Çaylı, Borçka

Çaylı
Çaylı
Köy
	; Artvin'in Türkiye'deki konumu
	Çaylı Çaylı'nın Artvin'deki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Artvin
İlçe	Borçka
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
Rakım	508 m
Nüfus (2021)
• Toplam	443
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0466
İl plaka kodu	08
Posta kodu	08400

Çaylı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Çaylı köyünün eski adı Cgiriazeni'dir. Lazca bir yer adı olan Cgiriazeni (ჯგირიაზენი), iyi ve kutsal anlamındaki "cgiri" (ჯგირი) ile çayırlık ve düzlük anlamındaki "zeni" (ზენი) kelimelerinden oluşur ve "iyi düzlük" veya "güzel düzlük" anlamına gelir.^[3]^[4] Arhavi ilçesine bağı Kemerköprü köyünün eski adı da Cgiriazeni'dir. Bu yer adı Türkçeye Giazeni, Gerezen, Cigazen gibi farklı biçimlerde girmiştir.^[5]^[6] Kemerköprü köyünün 1876 Trabzon vilayeti salnamesindeki eski adı "Cgiryazen" (جكریازن), "Çiğeryazan" şeklinde okunmuştur.^[7]

Cgiriazeni köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Cgiriazeni veya Cigazen, Beğlevani köyünün bir mahallesiydi. Beğlevani köyü ise, büyük bir yerleşimde ve nüfusu, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre 120 hanede yaşayan 560 kişiden oluşuyordu.^[8] Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımında ise, köyün nüfusu iyice azalmıştı. Bu tarihte Beğlevani'de (Беглеванъ) 15 hanede, tamamı Laz olan 72 kişi yaşıyordu.^[9] Nitekim Cgiriazeni'de Satibe (სათიბე), Cerpuka (ჯერფუკა), Tolosati (თოლოსათი), Kvatahevi (ქვათახევი), Kvahehi (ქვახეხი), Kvaşovta (ქვაშოვთა) gibi Gürcüce ve Lazca yer adları bugün de kullanılmaktadır.^[10]

Cgiriazeni, yeni adıyla Güreşen (Beğlevani) köyünün mahallesiyken, 1956 yılında "Çaylıköy" adıyla ayrı bir köye dönüştürülmüştür. Resmi Gazete'de yer alan karara göre "Çoruh Vilâyeti Borçka Kazası Maradit Nahiyesinin Beğlevan Köyüne bağlı Cigazen Mahallesi (Çaylıköy)", 24 Ekim 1955 tarihinden geçerli olmak üzere köy sayılmıştır.^[11] Nitekim 1955 genel nüfus sayımında köy olarak adı geçmeyen bu yerleşim, 1960 genel nüfus sayımında "Çaylıköy" adıyla kaydedilmiştir. Bu sırada Çaylıköy, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Maradit bucağının yedi köyünden biriydi ve nüfusu 619 kişiden oluşuyordu.^[12]^[13]

Çaylıköyü'nün nüfusu 1965 genel nüfus sayımında 743 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 213 kişi okuma yazma biliyordu.^[14] Bu yer adı sonradan Çaylı şeklinde yazılmıştır.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Çaylı köyü, Artvin il merkezine 62 km, Borçka ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır.^[15]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre köy nüfus verileri
2021	408^[2]
2020	443^[2]
2019	351^[2]
2018	403^[2]
2017	325^[2]
2016	336^[2]
2015	325^[2]
2014	351^[2]
2013	354^[2]
2012	378^[2]
2011	414^[2]
2010	462^[2]
2009	571^[2]
2008	757^[2]
2007	302^[2]
2000	1.250^[15]
1997	1.354^[15]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Cayli, Turkey Page". Fallingrain.com. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p "Artvin Borçka Çaylı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
^ ""ლაზური ლექსიკონი" (Lazca Sözlük)". 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
^ "İuri Siharulidze, Çaneti - I (Gürcüce: ჭანეთი - I), Batum, 1977, s. 76" (PDF). 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 85, 120, ISBN 978-605-5708-85-6.
^ "Resmi Gazete, 13 Ocak 1956" (PDF). 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 367, ISBN 978-7871-07-9.
^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 381, ISBN 978-7871-07-9.
^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1226". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 192. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
^ "Resmi Gazete, 13 Ocak 1956" (PDF). 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
^ "1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 144" (PDF). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
^ "1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 74" (PDF). 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 88" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
^ ^a ^b ^c "Çaylı Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Çaylı, Borçka için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft

[FALL-1] "Cayli, Turkey Page". Fallingrain.com. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[NN-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p "Artvin Borçka Çaylı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.

[3] ""ლაზური ლექსიკონი" (Lazca Sözlük)". 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.

[4] "İuri Siharulidze, Çaneti - I (Gürcüce: ჭანეთი - I), Batum, 1977, s. 76" (PDF). 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.

[5] Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 85, 120, ISBN 978-605-5708-85-6.

[6] "Resmi Gazete, 13 Ocak 1956" (PDF). 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.

[7] Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 367, ISBN 978-7871-07-9.

[8] Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 381, ISBN 978-7871-07-9.

[9] "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1226". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.

[10] 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 192. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9

[11] "Resmi Gazete, 13 Ocak 1956" (PDF). 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.

[12] "1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 144" (PDF). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.

[13] "1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 74" (PDF). 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.

[14] "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 88" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.

[YER-15] "Çaylı Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[2]

Çaylı, Borçka nedir?, Çaylı, Borçka anlamı nedir?, Çaylı, Borçka ne demektir?