[99] (Ayoré, Moro, Morotoco, Pyeta, Yovia,^[96] Zamuco), Bolivya and Paraguay
Chamacoco (Zamuko),^[99] Paraguay
Chané, Arjantin and Bolivya
Chiquitano (Chiquito, Tarapecosi), eastern Bolivya
Chorote (Choroti,^[99] Iyo'wujwa,^[96] Iyojwa'ja Chorote, Manjuy), Arjantin, Bolivya, and Paraguay
Guana^[99] (Kaskihá), Paraguay
Guaraní,^[99] Arjantin, Bolivya, Brezilya, and Paraguay
- Bolivyan Guarani^[96]
  - Chiriguano, Bolivya
  - Guarayo (East Bolivyan Guarani)
- Chiripá (Tsiripá, Ava), Bolivya
- Pai Tavytera (Pai, Montese, Ava), Bolivya
- Tapieté (Guaraní Ñandéva, Yanaigua),^[99] eastern Bolivya^[96]
- Yuqui (Bia), Bolivya
Guaycuru peoples, Arjantin, Bolivya, Brezilya, and Paraguay
- Mbayá (Caduveo), historic
  - Kadiweu, Brezilya
- Mocoví (Mocobí), Arjantin
- Pilagá (Pilage Toba)
- Toba^[99] (Qom, Frentones), Arjantin, Bolivya,^[96] and Paraguay
Kaiwá,^[99] Arjantin and Brezilya
Lengua people (Enxet),^[99] Paraguay
- North Lengua (Eenthlit, Enlhet, Maskoy), Paraguay
- South Lengua, Paraguay
Lulé (Pelé, Tonocoté), Arjantin
Maká^[99] (Towolhi), Paraguay
Nivaclé (Ashlushlay,^[99] Chulupí, Chulupe, Guentusé), Arjantin and Paraguay
Sanapaná^[99] (Quiativis), Paraguay
Vilela, Arjantin
Wichí (Mataco),^[99] Arjantin and Tarija Department, Bolivya^[96]

Güney Cone[değiştir | kaynağı değiştir]

Aché, southeastern Paraguay
Alacaluf (Kaweshkar, Halakwulup), Chile
Chaná (extinct), formerly Uruguay
Chandule (Chandri)
Charrúa, southern Brezilya and Uruguay
Chono (Precolumbian culture), formerly Chiloé Archipelago, Chile
Comechingon (Henia-Camiare), Arjantin
Haush (Manek'enk, Mánekenk, Aush), Tierra del Fuego
Het (Querandí) (extinct), formerly Argentinian Pampas
Huarpe (Warpes) (extinct), Strait of Magellan, Chile
- Allentiac (Alyentiyak)
- Millcayac (Milykayak)
- Oico
Mapuche (Araucanian), southwestern Arjantin and Chile
- Huilliche (Huillice, Hulliche), Chile
- Lafquenche
- Mapuche, southwestern Arjantin and Chile
- Pehuenche, south central Chile and Arjantin
- Picunche, formerly Chile
- Promaucae, formerly Chile
Mbeguá (extinct), formerly Paraná River, Arjantin
Minuane (extinct), formerly Uruguay
Puelche (Guenaken, Pampa) (extinct), Argentinian and Chilean Andes
Tehuelche, Patagonia
Teushen (Tehues, extinct), Tierra del Fuego
Selk'nam (Ona), Tierra del Fuego
Yaghan (Yamana), Tierra del Fuego
Yaro (Jaro)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "CIA, The World Factbook Peru" (PDF). 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011.
^ "Síntesis de Resultados" (PDF). Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas. 2006. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Aralık 2010.
^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.
^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.
^ United States https://www.ncai.org/policy-research-center/research-data/prc-publications/Overview_of_2020_AIAN_Redistricting_Data_FINAL_8_13_2021.pdf 26 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ DANE 2005 National Census
^ Canada 2006 Census
^ "Brazil urged to protect Indians". BBC News. 30 Mart 2005. 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ 2002 Chilean Census
^ "INDEC: Encuesta Complementaria de Pueblos Indígenas (ECPI) 2004 - 2005". 11 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ "CIA - The World Factbook - Honduras". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ 2005 Census
^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ "Una comunidad indígena salvadoreña pide su reconocimiento constitucional en el país". soitu.es. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.
^ "Costa Rica: Ethnic groups". Cia.gov. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2010.
^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
^ "Greenland." 4 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CIA World Factbook. Retrieved 6 Aug 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ AnaBritannica (yıl: 1986, cilt: 1, sayfa: 605) Amerika Yerlileri adını yalnızca Kızılderililer anlamında kullanır ve "Batı Yarıküresinin Eskimolar ve Aleut dışındaki yerli halkların tümü" olarak tanımlar
^ The American Indian and Alaska Native Population: 2010 9 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., U.S. Census Bureau
^ "Terminology". Indian and Northern Affairs Canada. 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2009. The Canadian Constitution recognizes three groups of Aboriginal people — Indians (First Nations), Métis and Inuit. These separate peoples have unique heritages, languages, cultural practices, and spiritual beliefs
^ "Words First An Evolving Terminology Relating to Aboriginal Peoples in Canada". Communications Branch of Indian and Northern Affairs Canada. 2004. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2010.
^ "Terminology of First Nations, Native, Aboriginal and Metis" (PDF). Aboriginal Infant Development Programs of BC. 2009. 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Haziran 2010.
^ Gordon, Raymond G., Jr. (Ed.). (2005). Ethnologue: Languages of the world (15th ed.). Dallas, TX: SIL International. ISBN 1-55671-159-X. (Online version: http://www.ethnologue.com 18 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
^ "Y-Chromosome Evidence for Differing Ancient Demographic Histories in the Americas" (PDF). Department of Biology, University College, London; Departamento de Gene´tica, Universidade Federal do Rio Grande do Sul, Porto Alegre, Brezilya; Instituto Venezolano de Investigaciones Cientı´ficas, Caracas, Venezuela; Departamento de Gene´tica, Universidade Federal do Parana´, Curitiba, Brezilya; 5Department of Anthropology, University of New Mexico, Albuquerque; 6Laboratorio de Gene´tica Humana, Universidad de los Andes, Bogota´; Victoria Hospital, Prince Albert, Canada; Subassembly of Medical Sciences, Mongolian Academy of Sciences, Ulaanbaatar, Mongolia; Laboratorio de Gene´tica Molecular, Facultad de Medicina, Universidad de Antioquia, Medellı´n, Colombia; Universite´ de Montreal. University College London 73:524–539. 2003. 8 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2010.
^ Orgel L (2004). "Prebiotic chemistry and the origin of the RNA world" (PDF). Crit Rev Biochem Mol Biol. 39 (2). ss. 99-123. doi:10.1080/10409230490460765. PMID 15217990. 13 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ocak 2010.
^ ^a ^b "Learn about Y-DNA Haplogroup Q". Genebase Systems. 2008. 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından (Verbal tutorial possible) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009. Haplogroups are defined by unique mutation events such as single nucleotide polymorphisms, or SNPs. These SNPs mark the branch of a haplogroup, and indicate that all descendents of that haplogroup at one time shared a common ancestor. The Y-DNA SNP mutations were passed from father to son over thousands of years. Over time, additional SNPs occur within a haplogroup, leading to new lineages. These new lineages are considered subclades of the haplogroup. Each time a new mutation occurs, there is a new branch in the haplogroup, and therefore a new subclade. Haplogroup Q, possibly the youngest of the 20 Y-chromosome haplogroups, originated with the SNP mutation M242 in a man from Haplogroup P that likely lived in Siberia approximately 15,000 to 20,000 years before present Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
^ Wells, Spencer; Read, Mark (2002). The Journey of Man – A Genetic Odyssey (Digitised online by Google books). Random House. ISBN 0-8129-7146-9. 24 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009.
^ "First Americans Endured 20,000-Year Layover – Jennifer Viegas, Discovery News". 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2009. Archaeological evidence, in fact, recognizes that people started to leave Beringia for the New World around 40,000 years ago, but rapid expansion into North America didn't occur until about 15,000 years ago, when the ice had literally broken page 2 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Than, Ker (2008). "New World Settlers Took 20,000-Year Pit Stop". National Geographic Society. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2010. Over time descendants developed a unique culture—one that was different from the original migrants' way of life in Asia but which contained seeds of the new cultures that would eventually appear throughout the Americas
^ "Summary of knowledge on the subclades of Haplogroup Q". Genebase Systems. 2009. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2009.
^ Ruhlen M (Kasım 1998). "The origin of the Na-Dene". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 95 (23). ss. 13994-6. doi:10.1073/pnas.95.23.13994. PMC 25007 $2. PMID 9811914. 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ Zegura SL, Karafet TM, Zhivotovsky LA, Hammer MF (Ocak 2004). "High-resolution SNPs and microsatellite haplotypes point to a single, recent entry of Native American Y chromosomes into the Americas". Molecular Biology and Evolution. 21 (1). ss. 164-75. doi:10.1093/molbev/msh009. PMID 14595095.
^ "mtDNA Variation among Greenland Eskimos. The Edge of the Beringian Expansion". Laboratory of Biological Anthropology, Institute of Forensic Medicine, University of Copenhagen, Copenhagen, McDonald Institute for Archaeological Research,University of Cambridge, Cambridge, University of Hamburg, Hamburg. 2000. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2009. The relatively lower coalescence time of the entire haplogroup A2 including the shared sub-arctic branches A2b (Siberians and Inuit) and A2a (Eskimos and Na-Dené) is probably due to secondary expansions of haplogroup A2 from the Beringia area, which would have averaged the overall internal variation of haplogroup A2 in North America. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
^ "Native American Mitochondrial DNA Analysis Indicates That the Amerind and the Nadene Populations Were Founded by Two Independent Migrations". Center for Genetics and Molecular Medicine and Departments of Biochemistry and Anthropology, Emory University School of Medicine, Atlanta, Georgia. Genetics Society of America. Vol 130, 153-162. 31 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2009. The divergence time for the Nadene portion of the HaeIII np 663 lineage was about 6,000-10,000 years. Hence, the ancestral Nadene migrated from Asia independently and considerably more recently than the progenitors of the Amerinds Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
^ ^a ^b ^c ^d Bolnick, Deborah A. et al 2006, Asymmetric Male and Female Genetic Histories among Native Americans from Eastern North America 1 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Zegura, Stephen L. et al 2004, High-Resolution SNPs and Microsatellite Haplotypes Point to a Single, Recent Entry of Native American Y Chromosomes into the Americas 13 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ ^a ^b ^c ^d Malhi, Ripan Singh et al 2008, Distribution of Y Chromosomes Among Native North Americans: A Study of Athapaskan Population History 17 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Bortolini, Maria-Catira et al 2003, Y-Chromosome Evidence for Differing Ancient Demographic Histories in the Americas 15 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Hammer, Michael F. et al 2005, Population structure of Y chromosome SNP haplogroups in the United States and forensic implications for constructing Y chromosome STR databases 10 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Culture Areas Index". the Canadian Museum of Civilization. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.
^ Pritzker 112
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au Heizer ix
^ Heizer 205-7
^ Heizer 190
^ Heizer 593
^ Heizer 769
^ Heizer 249
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag Sturtevant and Trigger, ix
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Sturtevant and Trigger, 241
^ ^a ^b ^c ^d Sturtevant and Trigger, 198
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Sturtevant and Trigger, 161
^ Sturtevant and Trigger, 96
^ Sturtevant and Trigger, 255
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h D'Azevedo, ix
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Pritzker, 230
^ D'Azevedo, 161-2
^ D'Azevedo, 282
^ ^a ^b ^c ^d D'Azevedo, 306
^ ^a ^b D'Azevedo, 335
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f D'Azevedo, 339
^ ^a ^b ^c ^d D'Azevedo, 340
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am Sturtevant and Fogelson, 69
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Sturtevant and Fogelson, 205
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Sturtevant and Fogelson, 374
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x Sturtevant and Fogelson, ix
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Sturtevant and Fogelson, 214
^ Sturtevant and Fogelson, 673
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Sturtevant and Fogelson, 81-82
^ ^a ^b ^c Sturtevant and Fogelson, 315
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t Sturtevant, 617
^ ^a ^b ^c ^d Frank, Andrew K. Indian Removal. 30 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oklahoma Historical Society's Encyclopedia of Oklahoma History and Culture. . Retrieved 10 July 2009.
^ ^a ^b Sturtevant and Fogelson, 188
^ ^a ^b Sturtevant and Fogelson, 598-9
^ ^a ^b Sturtevant and Fogelson, 290
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Sturtevant and Fogelson, 293
^ ^a ^b Sturtevant and Fogelson, 291
^ ^a ^b ^c Sturtevant and Fogelson, 302
^ Haliwa-Saponi Tribe. 22 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Retrieved 10 July 2009.
^ Hann 1993
^ Sturtevant and Fogelson, 78, 668
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Hann 1996, 5-13
^ Milanich 1999, p. 49.
^ Milanich 1996, p. 46.
^ Hann 2003:11
^ Sturtevant and Fogelson, 190
^ "Paipai Language (Akwa'ala)." 26 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Native Languages of the Americas. . Retrieved 10 Sept 2010.
^ ^a ^b ^c ^d Steward, Julian H. (1948) Editor. Handbook of South American Indians. Volume 4 The Circum-Caribbean Tribes. Smithsonian Institution Bureau of American Ethnology Bulletin 143.
^ "Aboriginal Roots of Cuban Culture." 26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (retrieved 9 July 2011)
^ ^a ^b ^c ^d "Prehistory of the Caribbean Culture Area." 5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Southeast Archaeological Center. (retrieved 9 July 2011)
^ "Cacaopera." 25 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UNESCO World Heritage Centre. (retrieved 1 Dec 2011)
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ "Cultural Thesaurus." 24 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. National Museum of the American Indian. Retrieved 5 Aug 2012.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x "Languages of Bolivya." 2 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ethnologue. Retrieved 23 Oct 2012.
^ "Apiaká: Introduction." 30 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Instituto Socioambiental: Povos Indígenas no Brasil. Retrieved 28 March 2012
^ "Huachipaeri." 16 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ethnologue. Retrieved 18 Feb 2012.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m "Cultural Thesaurus." 29 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. National Museum of the American Indian. (retrieved 18 Feb 2011)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

D'Azevedo, Warren L., volume editor. Handbook of North American Indians, Volume 11: Great Basin. Washington, DC: Smithsonian Institution, 1986. ISBN 978-0-16-004581-3.
Hann, John H. "The Mayaca and Jororo and Missions to Them", in McEwan, Bonnie G. ed. The Spanish Missions of "La Florida". Gainesville, Florida: University Press of Florida. 1993. ISBN 0-8130-1232-5.
Hann, John H. A History of the Timucua Indians and Missions. Gainesville, Florida: University Press of Florida, 1996. ISBN 0-8130-1424-7.
Hann, John H. (2003). Indians of Central and South Florida: 1513-1763. University Press of Florida. ISBN 0-8130-2645-8.
Heizer, Robert F., volume editor. Handbook of North American Indians, Volume 8: California. Washington, DC: Smithsonian Institution, 1978. ISBN 978-0-16-004574-5.
Milanich, Jerald (1999). The Timucua. Wiley-Blackwell. ISBN 0-631-21864-5. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2010.
Pritzker, Barry M. A Native American Encyclopedia: History, Culture, and Peoples. Oxford: Oxford University Press, 2000. ISBN 978-0-19-513877-1.
Steward, Julian H., editor. Handbook of South American Indians, Volume 4: The Circum-Caribbean Tribes. Smithsonian Institution, 1948.
Sturtevant, William C., genel editör ve Bruce G. Trigger, cildin editörü. Handbook of North American Indians: Northeast. Volume 15. Washington DC: Smithsonian Institution, 1978. ASIN B000NOYRRA.
Sturtevant, William C., general editor and Raymond D. Fogelson, volume editor. Handbook of North American Indians: Southeast. Volume 14. Washington DC: Smithsonian Institution, 2004. ISBN 0-16-072300-0.

[39] Algonkin halkları: Ojibwe, Şayenler/Arapaholar, Şavniler, Mikmaklar, Kikapular ve Meskvakiler.

[42] Atabask halkları: Denesulineler, Tlınçonlar, Tanana, Apaçiler ve Navaholar.

[44] Çipça halkları: Ngöbe–Buglé ve Kunalar.

[46] Gê halkları: Gorotire, Kaigang, Kraho, Mekranoti ve Xikrin.

[47] Maskoke halkları: Çikasovlar, Çoktavlar, Krikler ve Seminoleler.

[49] Tupi–Guarani halkları: Asuriní, Parakanã, Ka'apor ve Wayampi.

[50] Uto-Aztek halkları: Pimalar, Tohono O'odham, Tarahumaralar, Nahualar, Cora ve Huyçollar.

[1] "CIA, The World Factbook Peru" (PDF). 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011.

[CDI1-2] "Síntesis de Resultados" (PDF). Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas. 2006. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Aralık 2010.

[3] "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.

[4] "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.

[5] United States https://www.ncai.org/policy-research-center/research-data/prc-publications/Overview_of_2020_AIAN_Redistricting_Data_FINAL_8_13_2021.pdf 26 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[6] DANE 2005 National Census

[7] Canada 2006 Census

[8] "Brazil urged to protect Indians". BBC News. 30 Mart 2005. 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[9] 2002 Chilean Census

[repetida_2-10] "INDEC: Encuesta Complementaria de Pueblos Indígenas (ECPI) 2004 - 2005". 11 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[11] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[12] "CIA - The World Factbook - Honduras". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[13] 2005 Census

[14] "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.

[15] "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[16] "Una comunidad indígena salvadoreña pide su reconocimiento constitucional en el país". soitu.es. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.

[CIArace-17] "Costa Rica: Ethnic groups". Cia.gov. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2010.

[docs-18] "Arşivlenmiş kopya". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.

[ciagrön-19] "Greenland." 4 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CIA World Factbook. Retrieved 6 Aug 2012.

[20] "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[21] "Arşivlenmiş kopya". 20 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[22] AnaBritannica (yıl: 1986, cilt: 1, sayfa: 605) Amerika Yerlileri adını yalnızca Kızılderililer anlamında kullanır ve "Batı Yarıküresinin Eskimolar ve Aleut dışındaki yerli halkların tümü" olarak tanımlar

[23] The American Indian and Alaska Native Population: 2010 9 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., U.S. Census Bureau

[Canada-24] "Terminology". Indian and Northern Affairs Canada. 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2009. The Canadian Constitution recognizes three groups of Aboriginal people — Indians (First Nations), Métis and Inuit. These separate peoples have unique heritages, languages, cultural practices, and spiritual beliefs

[25] "Words First An Evolving Terminology Relating to Aboriginal Peoples in Canada". Communications Branch of Indian and Northern Affairs Canada. 2004. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2010.

[indian-26] "Terminology of First Nations, Native, Aboriginal and Metis" (PDF). Aboriginal Infant Development Programs of BC. 2009. 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Haziran 2010.

[online-27] Gordon, Raymond G., Jr. (Ed.). (2005). Ethnologue: Languages of the world (15th ed.). Dallas, TX: SIL International. ISBN 1-55671-159-X. (Online version: http://www.ethnologue.com 18 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).

[demographic-28] "Y-Chromosome Evidence for Differing Ancient Demographic Histories in the Americas" (PDF). Department of Biology, University College, London; Departamento de Gene´tica, Universidade Federal do Rio Grande do Sul, Porto Alegre, Brezilya; Instituto Venezolano de Investigaciones Cientı´ficas, Caracas, Venezuela; Departamento de Gene´tica, Universidade Federal do Parana´, Curitiba, Brezilya; 5Department of Anthropology, University of New Mexico, Albuquerque; 6Laboratorio de Gene´tica Humana, Universidad de los Andes, Bogota´; Victoria Hospital, Prince Albert, Canada; Subassembly of Medical Sciences, Mongolian Academy of Sciences, Ulaanbaatar, Mongolia; Laboratorio de Gene´tica Molecular, Facultad de Medicina, Universidad de Antioquia, Medellı´n, Colombia; Universite´ de Montreal. University College London 73:524–539. 2003. 8 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2010.

[29] Orgel L (2004). "Prebiotic chemistry and the origin of the RNA world" (PDF). Crit Rev Biochem Mol Biol. 39 (2). ss. 99-123. doi:10.1080/10409230490460765. PMID 15217990. 13 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ocak 2010.

[Genebase-30] "Learn about Y-DNA Haplogroup Q". Genebase Systems. 2008. 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından (Verbal tutorial possible) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009. Haplogroups are defined by unique mutation events such as single nucleotide polymorphisms, or SNPs. These SNPs mark the branch of a haplogroup, and indicate that all descendents of that haplogroup at one time shared a common ancestor. The Y-DNA SNP mutations were passed from father to son over thousands of years. Over time, additional SNPs occur within a haplogroup, leading to new lineages. These new lineages are considered subclades of the haplogroup. Each time a new mutation occurs, there is a new branch in the haplogroup, and therefore a new subclade. Haplogroup Q, possibly the youngest of the 20 Y-chromosome haplogroups, originated with the SNP mutation M242 in a man from Haplogroup P that likely lived in Siberia approximately 15,000 to 20,000 years before present Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

[SpencerWells2-31] Wells, Spencer; Read, Mark (2002). The Journey of Man – A Genetic Odyssey (Digitised online by Google books). Random House. ISBN 0-8129-7146-9. 24 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009.

[First-32] "First Americans Endured 20,000-Year Layover – Jennifer Viegas, Discovery News". 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2009. Archaeological evidence, in fact, recognizes that people started to leave Beringia for the New World around 40,000 years ago, but rapid expansion into North America didn't occur until about 15,000 years ago, when the ice had literally broken page 2 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[first2-33] Than, Ker (2008). "New World Settlers Took 20,000-Year Pit Stop". National Geographic Society. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2010. Over time descendants developed a unique culture—one that was different from the original migrants' way of life in Asia but which contained seeds of the new cultures that would eventually appear throughout the Americas

[subclades-34] "Summary of knowledge on the subclades of Haplogroup Q". Genebase Systems. 2009. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2009.

[NaDene-35] Ruhlen M (Kasım 1998). "The origin of the Na-Dene". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 95 (23). ss. 13994-6. doi:10.1073/pnas.95.23.13994. PMC 25007 $2. PMID 9811914. 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[Zhivotovsky-36] Zegura SL, Karafet TM, Zhivotovsky LA, Hammer MF (Ocak 2004). "High-resolution SNPs and microsatellite haplotypes point to a single, recent entry of Native American Y chromosomes into the Americas". Molecular Biology and Evolution. 21 (1). ss. 164-75. doi:10.1093/molbev/msh009. PMID 14595095.

[inuit-37] "mtDNA Variation among Greenland Eskimos. The Edge of the Beringian Expansion". Laboratory of Biological Anthropology, Institute of Forensic Medicine, University of Copenhagen, Copenhagen, McDonald Institute for Archaeological Research,University of Cambridge, Cambridge, University of Hamburg, Hamburg. 2000. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2009. The relatively lower coalescence time of the entire haplogroup A2 including the shared sub-arctic branches A2b (Siberians and Inuit) and A2a (Eskimos and Na-Dené) is probably due to secondary expansions of haplogroup A2 from the Beringia area, which would have averaged the overall internal variation of haplogroup A2 in North America. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

[38] "Native American Mitochondrial DNA Analysis Indicates That the Amerind and the Nadene Populations Were Founded by Two Independent Migrations". Center for Genetics and Molecular Medicine and Departments of Biochemistry and Anthropology, Emory University School of Medicine, Atlanta, Georgia. Genetics Society of America. Vol 130, 153-162. 31 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2009. The divergence time for the Nadene portion of the HaeIII np 663 lineage was about 6,000-10,000 years. Hence, the ancestral Nadene migrated from Asia independently and considerably more recently than the progenitors of the Amerinds Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

[Bolnick-40] Bolnick, Deborah A. et al 2006, Asymmetric Male and Female Genetic Histories among Native Americans from Eastern North America 1 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Zegura-41] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Zegura, Stephen L. et al 2004, High-Resolution SNPs and Microsatellite Haplotypes Point to a Single, Recent Entry of Native American Y Chromosomes into the Americas 13 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Malhi-43] Malhi, Ripan Singh et al 2008, Distribution of Y Chromosomes Among Native North Americans: A Study of Athapaskan Population History 17 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Bortolini-45] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Bortolini, Maria-Catira et al 2003, Y-Chromosome Evidence for Differing Ancient Demographic Histories in the Americas 15 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[48] Hammer, Michael F. et al 2005, Population structure of Y chromosome SNP haplogroups in the United States and forensic implications for constructing Y chromosome STR databases 10 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[51] "Culture Areas Index". the Canadian Museum of Civilization. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2012.

[52] Pritzker 112

[hix-53] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au Heizer ix

[54] Heizer 205-7

[55] Heizer 190

[56] Heizer 593

[57] Heizer 769

[58] Heizer 249

[ne_ix-59] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag Sturtevant and Trigger, ix

[n241-60] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Sturtevant and Trigger, 241

[ne198-61] Sturtevant and Trigger, 198

[n161-62] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Sturtevant and Trigger, 161

[63] Sturtevant and Trigger, 96

[ne255-64] Sturtevant and Trigger, 255

[dix-65] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h D'Azevedo, ix

[p230-66] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Pritzker, 230

[67] D'Azevedo, 161-2

[68] D'Azevedo, 282

[d306-69] D'Azevedo, 306

[d335-70] D'Azevedo, 335

[d339-71] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f D'Azevedo, 339

[d340-72] D'Azevedo, 340

[s69-73] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am Sturtevant and Fogelson, 69

[s205-74] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Sturtevant and Fogelson, 205

[s374-75] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Sturtevant and Fogelson, 374

[ix-76] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x Sturtevant and Fogelson, ix

[s214-77] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Sturtevant and Fogelson, 214

[78] Sturtevant and Fogelson, 673

[s81-79] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Sturtevant and Fogelson, 81-82

[s315-80] Sturtevant and Fogelson, 315

[s617-81] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t Sturtevant, 617

[ohs-82] Frank, Andrew K. Indian Removal. 30 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oklahoma Historical Society's Encyclopedia of Oklahoma History and Culture. . Retrieved 10 July 2009.

[Sturtevant_and_Fogelson,_188-83] Sturtevant and Fogelson, 188

[Sturtevant_and_Fogelson,_598-9-84] Sturtevant and Fogelson, 598-9

[s290-85] Sturtevant and Fogelson, 290

[s293-86] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Sturtevant and Fogelson, 293

[s291-87] Sturtevant and Fogelson, 291

[s302-88] Sturtevant and Fogelson, 302

[89] Haliwa-Saponi Tribe. 22 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Retrieved 10 July 2009.

[90] Hann 1993

[91] Sturtevant and Fogelson, 78, 668

[Hann_1996,_5-13-92] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Hann 1996, 5-13

[93] Milanich 1999, p. 49.

[94] Milanich 1996, p. 46.

[95] Hann 2003:11

[96] Sturtevant and Fogelson, 190

[97] "Paipai Language (Akwa'ala)." 26 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Native Languages of the Americas. . Retrieved 10 Sept 2010.

[Steward-98] Steward, Julian H. (1948) Editor. Handbook of South American Indians. Volume 4 The Circum-Caribbean Tribes. Smithsonian Institution Bureau of American Ethnology Bulletin 143.

[99] "Aboriginal Roots of Cuban Culture." 26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (retrieved 9 July 2011)

[carib-100] "Prehistory of the Caribbean Culture Area." 5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Southeast Archaeological Center. (retrieved 9 July 2011)

[101] "Cacaopera." 25 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UNESCO World Heritage Centre. (retrieved 1 Dec 2011)

[nmai-102] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ "Cultural Thesaurus." 24 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. National Museum of the American Indian. Retrieved 5 Aug 2012.

[bolivia-103] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x "Languages of Bolivya." 2 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ethnologue. Retrieved 23 Oct 2012.

[104] "Apiaká: Introduction." 30 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Instituto Socioambiental: Povos Indígenas no Brasil. Retrieved 28 March 2012

[105] "Huachipaeri." 16 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ethnologue. Retrieved 18 Feb 2012.

[the-106] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m "Cultural Thesaurus." 29 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. National Museum of the American Indian. (retrieved 18 Feb 2011)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[nb 1]

[39]

[40]

[nb 2]

[41]

[nb 3]

[42]

[nb 4]

[nb 5]

[43]

[nb 6]

[nb 7]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

Amerika yerlileri nedir?, Amerika yerlileri anlamı nedir?, Amerika yerlileri ne demektir?