İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir?

İran dilleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi

(İrani diller sayfasından yönlendirildi)

İran dilleri
Coğrafi dağılım	Batı ve Orta Asya, Kafkasya
Sınıflandırma	Hint-Avrupa dilleri Hint-İran dilleri İran dilleri
Alt bölümler	Batı İran dilleri Doğu İran dilleri
ISO 639-5	`ira`
İran dillerinin coğrafi dağılımı.

İran dilleri veya İranî diller,^[1] Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran dilleri koluna bağlı dil öbeği. Günümüzde 150-200 milyon kişinin bu dil grubuna ait dilleri konuştuğu tahmin edilir.^[2] İran dilleri tarihsel gelişim açısından üç gruba ayrılır: Eski İran dilleri, Orta İran dilleri ve Yeni İran dilleri.

Eski İran dilleri, Hint-ri dili olan Sanskritçeyle yakın akrabaydı ve MÖ 3. yüzyıla değin konuşuluyordu. Zerdüşt dininin kutsal kitabı Avesta’nın dili Avestaca, Ahamenişler döneminde resmî dil olmuş Eski Farsça ve büyük bir imparatorluk kuran Medlerin dili Eski İran dillerinin bir parçası olarak sınıflandırılmaktadır. Orta İran dilleri, MÖ 10. yüzyıl ile 3. yüzyıllar arasında konuşuluyordu. Part dili, Baktriya dili ve Pehlevi dili Orta İran dillerinin en önemlileriydi. Sakaca, Eski Osetçe veya İskit-Sarmat dili olarak da bilinen İskitçe, Soğdca, Manice, Hutence ve Harezmce de Orta İran dillerine giriyordu. Yeni Farsça, İslam dininin İran’da yayılmaya başlamasıyla ortaya çıktı. Modern Farsça, Afganistan’ın resmî dili olan Peştuca, Kafkasya’da konuşulan Osetçe, Zazaca, Talışça, Tatça, Simnanca, Sengserce, Beluçça, Kürtçe ve Yağnup dilleri Yeni İrani dillerine bağlı dillerdir.

Bu tarihsel sınıflandırmanın dışında diller, genellikle Doğu ve Batı İrani diller olmak üzere, gösterdikleri farklı özelliklere dayanaraktan genetik gruplara ayrılır. Bu ayrılmış alt gruplar ise daha sonra Kuzeybatı, Güneybatı, Kuzeydoğu ve Güneydoğu İran dilleri olarak alt gruplara ayrılabilir. Batı İrani Dilleri; Med dili, Partça, Eski Azerice, Farsça, Kürt dilleri, Zazaca, Talışça, Tatça, Simnanca, Sengserce, Talışça, Mâzenderanca, Gilekçe, Beluçça, Goranice ve Lurca gibi dillerdir.^[3] İskit dilleri, Soğdca, Baktriya dili, Peştuca ve Osetçe ise Doğu İran dilleri olarak sınıflandırılır.^[3]

İran dillerinin sınıfları[değiştir | kaynağı değiştir]

İran dilleri 60 dil, 16 † (ölü) (150 Mio konuşan kişi)

Batı grubu 33 dil, 5 † (115 Mio)

Kuzeybatı grubu

Medce †

Partça †

Eski Azerice †

Kilitçe †

Güneybatı grubu

Doğu grubu 27 dil, 11 † (35 Mio)

Kuzeydoğu grubu

Avesta †

Osetçe

Baktrça †

Soğdca-Yagnobice

Choresmce †

Güneydoğu grubu

Peştuca

Muncice-Yidgha

Sakça-Vahanca

Şugnanca-Roşhani-Yezgulamca

Sengliççe-Zebaki

Peracça-Ormuri

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Prof. Dr. Leyla Karahan Armağanı (Ocak 2013). Süer Eker (Ed.). "İrani Diller Ailesi: Genel Bir Bakış (Iranian Languages Family: A General View)". 28 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
^ Windfuhr, Gernot. The Iranian languages. Routledge Taylor and Francis Group. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2019.
^ ^a ^b Gernot Windfuhr, 2009, "Dialectology and Topics", The Iranian Languages, Routledge

Hint-Avrupa dil ailesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

İran dilleri

Eski

Doğu	Avestaca Eski İskitçe
Batı	Medce Eski Farsça

Orta

Doğu	Baktrça Harezmce Alanca Sakaca İskitçe Soğdca
Batı	Orta Farsça Partça

Modern

Doğu

Pamir	İşkaşimi Sengliççe Vahanca Munçi Yidga Vançi Yezgulami Şugnanca Ruşanca Hufi Bartangi Sarıkolca
Diğer	Osetçe Digor İron Peştuca Yağnupça Ormurca Peraçça

Batı

Kuzey	Aştiyanca Eski Azerice Beluçça Zerdüşt Daricesi Persçe Gilekçe Goranice Kürtçe Sorani Kurmanci Kelhuri Lekçe Mazenderanca Simnanca Lasgerdice Sengserce Sorheyice Talışça Deylemce Tatice Zazaca
Güney	Açomca Başkartça Germsirce Kuhmareyce Kumzarca Farsça Kafkas Tatçası Darice Hazaraca Tacikçe Lurca Feyli şivesi Bahtiyari şivesi Kumzari

Eğik yazılmış diller ölü dilleri göstermektedir.

"https://tr.wikipedia.org/ansiklopedi/İran_dilleri&oldid=31815015" sayfasından alınmıştır

Kategori:

Gizli kategoriler:

İrani diller nedir?İrani diller anlamı nedir?İrani diller ne demektir?

İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Nedir? :İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? ile ilgili İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Ne Demektir? İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Açıklaması Nedir? İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Cevabı Nedir? İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Kelimesinin Anlamı? İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? konusu Nedir Ne, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan ne kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Türk Dil Kurumu na (TDK) göre farklı anlamları olan ne kelimesi, Türkçe de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Ne kelimesi ne demek, TDK ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için bildiris.com doğru adres! Peki, ne kelimesi ne demek, TDK ye göre anlamı nedir? İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Ne kelimesinin kökeni ne, ne kelimesinin kaç anlamı var? İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? İşte TDK bilgileri ile merak edilenler
İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Açıklaması? :İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Açıklama Bir Terim Kavram Ya Da Başka Dilsel Olgunun Daha İyi Anlaşılması İçin Yapılan Ek Bilgidir.İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Söz Konusu Bilgi Açıklanacak Sözcükten Daha Uzun Olur İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Açıklama İle İlgili Durumun Kanıtı Şu Şekilde Doğrulanabilir İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Bir Sözlükteki Tanım İlgili Sözcük Yerine Kullanılabilirse, Bu Bir Açıklamadır. İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Yani Aynı Bağlam İçinde Hem Sözcük Hem De Tanım Kullanılırsa Ve Anlamsal Açıdan Bir Sorun Oluşturmuyorsa Bu Bir Açıklamadır.
İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Gerçek mi? :İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? ile ilgili İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Gerçek anlam İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? sözcüklerin birincil anlamı ile (varsa) bu anlamla doğrudan ilişkili olan anlamlarıdır. Gerçek anlam, temel anlam ile yan anlamların bileşkesidir. İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Bir sözcüğün mecaz olmayan tüm anlamlarını kapsar.
İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Hakkında? :İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? ile ilgili İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? burada bulabilirsiniz. İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Detaylar için sitemizi geziniz İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? Bu sayfada Hakkında nedir Hakkında ne demek Hakkında ile ilgili sözler cümleler bulmaca kısaca Hakkında anlamı tanımı açılımı Hakkında hakkında bilgiler İrani diller nedir?, İrani diller anlamı nedir?, İrani diller ne demektir? resimleri Hakkında sözleri yazıları kelimesinin sözlük anlamı nedir almanca ingilizce türkçe çevirisini bulabilirsiniz