Ahmet Ümit

Ahmet Ümit
Ahmet Ümit
Doğum	30 Eylül 1960 (63 yaşında); Gaziantep, Türkiye
Meslek	Yazar
İkamet	Türkiye
Eğitim	Marmara Üniversitesi
Resmî site
	Ahmet Ümit resmî sitesi

Ahmet Ümit (d. 30 Eylül 1960, Gaziantep), Türk şair ve yazardır.

Daha çok polisiye roman türünde eser veren bir yazardır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahmet Ümit Gaziantep'te 7 çocuklu bir ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası kilim tüccarı, annesi terziydi.^[1] İlk öğreniminin ardından Gaziantep Atatürk Lisesi’ne devam etti. On dört yaşından itibaren sol görüşlü bir etkinci oldu.^[2] Ülkücülerle aralarında çıkan bir kavgadan dolayı yirmi dört arkadaşıyla birlikte Gaziantep dışına sürgün edildiği için liseyi Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde bitirdi.^[2]

1979’da Marmara Üniversitesi’nin Kamu Yönetimi bölümünde yükseköğrenimine başladı. Öğrencilik yıllarında tanışıp evlendiği Vildan Hanım ile evliliğinden Gül adında bir kızı oldu (1981).^[3] 1980 darbesinin ardından derneklerde sol görüşlü olarak çalıştı.^[3] 1982’de düzenlenen “Anayasaya Hayır” kampanyasına katıldı. Duvarlara afiş yapıştırırken yakalanan arkadaşları için öykü şeklinde yazdığı rapor, takma adı olan "K. Yalçın" imzası ile önce Atılım Dergisi’nde sonra Prag’da kırk dilde yayın yapan Barış ve Sosyalizm Sorunları Dergisi’nde yer aldı. Yazarlığa adımını bu rapor/öykü ile attı.^[4] 1983 yılında üniversite öğrenimini tamamladı.

Üyesi olduğu Türkiye Komünist Partisi (TKP) tarafından 1985’te Moskova’ya gönderildi. 1985-1986 yılları arasında Moskova Sosyal Bilimler Akademisi'nde eğitim gördü. TKP tarafından komünistlik eğitimi almak için Rusya’ya gönderilen altı gencin başından geçenleri anlattığı^[5] Kar Kokusu (1998) adlı romanı, bu dönemde yaşadıklarından izler taşır. Moskova’da iken şiir yazmaya başladı. 1989’da etkin siyasetten ayrıldı ve Sokağın Zulası adlı şiir kitabını yayımladı. Arkadaşı Ali Taygun^[6] ile bir reklam ajansı çalıştırmaya başladı.

1990 yılında bir grup edebiyat tutkunuyla birlikte Yine Hişt adlı kültür-sanat dergisini çıkardı. Şiir, öykü ve yazılarını Adam Sanat, Yine Hişt, Öküz ve Cumhuriyet Kitap dergileri ile Yeni Yüzyıl gazetesinde yayımladı.

1992 yılında yayınlanan ilk öykü kitabı Çıplak Ayaklıydı Gece, aynı yıl Ferit Oğuz Bayır Düşün ve Sanat Ödülü'nü aldı. Bu kitap Ahmet Ümit'i yazın dünyamıza tanıtan ilk kitap olma özelliğini de taşır.

Arkadaşı tiyatro yönetmeni Ali Taygun’un teşvikiyle polisiye yazmaya ağırlık veren Ahmet Ümit, 1993 yılında atv için çekilen Çakalların İzinde adlı polisiye dizinin öykülerinin ve senaryosunun yazılmasına katkıda bulundu. Ardından da 1995'te Ahmet Ümit, çeşitli gazete ve dergilerde Franz Kafka, Dostoyevski, Patricia Highsmith, Edgar Allan Poe ve polisiye roman yazarları üzerine inceleme ve tanıtım yazıları kaleme aldı.

Bir Ses Böler Geceyi (1994) adlı uzun hikâyesinin ardından Masal Masal İçinde'yi (1995) yayımlandı. Annesinden dinlediği masalları düzenleyip yazdığı bu kitap çeşitli özel ilköğretim okulunda ve özel kolejlerde ders kitabı olarak okutuldu,^[7] Koreceye çevrildi.^[8] Kitaplarının tümünde var olan gerilim duygusu Sis ve Gece (1996) adlı polisiye romanında kendisini bütünüyle dışa vurdu. Sis ve Gece Türkiye'de yankı uyandırdı, tartışmalara yol açtı. Yunanistan'da yayımlanarak yabancı dile çevrilen ilk Türk polisiye yapıtı sanını kazandı.

Sis ve Gece'yi, Kar Kokusu (1998) adlı romanı, Agatha'nın Anahtarı (1999) adlı polisiye öykü kitabı takip etti. 2000'den itibaren Patasana (2000), Kukla (2002), Şeytan Ayrıntıda Gizlidir (2002), Beyoğlu Rapsodisi (2003), Aşk Köpekliktir (2004), Ninatta'nın Bileziği (2006), Kavim (2006) adlı kitaplarını ardı ardına yayımladı. 2007’de İnsan Ruhunun Haritası adlı denemesi yayımlandı. 2008'da yayınlanan Bab-ı Esrar'da Şems-i Tebrizi cinayetini konu edindi. İstanbul hakkında çok ayrıntılı bilgiler de içeren İstanbul Hatırası adlı polisiye romanı Haziran 2010'da okuyucularla buluştu. Yazarın Başkomser Nevzat: Çiçekçinin Ölümü, Başkomser Nevzat: Tapınak Fahişeleri, Başkomser Nevzat: Davulcu Davut'u Kim Öldürdü?, Elveda Güzel Vatanım-İttihatçıların Yükselişi adlı çizgi romanlarıda bulunmaktadır.

Öykülerinden yola çıkılarak Uğur Yücel tarafından Karanlıkta Koşanlar ve Cevdet Mercan tarafından Şeytan Ayrıntıda Gizlidir dizileri yapılmış, Sis ve Gece adlı romanı 2007 yılında Turgut Yasalar tarafından sinemaya uyarlanmıştır. Şeytan Ayrıntıda Gizlidir, Agatha'nın Anahtarı ve İstanbul Hatırası kitapları radyo tiyatrosu formatına uyarlanarak NTV Radyo'da yayımlanmıştır.^[9]

Ayrıca, Okan Üniversitesi Danışma Kurulu üyesidir.

Ahmet Ümit bir ateisttir.

TV programı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahmet Ümit, 25 Eylül 2010 tarihinden beri Habertürk Televizyonu için "Yaşadığın Şehir" adlı bir program serisi yapmaktadır. Pazar günleri gündüz kuşağında yayına verilen programın sunuculuğunu da yapan Ümit, başta İstanbul olmak üzere Türkiye'deki kentlerin gizli tarihlerine ve gizemlerine ışık tutmaktadır. Programın kapsamı içinde "Efes Antik Kenti", "Kapadokya" gibi tarihi önemi olan bölgeler de bulunmaktadır.^[10]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1989: Sokağın Zulası
1992: Çıplak Ayaklıydı Gece
1994: Bir Ses Böler Geceyi
1995: Masal Masal İçinde
1996: Sis ve Gece
1999: Agatha'nın Anahtarı
1998: Kar Kokusu
2000: Patasana
2002: Şeytan Ayrıntıda Gizlidir
2002: Kukla
2003: Beyoğlu Rapsodisi
2004: Aşk Köpekliktir
2005: Başkomser Nevzat: Çiçekçinin Ölümü
2005: Başkomser Nevzat 2: Tapınak Fahişeleri
2006: Kavim
2006: Ninatta'nın Bileziği
2007: İnsan Ruhunun Haritası
2008: Olmayan Ülke
2008: Bab-ı Esrar
2010: İstanbul Hatırası
2011: Başkomser Nevzat 3: Davulcu Davut'u Kim Öldürdü?
2012: Sultanı Öldürmek
2013: Beyoğlu'nun En Güzel Abisi
2015: Elveda Güzel Vatanım
2018: Kırlangıç Çığlığı
2019: Aşkımız Eski Bir Roman
2021: Kayıp Tanrılar Ülkesi
2022: Bir Aşk Masalı

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Senarist/yazar olarak[değiştir | kaynağı değiştir]

Merhaba Güzel Vatanım (2019)

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

2024 - Yüzyılın Aydınlık Yüzleri^[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Hülya Okur, Ahmet Ümit: Hala Solcuyum Haberx.com, 22.07.2009". 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
^ ^a ^b "Cemal Kalyoncu, Türkiye'de Polisin Çözemeyeceği Cinayet Yok, Aksiyon Dergisi, Sayı 537, 21.03.2005". 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
^ ^a ^b "Tuluhan Tekelioğlu, Kadınların Acı Çekmesine Dayanamıyorum, Sabah Gazetesi, Cumartesi Güncel eki, 16.08.2008". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
^ Feza Kürkçüoğlu, 1982’de yapılan referandum 12 Eylül Kurumsallaşmasının yolunu açtı, BirGün Gazetesi, 20.10.2007^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Mehmet Soğukömeroğulları, Ahmet Ümit'in Kar Kokusu Romanında Toplumcu Gerçekçilik, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish and Turkic, Volume 5/1 Winter 2010" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
^ "Tuluhan Tekelioğlu, Kalıcı işim 29 yaşımda oldu, Sabah Gazetesi, Cumartesi Güncel eki, 16.08.2008". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
^ "Nihan Çakıroğlu, Sıradışı Bir Kariyer Öyküsü Ahmet Ümit". 25 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
^ "Sevin Okyay, Anlatıcılığı Annemden Öğrendim, Radikal Gazetesi, 07.04.2008". 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
^ "Başkomser Nevzat'ın Maceraları". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
^ "'Yaşadığın Şehir'Ahmet Ümit, şehrin gizemlerine ışık tutuyor". haberturk.com. 12 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2011.
^ "MALTEPE BELEDİYESİ'NİN İSTASYON DERGİSİ'NE GÖRKEMLİ 3. YAŞ KUTLAMASI". ankahaber.net. 13 Ocak 2024. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahmet Ümit Websitesi
Ahmet Ümit'le "Yaşadığın Şehir" programı ile ilgili bir röportaj 21 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Hülya Okur, Ahmet Ümit: Hala Solcuyum Haberx.com, 22.07.2009". 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.

[aksiyon-2] "Cemal Kalyoncu, Türkiye'de Polisin Çözemeyeceği Cinayet Yok, Aksiyon Dergisi, Sayı 537, 21.03.2005". 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.

[kadin-3] "Tuluhan Tekelioğlu, Kadınların Acı Çekmesine Dayanamıyorum, Sabah Gazetesi, Cumartesi Güncel eki, 16.08.2008". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.

[4] Feza Kürkçüoğlu, 1982’de yapılan referandum 12 Eylül Kurumsallaşmasının yolunu açtı, BirGün Gazetesi, 20.10.2007^{[ölü/kırık bağlantı]}

[5] "Mehmet Soğukömeroğulları, Ahmet Ümit'in Kar Kokusu Romanında Toplumcu Gerçekçilik, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish and Turkic, Volume 5/1 Winter 2010" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.

[6] "Tuluhan Tekelioğlu, Kalıcı işim 29 yaşımda oldu, Sabah Gazetesi, Cumartesi Güncel eki, 16.08.2008". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.

[kigem-7] "Nihan Çakıroğlu, Sıradışı Bir Kariyer Öyküsü Ahmet Ümit". 25 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.

[8] "Sevin Okyay, Anlatıcılığı Annemden Öğrendim, Radikal Gazetesi, 07.04.2008". 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.

[ntvradyo-9] "Başkomser Nevzat'ın Maceraları". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.

[10] "'Yaşadığın Şehir'Ahmet Ümit, şehrin gizemlerine ışık tutuyor". haberturk.com. 12 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2011.

[11] "MALTEPE BELEDİYESİ'NİN İSTASYON DERGİSİ'NE GÖRKEMLİ 3. YAŞ KUTLAMASI". ankahaber.net. 13 Ocak 2024. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Ahmet Ümit nedir?, Ahmet Ümit anlamı nedir?, Ahmet Ümit ne demektir?