Akün Sahnesi

Akün Sahnesi
Eski adı	Akün Sineması
Konum	Kavaklıdere, Çankaya, Ankara
Koordinatlar	39°54′14″K 32°51′33″D / 39.90389°K 32.85917°D
Otopark	Yok
İşletmeci	Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü
Tür	Tiyatro sahnesi
Koltuk düzeni	Tek seviyeli
Loca	Yok
Kapasite	361
İnşaat
Açılış	1 Mayıs 1975
Kapanış	23 Mayıs 2002
Yeniden açılış	13 Nisan 2004
Etkin dönem	1975-2002 (Sinema salonu); 2004-günümüz (Tiyatro)
Mimar	Özgür Ecevit
Yapı mühendisi	Mehmet Çalışkan (Akustik)
Kullanıcılar
	Ankara Devlet Tiyatrosu

Akün Sahnesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen temsillere ev sahipliği yapan ana mekanlardan biri olarak hizmet verir. Şinasi Sahnesi ile aynı binada yer alan sahneye, Atatürk Bulvarı üzerindeki girişten ulaşılır. Uzun yıllar boyunca sinema salonu olarak hizmet veren bir mekânın yenilenmesiyle tiyatro ve müzikal gösterimlerine uygun hâle getirilen sahne, 361 koltuk kapasitelidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Bugün bir tiyatro sahnesi olarak kullanılan binanın tarihi 1970'li yıllara dayanır. Orijinalinde bir sinema salonu olarak tasarlanan mekânın açılışı 1 Mayıs 1975 tarihinde gerçekleştirildi. Hababam Sınıfı filminin gösterime sunulmasıyla birlikte hizmet vermeye başlayan salon,^[1] 911 koltuk kapasitesi ile döneminin en büyük ve kalabalık sinemalarından biri hâline geldi. Açık kaldığı süre boyunca yabancı yapımların ve ağırlıklı olarak sanat filmlerinin oynatıldığı bir sinema olan Akün; Türkiye Büyük Millet Meclisi ve pek çok bakanlığın bulunduğu bir bölgede yer alması sebebiyle genellikle memurlar, üst düzey yöneticiler ve bürokratlar tarafından tercih edilmekteydi.^[2] Dikkat çeken mimarisi sayesinde Kavaklıdere semtiyle özdeşleşerek özellikle 90'lı yıllarda şehrin en bilinen mekânlarından biri hâline gelmişti.^[3]

2002 yılına kadar aktif olarak hizmet veren Akün Sineması, sinema kültürünün yaygınlaşmasıyla doğru orantılı olarak şehirdeki çok salonlu sinema sayısında meydana gelen artış sonucunda diğer sinemalarla rekabet edemediği ve seyirci sayısında düşüş yaşandığı gerekçesiyle;^[4] 23 Mayıs 2002 tarihinde, yine Hababam Sınıfı filmiyle son gösterimini yaparak kapatıldı. Aynı yıl Devlet Tiyatroları'na devredilen salon, bir tiyatro sahnesine dönüştürülmek üzere tadilata alındı.^[5] 13 Nisan 2004 tarihinde İstanbul Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen Maksim Gorki'nin "Ayaktakımı Arasında" adlı oyunuyla perde açan mekan, halen Akün Sahnesi adı altında bir tiyatro sahnesi olarak kullanılmaktadır.^[6]

Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]

Temelde bir sinema salonu olarak kurgulanan mekanın yeniden düzenlenerek bir tiyatro sahnesine dönüştürülmesi için mimar Özgür Ecevit'in tasarımını yaptığı ve dönemin Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Çalışkan'ın ise akustik sistemi üzerinde çalıştığı bir proje hazırlandı.^[7] Sinema salonlarından farklı olarak bir sahneye ve sahne gerisinde çeşitli teknik birimlere ihtiyaç duyulduğu için bu projeyle birlikte iç mekanda oldukça büyük değişiklikler yapılarak sahnenin çeşitli düzenlerde kullanılmasına olanak sağlayacak bir düzenek yaratıldı. Böylelikle Akün Sahnesi hem küçük prodüksiyonlu oyunların hem de kalabalık ekiplerden oluşan büyük müzikallerin rahatça temsil edilebileceği bir mekana dönüştürüldü.

Sahne ve seyirci salonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Tiyatro sahnesinin yükselip alçalabilen bir platform şeklinde inşa edilmesiyle mekanın dört farklı düzende kullanılabilmesine olanak sağlanmıştır. Sahne derinliği ise kullanılan sahne düzenine göre 10 ile 18 metre arasında değişmektedir. 7 metreye kadar yükseltilebilen sahnenin önünde bir orkestra çukuru ve 2.5x2.5 metre boyutlarında 6 adet hidrolik asansör bulunur. Çerçeve sahne düzeninde seyirci kapasitesi 554 izleyiciye kadar ulaşırken orkestra çukurunun aktif olarak kullanıldığı durumlarda bu sayı 503'e düşmektedir. Yarım arena düzeni aynı anda 444 seyircinin temsili izlemesine olanak sağlarken tam arena düzeninde ise kapasite 361'e iner. Salondaki akustiği düzenlemek adına tavanda kullanılan eğimli ve ahşap paneller oturma kısmının duvarlarında da tercih edilmiş ve böylelikle mekan içerisinde bir süreklilik yakalanmıştır. Sinema salonunun koltukları muhafaza edilerek yalnızca kırmızı renkli kumaşlarla yenilenmiş ve salon genelinde renk-malzeme uyumu sağlanmıştır.^[8]

Akustik[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapılan teknik analizler sonucunda tiyatro oyunları ve müzikallerin sahnelenebilmesi için salondaki akustiğin yeterli seviyede olduğu gözlemlenmiştir. Duvarlarda kullanılan 20 mm kalınlığındaki düz ahşap paneller ve tavandaki eğimli plakalar sesin dağıtılmasını veya emilmesini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Mekanın genelinde kullanılan 708 adet yüzey elemanının hepsi akustiği destekleyecek şekilde 12 farklı malzemeden imal edilerek yerleştirilmiştir. Seyirci başına 6m³ hacme sahip olan mekanda, dolu salon için çınlama süresi 1,3 saniye (500-1000 hertz) düzeyinde tutulmuştur.^[8]

Fuaye alanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Akün Sahnesi’nin giriş katındaki gişe ile fuaye alanlarını birbirinden ayıran duvarın ön ve arka yüzünde, Türk seramik sanatçısı Atilla Galatalı tarafından tasarlanmış olan modüler seramik panolar yer alır. Açık kompozisyonla oluşturulmuş panolarda ağırlıklı olarak soluk renkler kullanılmış ve farklı boyutlardaki geometrik parçaların bir araya getirilmesiyle büyük bir rölyef oluşturulmuştur. Panonun zemini ise eşit büyüklükteki dokulu karoların döşenmesiyle meydana gelmiştir. Arka planda kullanılan materyaller mat fildişi rengi sırla kaplanırken panoyu oluşturan modüllerde ise parlak beyaz, mavi, turkuaz ve altın rengi sırlar kullanılmıştır.^[9]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Şinasi Sahnesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Güney, Batur (Temmuz 2002). "Akün'ün Ardından" (PDF). Altyazı. ss. 80-83. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
^ Medin, Burak (2017). "Değişen Sinema Seyir Kültürünü Sözlü, Yazılı ve Elektronik Kültür Bağlamında Anlamak". Selçuk İletişim. 10 (1). Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi. ss. 357-386. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
^ Kaymaz, Elif (Eylül 2019). "An Architectural History of the Movie Theatres in Ankara" [Bir Mimarlık Tarihi Okuması: Ankara'daki Sinemalar] (PDF) (İngilizce). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. ss. 141-142. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
^ Fatma Küçükkurt; Levent Yaylagül (2006). Bayrakdar, Deniz; Akçalı, Elif (Ed.). Sinemanın Gizli Kahramanları: Sinema Makinistleri (PDF). Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 5. Bağlam Yayınları. ss. 227-246. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
^ "Akün Sineması artık DT'nin". Hürriyet. 22 Ağustos 2002. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
^ Sancaklı, Yusufcan (2016). "Devlet Tiyatroları ve Kuruluş Yılları" (PDF). İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 53. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Akün Sahnesi yeniden doğuyor!". NTV. AA. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.
^ ^a ^b Sütlüoğlu, Muhammed Şamil (Ekim 2007). "Ankara Akün Sahnesi" (PDF). Kültür Merkezlerinde Mekan Ölçeğinde Malzeme Analizi: Büyük Salon Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
^ Can, Özgür Ceren (2018). "DT Akün Sahnesi - Attila Galatalı Seramik Duvar Panoları". Ankara'da Kamusal Alanlardaki Seramik Duvar Panoları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. ss. 147-148. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Akün Sahnesi Sahne Planı 6 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Güney, Batur (Temmuz 2002). "Akün'ün Ardından" (PDF). Altyazı. ss. 80-83. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.

[2] Medin, Burak (2017). "Değişen Sinema Seyir Kültürünü Sözlü, Yazılı ve Elektronik Kültür Bağlamında Anlamak". Selçuk İletişim. 10 (1). Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi. ss. 357-386. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.

[3] Kaymaz, Elif (Eylül 2019). "An Architectural History of the Movie Theatres in Ankara" [Bir Mimarlık Tarihi Okuması: Ankara'daki Sinemalar] (PDF) (İngilizce). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. ss. 141-142. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.

[4] Fatma Küçükkurt; Levent Yaylagül (2006). Bayrakdar, Deniz; Akçalı, Elif (Ed.). Sinemanın Gizli Kahramanları: Sinema Makinistleri (PDF). Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 5. Bağlam Yayınları. ss. 227-246. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.

[5] "Akün Sineması artık DT'nin". Hürriyet. 22 Ağustos 2002. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.

[6] Sancaklı, Yusufcan (2016). "Devlet Tiyatroları ve Kuruluş Yılları" (PDF). İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 53. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[7] "Akün Sahnesi yeniden doğuyor!". NTV. AA. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.

[:0-8] Sütlüoğlu, Muhammed Şamil (Ekim 2007). "Ankara Akün Sahnesi" (PDF). Kültür Merkezlerinde Mekan Ölçeğinde Malzeme Analizi: Büyük Salon Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.

[9] Can, Özgür Ceren (2018). "DT Akün Sahnesi - Attila Galatalı Seramik Duvar Panoları". Ankara'da Kamusal Alanlardaki Seramik Duvar Panoları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. ss. 147-148. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü
Ankara Devlet Tiyatrosu	75. Yıl Sahnesi Akün Sahnesi Altındağ Tiyatrosu Büyük Tiyatro CerModern Sahnesi Cüneyt Gökçer Sahnesi İrfan Şahinbaş Atölye Sahnesi Küçük Tiyatro Muhsin Ertuğrul Sahnesi Oda Tiyatrosu Orhan Asena Deneme Sahnesi Pursaklar Sahnesi Stüdyo Sahnesi Şinasi Sahnesi Türkocağı Sahnesi Ziraat Sahnesi
Adana Devlet Tiyatrosu	Hacı Ömer Sabancı Kültür Merkezi Sahnesi Sabancı Oda Tiyatrosu
Antalya Devlet Tiyatrosu	Haşim İşcan Sahnesi
Aydın Devlet Tiyatrosu	Hidayet Sayın Sahnesi
Bursa Devlet Tiyatrosu	Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu Feraizcizade Oda Tiyatrosu
Çorum Devlet Tiyatrosu	Çorum Devlet Tiyatrosu Sahnesi
Denizli Devlet Tiyatrosu	Hasan Kasapoğlu Kültür Merkezi Sahnesi
Diyarbakır Devlet Tiyatrosu	Diyarbakır Oda Tiyatrosu Kayapınar Kültür Merkezi Sahnesi Orhan Asena Sahnesi
Edirne Devlet Tiyatrosu	Edirne Devlet Tiyatrosu Sahnesi
Elazığ Devlet Tiyatrosu	Nurettin Ardıçoğlu Kültür Merkezi Sahnesi
Erzurum Devlet Tiyatrosu	Erzurum Devlet Tiyatrosu Sahnesi
Gaziantep Devlet Tiyatrosu	Onat Kutlar Sahnesi
İstanbul Devlet Tiyatrosu	Cevahir Sahnesi Garibaldi Sahnesi Kozyatağı Kültür Merkezi Sahnesi Küçükçekmece Kültür Merkezi Sahnesi Mecidiyeköy Büyük Sahne Mecidiyeköy Stüdyo Sahnesi Üsküdar Tekel Sahnesi Üsküdar Stüdyo Sahnesi Zeytinburnu Sahnesi
İzmir Devlet Tiyatrosu	Bornova Kültür Merkezi Bozkurt Kuruç Sahnesi Karşıyaka Ragıp Haykır Sahnesi Konak Sahnesi Urla Atatürk Kültür Merkezi Sahnesi
Kahramanmaraş Devlet Tiyatrosu	Necip Fazıl Kısakürek Sahnesi
Kayseri Devlet Tiyatrosu	Kayseri Devlet Tiyatrosu Sahnesi
Konya Devlet Tiyatrosu	Konya Devlet Tiyatrosu Sahnesi
Malatya Devlet Tiyatrosu	Sabancı Kültür Sitesi Sahnesi
Ordu Devlet Tiyatrosu	Ordu Devlet Tiyatrosu Sahnesi
Rize Devlet Tiyatrosu	İsmail Kahraman Kültür Merkezi Sahnesi
Samsun Devlet Tiyatrosu	Atatürk Kültür Merkezi Sahnesi
Sivas Devlet Tiyatrosu	Atatürk Kültür Merkezi Sahnesi
Trabzon Devlet Tiyatrosu	Atapark Haluk Ongan Sahnesi
Van Devlet Tiyatrosu	Kültür Merkezi Sahnesi
Zonguldak Devlet Tiyatrosu	Atatürk Kültür Merkezi Sahnesi

Akün Sahnesi nedir?, Akün Sahnesi anlamı nedir?, Akün Sahnesi ne demektir?