İkizdere

İkizdere
İkizdere
İlçe
	; Türkiye'de yeri
	; İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Rize
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Cafer Kaymakçı
• Belediye başkanı	Abdi Ekşi (AKP)
Yüzölçümü
• Toplam	898 km²
Rakım	570 m
Nüfus (2018)
• Toplam	9,809
• Kır	4,708
• Şehir	1.875
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	53650
İl alan kodu	0464
İl plaka kodu	53
	Resmî site; İkizdere Kaymakamlığı ; İkizdere Belediyesi

İkizdere (Lazca: Xuras^[2]), Rize iline bağlı bir ilçedir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı döneminde, 1878'de Rize'nin sancak merkezi olması ile nahiye olmuştur. Eski adı "Yedi Köy" anlamına gelen Kura-i Seba olan İkizdere, 19. yüzyıl sonlarında Trabzon vilayetinin Lazistan sancağındaki Rize kazasına bağlı bir nahiye merkeziydi. 15 Şubat 1916 tarihinde Rus işgaline uğrayan yöre, 11 Mart 1918 tarihinde işgalden kurtulmuştur. 1933 yılında İkizdere adını alan yerleşim, 1945'te ilçe olan Güneyce'ye bağlı bucak merkezi iken, ilçe merkezi 1952'de İkizdere’ye taşınmıştır.^[3]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Çamlık ve Cimil derelerinin birleştiği yerde kurulan İkizdere, adını bu derelerden almıştır. İlçe toprakları dağlıktır. Dağlar dar vadilerle parçalanmış olup yüksek kesimlerinde yaylalar bulunur. Bu yaylalar; Çağrankaya Yaylaları, Arkeleç Yaylası, Ovit Yaylası, Demirkapı Yaylası ile Şimşirli ve Ilıcaköy maden suyu kaynakları doğal güzelliklerinin başında gelmektedir.

Başlıca akarsuyu İkizdere’dir. İkizdere üzerinde elektrik üretmek gayesiyle bir santral kurulmuştur. Dağlar zengin ormanlarla kaplıdır. İlçe topraklarını İkizdere sulamaktadır. Rize Dağlarından kaynaklanan Çamlık ve Cimil Dereleri ile Karadere’nin birleşmesinden oluşan İkizdere, kuzeye doğru akar ve ilçe sınırları dışına çıkar. Dağların doruklarında buz yalakları ve buzul gölleri vardır.

İkizdere ilçesinin güneybatısında bulunan ve Ballıköy yaylası olarak da bilinen Anzer Yaylası'nda çok sayıda endemik çiçek türü yetişmektedir. Bu yaylada Anzer balı üretimi yapılmaktadır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri çay ve patates olup az miktarda kivi, mısır, armut ve fındık da yetiştirilir. Yaylacılık metoduyla sığır ve koyun beslenir. Arıcılık gelişmiştir. Anzer balı meşhurdur. İlçe merkezi İkizdere kıyısında kurulmuştur. Rize-Erzurum kara yolu ilçeden geçer. İl merkezine 56 km mesafededir. Denize kıyısı yoktur. 1954’te ilçe olan İkizdere’nin belediyesi 1952’de kurulmuştur.

Rize-Erzurum kara yolu üzerinde dik yamaçlar ve doğal güzellikler arasında yer alır. Köylerinden şehirlere göç vardır. Ünlü Anzer balının yapıldığı Anzer Yaylası, Çamlık Mesiresi, Çağrankaya Yaylaları ve Ovit sınırları içinde yer alır. Turizm gelişmektedir.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Tipik Karadeniz iklimi hüküm sürmekte olan il, her mevsim yağışlıdır. Bitki örtüsü ormanlarla kaplı olup yüksek alanlarda iğne yapraklı ağaçlar, kızılağaç, gürgen, meşe, kestane, ladin, köknar ağaçlarından oluşan ormanlar bulunmaktadır.

Yıllık sıcaklık ortalaması : 11,04 derece

Yıllık en yüksek ortalama : 17,00 derece

Yıllık en düşük ortalama : 8,6 derece

Yıllık ortalama yağış : 1102 mm

Yıllık ortalama bağıl nem : % 74,05

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

İkizdere, dik yamaçlı vadileri, doruklara ulaşılabilir dağları, yeşil yaylaları, tarihî kemer köprüleri, coşkun akan dereleri ile çok özel bir turizm ilçesidir.

İkizdere-Anzer Yaylası (Ballıköy) Turizm Merkezi Ulaşım: Rize'nin İkizdere ilçesinin 39 km güneyindedir. İkizdere-Dereköy arası 4 km asfalt, 25 km ham toprak yoldur. Yaz aylarında dolmuş bulunabilir.

Özellikler: 3.000 m rakımlı yaylada altyapı hizmetleri tamamlanmış durumdadır. PTT, bakkal, kasap, fırın, manav, kır kahvesi ve lokantalar hizmet vermektedir. Ünlü Anzer balı bu yaylada bulunmaktadır.

Konaklama-Yeme-İçme: Yaylada çok sayıda pansiyon bulunmaktadır. Her türlü yeme-içme ve ihtiyaçlar yayladan karşılanabilir.

İkizdere-Çağrankaya Yaylaları Ulaşım: Rize'nin İkizdere İlçesinin 15 km kuzeydoğusundadır, her türlü kara taşıtı ile yaylalara ulaşım mümkündür.

Özellikler: 2300 m rakımlı Çağrankaya Yaylaları adını 2600 m rakımda yer alan Çağrankaya uçurumundan almıştır. Uçurum 55 km uzaklıktaki Araklı sahilinden ve 25 km uzaklıktaki Rize merkezden görülebilmektedir. Elektrik altyapısına sahip olan Çağrankaya Yaylaları'nda, bakkal, kasap, kahvehane ve konaklama hizmeti veren yerel halk tarafından Han (konaklama) olarak adlandırılan işletmeler bulunmaktadır. Yaz aylarında kampçıların akınına uğrayan yaylalarda Çağrankaya Kar Yürüyüşü etkinliği sayesinde kış turizmine yönelik önemli gelişmeler yaşanmaktadır.

Şimşirli Köyü Camii Derin bir vadiye bakan cami, Karadeniz yöresindeki ahşap camilerin en güzel örneklerinden. 1849’da bütünüyle kestane ağacından inşa edilen yapının iki katlı iç mekânı inanılmaz bir ahşap işçiliğine sahiptir. Arazinin eğiminden dolayı yüksek taş duvarlı bir su basman üzerine kurulmuştur. Ahmet Usta tarafından yapılmıştır. Cami kareye yakın bir dikdörtgen alanı kaplar, plan kuzey cephedeki giriş ve haremden meydana gelmektedir. Giriş kısmının üzerinde iç mahfile bağlanan fevkani bir mahfil bulunmaktadır. Kuzeyinde bir medresesi vardır. Bu medrese ile cami arasında 1988 yılında yapılan minare yer almaktadır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1945^[4]	17.757	1.611	16.146
1950^[5]	19.012	2.215	16.797
1955^[6]	17.380	2.556	14.824
1960^[7]	19.844	2.790	17.054
1965^[8]	20.157	2.654	17.503
1970^[9]	19.210	2.770	16.440
1975^[10]	18.269	2.389	15.880
1980^[11]	16.932	2.363	14.569
1985^[12]	16.401	2.419	13.982
1990^[13]	15.295	3.643	11.652
2000^[14]	10.710	2.384	8.326
2007^[15]	6.034	2.109	3.925
2008^[16]	6.504	1.881	4.623
2009^[17]	6.122	1.813	4.309
2010^[18]	5.759	1.708	4.051
2011^[19]	5.568	1.654	3.914
2012^[20]	5.395	1.637	3.758
2013^[21]	6.936	1.820	5.116
2014^[22]	6.511	1.816	4.695
2015^[23]	5.711	1.722	3.989
2016^[23]	5.596	1.782	3.814
2017^[23]	5.451	1.635	3.816
2018^[23]	9.809	2.359	7.450
2019^[23]	7.135	1.883	5.252
2020^[23]	6.583	1.875	4.708

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tepeden Dere

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012.
^ "İkizdere'nin Tarihi". ikizdere.gov.tr. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2023.
^ "Karadeniz Ansiklopedisi, Rize ili İkizdere ilçesi". 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012.
^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "İkizdere Nüfusu - Rize". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Rize İkizdere Nüfusu". nufusune.com.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012.

[2] "İkizdere'nin Tarihi". ikizdere.gov.tr. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2023.

[3] "Karadeniz Ansiklopedisi, Rize ili İkizdere ilçesi". 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012.

[4] . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.

[5] . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.

[6] . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.

[7] . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.

[8] "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[9] "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[10] "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[11] "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[12] "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[13] "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[14] "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[15] "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[16] "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[17] "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[18] "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[19] "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[20] "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.

[21] "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.

[22] "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.

[:9-23] 
"Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

"İkizdere Nüfusu - Rize". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.

"Rize İkizdere Nüfusu". nufusune.com.

[24] "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

[25] "İkizdere Nüfusu - Rize". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.

[26] "Rize İkizdere Nüfusu". nufusune.com.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

g t d Rize'nin ilçeleri
İl merkezi	Rize
Bağlı ilçeler	Ardeşen Çamlıhemşin Çayeli Derepazarı Fındıklı Güneysu Hemşin İkizdere İyidere Kalkandere Pazar

İkizdere nedir?, İkizdere anlamı nedir?, İkizdere ne demektir?