Türkiye'ye özgü biçimde giydirilmiş ambulans.

 

Bir ambulans uçak.

Ambulans ya da cankurtaran, acil sağlık hizmetleri yapmak, hastaneler arasında ya da hastaneye ulaştırmak amacıyla hasta veya yaralı taşımaya yarayan bir çeşit özel donanımlı motorlu panelvan türü araç.

Ambulanslar beyaz renklidirler ve bağlı oldukları sağlık kuruluşlarının imleğini sağ sol yan bölümlerde ve arka çıkış kapısı üzerinde taşırlar. Üzerlerinde led sıralı bağlama düzenekli acil durum araç aydınlatması ve yüksek ses çıkaran siren düzenekleri bulunmaktadır.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Ambulans sözcüğü Türkçeye İngilizce Ambulance sözcüğünden geçmiştir. Kelimenin kökeni Latince ambulare'dir ve yürümek ya da hareket etmek anlamına gelmektedir ve bu eski tarihlerdeki tıbbi müdahaleler için hastaların taşınarak ya da tekerlekli sandalye benzeri bir şekilde itilerek götürülmesinden gelmektedir.^[1] Kelimenin orijinali bir ordunun peşinde hareket eden hareketli hastane anlamında kullanılmıştır.^[2]

Ambulanslar (İspanyolca'da Ambulancias) ilk olarak 1487'de Granada Emirliği'ne karşı Malaga kuşatması sırasında İspanyol kuvvetleri tarafından acil ulaşım için kullanıldı. Amerikan İç Savaşı sırasında, yaralıları savaş alanından çıkarmak için kullanılan araçlara ambulans vagonları deniyordu. 1870 Fransa-Prusya Savaşı sırasında ve 1876 Sırp-Türk savaşında sahra hastanelerine ambulans deniyordu, ancak vagonlar ilk kez 1854'te Kırım Savaşı sırasında ambulans olarak adlandırıldı.

Türkiye'deki ambulanslar[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'deki ambulanslar kara, hava ve deniz ambulansları olmak üzere üç ana başlıkta incelenebilirler.

Kara Ambulansları: acil yardım Ambulansı, hasta nakil Ambulansı, 4 sedyeli yoğun bakım ambulansı, yenidoğan ambulansı, obez Ambulansı, motorize ambulans ve özel donanımlı paletli kar ambulansı olarak görev yapmaktadır.

Acil yardım ambulansı: Beyaz renkte olmak üzere 20–30 cm kalınlığında kırmızı reflektör kuşakla kaplı özel donanımlı müdahale araçlarıdır.

Acil yardım ambulanslarında ; 1 Doktor - 1 Acil Tıp Teknisyeni -1 Sürücü ya da 1 Paramedik -1 Acil Tıp Teknisyeni - 1 Sürücü olmak üzere 3 eğitimli personel görev alır . Türkiye'de son yıllarda Ambulans Sürücülerinin, Sağlık Personeli Olmasına özen gösterilmektedir.

Acil yardım ambulansında yaralı kaldırma ve yaralı hareketi için çeşitli sedyeler, Kendrick kurtarma cihazı, litter, omurga tahtası, kepçe sedye, vakum yatağı, şok ve solunum cihazları, çeşitli tansiyon aletleri, boyunluk ve baş sabitleyici, termometre, serum askısı, acil doğum seti, canlandırma çantası, ilk yardım kiti ve cenaze torbası gibi hayat kurtarmaya yönelik araç ve gereçler bulunur.

Hasta nakil ambulansı : Beyaz renkte olmak üzere 20–30 cm kalınlığında mavi reflektör kuşakla kaplı özel donanımlı nakil araçlarıdır. Donanım ve teknik olarak neredeyse acil yardım ambulansı gibidir. Sadece bazı malzemeler ve cihazlar bu ambulansta bulunmamaktadır.

Hasta nakil ambulanslarında; 1 acil tıp teknisyeni ve 1 sürücü olmak üzere 2 eğitimli personel görev yapmaktadır.

Motorize ambulans: Çoklu trafik kazaları, dar sokaklar, yoğun trafik koşulları ve hızlı triaj gereksinimi neticesinde kurulmuş özel donanımlı motosiklet ambulans ekipleridir. Türkiye'de bazı şehirlerde 1 personel bazılarındaysa artçıyla beraber 2 personel görev almaktadır. Genellikle doktor ve paramediklerden oluşmaktadır. Tıpkı Ambulans gibi gün içerisinde daima göreve hazır durumdadır. Bu ekipler genelde hasta ve hastalara en kısa sürede ulaştıkları için olay yerinde triaj(Hastane öncesi acil durum basamağı) konusunda alanda sorumlulardır. Trafik Kazalarında yaralının sabitlenmesi, kalp krizinde ve kalp durmalarında ise hastanın temel yaşam desteği ve monitörizasyon işlemlerini yaparlar.

Ambulans türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kan bisikleti
• Kombinasyon araba
• Hafif atlı tarla ambulansı
• Motosiklet ambulansı
• Taşıma yapmayan EMS aracı
• Su ambulansı

Wikimedia Commons'ta Ambulans ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.10834&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=ambulans 22 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ambulans tarihi
• Ambulans istasyonu
• Kurtarma timi
• Vahşi doğa tıbbı
• Arama-kurtarma
• Hava tıbbi hizmetleri
• Havacılık tıbbı
• Kritik acil tıp
• Temel yaşam desteği
• Gelişmiş yaşam desteği
• Acil tıp teknisyenliği
• Yoğun bakım