Ahududu

Rubus idaeus
Rubus idaeus
Korunma durumu
	; Asgari endişe altında (IUCN 3.1) (Avrupa)
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Plantae
Şube:	Spermatophyta
Sınıf:	Magnoliopsida
Takım:	Rosales
Familya:	Rosaceae
Oymak:	Rubeae
Cins:	Rubus
Tür:	R. idaeus
İkili adlandırma
	Rubus idaeus L 1753
Sinonimler
	Batidaea idea (L.) Nieuwl.; Batidaea vulgaris Nieuwl.; Batidea peramoena Greene; Rubus acanthocladus Borb; Rubus buschii (Rozanova) Grossh.; Rubus chrysocarpus Čelak. ex Gyer; Rubus euroasiaticus Sinkova; Rubus fragrans Salisb.; Rubus frambaesianus Lam.; Rubus glaber Mill. ex Simonk.; Rubus greeneanus L.H.Bailey; Rubus leesii Bab.; Rubus obtusifolius Willd. ; Rubus sericeus Gilib.; Rubus vulgatus Rozanova; Rubus komarovii Nakai; Rubus melanolasius (Dieck ex Focke) Kom.; Rubus sachalinensis H.Lév.; Rubus sibiricus (Kom.) Sinkova; Rubus nipponicus (Focke) Koidz.; Batidea acalyphacea Greene ; Batidea arizonica Greene; Rubus carolinianus Rydb.; Rubus melanolasius Dieck; Rubus neglectus Peck; Rubus strigosus Michx.; Batidea viburnifolia Greene;

Rubus idaeus veya Ahududu veya da Frambuaz, Rubus cinsine bağlı, Avrupa ve Asya'nın kuzeyine özgü meyve veren bir bitki türüdür.^[2]^[3]

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Rubus idaeus genel olarak çok yıllık, köklü ve çalı formundadır. İlk yılında kök sürgünler, 5-7 yaprakcıklı 1,5-2,5 m (4 ft 11 in-8 ft 2 in) boyuna erişmek için uzumaya başlar ve genelde çiçeksizdir. İkinci yılında kökler uzamayı bırakır ve 3-5 yaprakcıklı yan dallar çıkarmaya başlar. Çiçeklenmeye başladığında çiçeklerin her biri yaklaşık 1 cm (0,39 in) çapında ve beş beyaz yapraklıdır. Meyvesi kırmızı, tatlı ve yenilebilir.^[4]^[5]^[6]^[7]

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Türün adı olan idaeus, eski Yunanlıların aşina olduğu Türkiye'nin kuzeybatısında bulunan Kaz Dağı'nda (İda) bulunmasından gelir.^[6]

Taksonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Rubus idaeus türüne bağlı alttürler (2024):

Dağılım ve habitat[değiştir | kaynağı değiştir]

Yabani bir bitki olan Rubus idaeus tipik olarak ormanlarda, ağaç gölgelerinde veya açıklık alanlarda yetişir. Avrupa'nın güneyi ve Orta Asya'da yüksek rakımlı alanlarda dağılım gösterir.^[5]^[6]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahududu (kızıl) - suluboya, 1892
Ahududu (siyah) - suluboya, 1893
Ahududu ve yabanarısı
Kızıl, mor, siyah ve albino ahududu
Rubus occidentalis - yaprağın alt yüzü gümüş beyazdır
Böğürtlen - yaprağın alt yüzü yeşildir
5 yapraklı yabani kızıl ahududu
Yabani mor ahududu
Yabani albino ahududu
Mor çiçekli ahududu
İlk yılda ahududu fideleri meyve vermez
Farklı büyüklükte ahududu yaprakları
Ahududu meyveleri

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahududu hakkında bilgiler (İngilizce)
"Raspberry". Encyclopædia Britannica. 22 (11. bas.). 1911.
"Rubus idaeus". Plants for a Future.
"Rubus sachalinensis". Plants for a Future.
Wikimedia Commons'ta Ahududu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Ahududu ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Rubus idaeus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi.
^ "GBIF". 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
^ "PaleoBioDB". 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
^ "Rubus idaeus". Flora of NW Europe. 6 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b Blamey, M.; Grey-Wilson, C. (1989). Flora of Britain and Northern Europe. ISBN 0-340-40170-2. .
^ ^a ^b ^c Huxley, A., (Ed.) (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan. ISBN 0-333-47494-5. .
^ "eFloras". 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.

[IUCN-1] "Rubus idaeus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi.

[GBIF-2] "GBIF". 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.

[PaleoBioDB-3] "PaleoBioDB". 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.

[fnwe-4] "Rubus idaeus". Flora of NW Europe. 6 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[blamey-5] Blamey, M.; Grey-Wilson, C. (1989). Flora of Britain and Northern Europe. ISBN 0-340-40170-2. .

[rhs-6] Huxley, A., (Ed.) (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan. ISBN 0-333-47494-5. .

[eFloras-7] "eFloras". 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Ahududu nedir?, Ahududu anlamı nedir?, Ahududu ne demektir?