Alvin E. Roth
Alvin E. Roth 2012
Doğum	18 Aralık 1951
Milliyet	ABD
Mezun olduğu okul(lar)	Columbia Üniversitesi (B.S. 1971) Stanford Üniversitesi (Master M.S. 1973, Doktora Ph.D 1974)
Ödüller	1991 Lanchester Ödülü, Amerikan Yöneylem Araştırması Cemiyeti Nobel Ekonomi Ödülü (2012)
Kariyeri
Dalı	Oyun Kuramı Piyasa Tasarımı Deneysel İktisat
Çalıştığı kurumlar	University of Illinois at Urbana-Champaign: (1974-1982) Pittsburgh Üniversitesi (1982–1998), Harvard Üniversitesi (1998– hâlen)

Alvin Eliot "Al" Roth (d. 19 Aralık, 1951), Amerikalı iktisatçı. Hâlen Harvard Üniversitesi'nde profesör olmakla beraber, bu üniversiteden izinli olarak Stanford Üniversitesi'nde misafir profesör olarak çalışmaktadır.

Ekim 2012'de "Dengeli tahsis edilme kuramı ve piyasa tasarımı uygulaması" konusundaki orijinal katkıları dolayısıyla Lloyd Shapley ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.^[1]

Yaşamı ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Al Roth Yahudi asıllı bir ailenin oğludur. Evlidir ve iki çocuğu bulunmaktadır.

Al Roth Üniversite diplomasını (B.S.) New York'taki Columbia Üniversitesi'den Yöneylem Araştırması dalı üzerine 1971'de almıştır. Sonra Kaliforniya'ya geçmiş bu eyaletteki Stanford Üniversitesi'nde "Yöneylem Araştırması" konusunda diploma üstü çalışmalar yapmış; ve bu konuda 1973'te Master (M.S.) ve 1974'te doktora (Ph.D.) derecelerini almıştır.^[2]

Stanford Üniversitesi'nde eğitimden sonra 1974'ten 1982'ye kadar İllinois Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmıştır. Ağustos 1974 - Temmuz 1977 döneminde "Asistan Profesör"; Ağustos 1977 - Ağustos 1979 döneminde "Assosiye Profesör" ve Ağustos 1979 - Ağustos 1982 döneminde "İş İdaresi Bölümü" ve "İktisat Bölümü"'nde profesör olarak görev yapmıştır. Ağustos 1981 - Ağustos 1982 arasında bu üniversitenin İleri Etüdler Enstitüsü'nde "Beckman Yardımcısı" üyeliğinde bulunmuştur.^[2]

Sonra Pittsburgh Üniversitesi öğretim ve araştırma üyeliğine geçmiştir. Ağustos 1982'den Ocak 1985'e kadar "A.W.Mellon İktisat Profesörü" ve Ocak 1985 - Ağustos 1998 döneminde Diploma Üstü İş İdaresi Okulu'nda İş İdaresi Profesörü görevlerinde bulunmuştur. Nisan 1985'ten itibaren de bu üniversitede Bilim Felsefesi Merkezi'nde araştırmacı "fellow" olarak katkı yapmıştır.^[2]

Daha sonra öğretim ve araştırma üyeliği için Harvard Üniversitesi'ne geçmiş ve bu üniversitede "Ekonomi Bölümü" ve "Harvard İş İdaresi Okulu"'nda "George Gund İktisat ve İş İdaresi Profesörü" olarak çalışmıştır. 2012'de bu üniversiteden izinli olarak Stanford Üniversitesi'ne "misafir profesör" olarak atanmıştır. 2013 yılında Harvard Üniversitesi'nden emekli olarak "emeritüs" şeref profesörü olması ve Stanford'da "full-time" profesör olması beklenmektedir.^[3]

Al Roth's "Alfred Sloan Şeref Üyesi", "Gughgenheim Şeref Üyesi" ve "Amerikan Sanatlar ve Bilimler Akademisi Şeref Üyesi" şeref üyelikleri verilmiştir.^[4] 1986 ve 1995'te İsrail üniversitelerinde misafir profesörlük yapmıştır.^[2] "NBER: İktisadi Araştırmalar İçin Milli Büro" ve "Ekonometrik Cemiyeti" üyesidir.^[5][6] 1991 'de "Amerikan Yöneylem Araştırması Cemiyeti" tarafından Lanchester Ödülü verilmiştir.^[2]

Çalışma alanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Al Roth kendine teorik araştırma çalışma alanları olarak seçtiği oyun kuramı, piyasa tasarımı, ve deneysel iktisat alanlarında pratik sonuçlar almaya da önem vermiştir. Özellikle nöbetçi doktor seçiminde, New York ikinci derece eğitim kurumlarına öğrenci seçimlerinde ve Tayfun Sönmez ile birlikte çalışarak yeni öğrenciler için Boston'da ilk öğretim okulu seçimlerinde isteklere uygun dengeli pratik sonuçlar çıkartmak için uygulama "mekanizmaları" tasarlayıp tertip etmiştir.

Önemli yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçilmiş kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1979: Alvin E. Roth (ed.) (1985) Axıomatic Models of Barğaining, Lectüre Notes in Economics and Mathematical Systems #170 Springer Verlag.[1]^{[ölü/kırık bağlantı]}.
• 1985: Alvin E. Roth (ed.) (1985) Game-Theoretic Models of Barğaining, Cambridge:Cambridge University Press.
• 1987: Alvin E. Roth (ed.) Laboratory Experimentatıon in Economics: Six Points of View, Cambridge:Cambridge University Press. (Çince çevirisi, 2008)
• 1988: Alvin E. Roth (ed.) (1988) The Shapley Value, Eşsays in Honor of Lloyd S. Shapley, Cambridge:Cambridge University Press,.
• 1990: Alvin E. Roth ve Marilda A. Oliveira Sotomayor (1990), Two-Sided Matching, Cambridge:Cambridge University Press. [1990 Lanchester Ödülü]
• 1995: John H. Kagel ve Alvin E. Roth (ed.) (1995), Handbook of Experimental Economics, Princeton University Press.
• 2002: Alvin E. Roth, Bengt Holmström ve Paul Milgrom (ed.) (2002) Game Theory ın the Tradition of Bob Wilson. Berkeley Electronic Press, [2]

Seçilmiş makaleleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Alvin E. Roth, Vesna Prasnikar, Masahiro Okuno-Fujiwara ve Shmuel Zamir, (1991), "Bargaining and Market Behavior ın Jerusalem, Ljubljana, Pittsburgh, and Tokyo: An Experimental Study", The American Economic Review, C. 81,, s 1068-1095.
• İdo Erev ve Alvin E. Roth, (1998), "Predicting How People Play Games: Reinforcement Learning in Experimental Games with Ünique, Mixed Strategy Equilibria", The American Economic Review, C.88, s.848-881.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ekonomistler listesi
• Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Alvin E. Roth ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• "Harvard İş İdaresi Okulu" websitesinde Alvin E. Roth biyografisi (İngilizce)
• Al Roth'un oyun kuramı, deneysel iktisat ve piyasa tasarımı konularında araştırmaları ve bu araştırmalar için medya özetleri. (İngilizce)