Çağ

Çağ, başlangıcı ve sonu belli olan, tarihte ayrı bir özelliğe sahip zaman bölümüdür.

İnsana ait kültürel evrim çağları[değiştir | kaynağı değiştir]

Çağlar günümüzden 2,5 milyon yıl önce, kültürel evrimin, organik evrimin önüne geçmesi ile başlamıştır; Tarih Öncesi Çağlar ve Tarih Çağları olmak üzere ikiye ayrılır.

Bu dönemlerin isimlendirilmesinde, insanlığı etkileyen evrensel nitelikli olaylar esas alınmıştır. Bu dönemler belirlenirken sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik gelişmeler önemli rol oynamıştır. Yazının bulunmasıyla “Tarih Öncesi Dönemler” sona ermiş, “Tarihî Dönemler” başlamıştır.

Tarihî Dönemler (Tarih Çağları) her toplumda aynı zamanda yaşanmamıştır. Yazıyı bulup kullanmayı başaran toplumlar, Tarih Çağları’na daha önce geçmişlerdir.

Tarih öncesi Çağlar (Prehistorik)[değiştir | kaynağı değiştir]

Taş Devri	Eski Taş Çağı Yontma Taş Devri Paleolitik Çağ	2,5 milyon yıl - MÖ 12000
	Orta Taş Çağı Avrupa'da Mezolitik Çağ Ön Asya'da Protoneolitik Çağ	MÖ 12000 - MÖ 9000
	Cilalı Taş Devri Neolitik Kültür Evresi	MÖ 9000 - MÖ 5500
Bakır Devri Bakır Taş Çağı Kalkolitik Çağ Maden Taş Çağı	Erken Kalkolitik	MÖ 5000 - MÖ 3000
	Orta Kalkolitik
	Geç Kalkolitik

Tarih Çağları (Historical)[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk Çağ ^[1] (Antik tarih)	Tunç Devri ^[2]	Erken Tunç Çağı (MÖ 3300–2000)	Erken Tunç Çağı I	MÖ 3300–3000
			Erken Tunç Çağı II	MÖ 3000–2700
			Erken Tunç Çağı III	MÖ 2700–2200
			Erken Tunç Çağı IV	MÖ 2200–2000
		Orta Tunç Çağı (MÖ 2000–1550)	Orta Tunç Çağı I	MÖ 2000–1750
			Orta Tunç Çağı II	MÖ 1750–1650
			Orta Tunç Çağı III	MÖ 1650–1550
		Geç Tunç Çağı (MÖ 1550–1200)	Geç Tunç Çağı I	MÖ 1550–1400
			Geç Tunç Çağı II A	MÖ 1400–1300
			Geç Tunç Çağı II B	MÖ 1300–1200
	Demir Devri (MÖ 1190 - MÖ 330) ^[3]
		Geometrik Dönem		MÖ 1100 - 900
		Oryantalizan Dönem		MÖ 900 - 800
		Arkaik Dönem		MÖ 800 - 480
		Klasik Dönem		MÖ 480 - 334
		Helenistik Dönem		MÖ 334 - 30
		Roma Dönemi		MÖ 30 - MS 303
		Roma'dan Bizans'a geçiş Dönemi		MS 303 - 5. yüzyıl
Orta Çağ ^[4]		Erken Bizans Dönemi		MS 5. yüzyıl - 7. yüzyıl
		İkonaklazma Dönemi		MS 726 - 842
		Orta Bizans Dönemi		MS 842 - 1204
		Latin istilası Dönemi		MS 1204 - 1261
		Geç Bizans Dönemi		MS 1261 - 1453
Yeni Çağ	İstanbul'un fethi				MS 1453 - 1789
Yakın Çağ ^[5]	Fransız ihtilali				MS 1789 - günümüz

Dünya'nın jeolojik evrim çağları[değiştir | kaynağı değiştir]

Devir	Zaman	Dönem	Bölüm
Fanerozoik Devir (545 myö - günümüz)	Senozoik (65,5 myö - günümüz)	Kuvaterner (1,81 myö - günümüz)	Holosen (0,01 myö - günümüz)
		Kuvaterner (1,81 myö - günümüz)	Pleistosen (1,81 myö - 0,01 myö)
		Neojen (23,8 myö - 1,81)	Pliyosen (5,32 myö - 1,81 myö)
		Neojen (23,8 myö - 1,81)	Miyosen (23,8 myö - 5,32 myö)
		Paleojen (65,5 myö - 23,8)	Oligosen (33,7 myö - 23,8 myö)
			Eosen (55,0 myö - 33,7 myö)
			Paleosen (65,5 myö - 55,0 myö)
	Mezozoik (251,1 myö - 65,5 myö)	Kretase (142 myö - 65,5 myö)
		Jura (205,1 myö - 142 myö)
		Trias (251,1 myö - 205,1 myö)
	Paleozoik (545 myö - 251,1 myö)	Permiyen (292 myö - 251,1 myö)
		Karbonifer (354 myö - 292 myö)
		Devoniyen (417 myö - 354 myö)
		Silüryen (440 myö - 417 myö)
		Ordovisyen (495 myö - 440 myö)
		Kambriyen (545 myö - 495 myö)
Kambriyen öncesi (~4500 myö - 545 myö)	Proterozoik Devir (2500 myö - 545 myö)
	Arkeyan Devir (3600 myö - 2500 myö)
	Hadean (~4500 myö - 3600 myö)
myö = milyon yıl önce

Kozmolojik Çağlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlaması	Sonu	Dönem
0 s	1×10^-43 s	Planck dönemi
1×10^-43 s	1×10^-36 s	Büyük birleşme dönemi
1×10^-36 s	1×10^-32 s	Enflasyonist dönem
1×10^-32 s	1×10^-12 s	Elektrozayıf dönem
1×10^-12 s	1×10^-6 s	Kuark dönemi
1×10^-6 s	1 s	Hadron dönemi
1 s	3 dk	Lepton dönemi
3 dk	380000 yıl	Foton dönemi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ M.Ö. 3500'de yazının bulunmasıyla başlayan dönem ve 476'da Batı Roma'nın yıkılmasına kadar devam eden tarihi dönemdir.
^ Mezopotamya'da ve Mısır'da tunçtan eserlerin yapılmaya başlandığı sıralarda (M.Ö. 4. bin sonu) yazı keşfedilmiş bulunduğundan bu ülkeler için Tunç Çağı deyimi yerine yazılı belgelerden elde edilen kronoloji ve sınıflandırmalar kullanılır. Buna karşılık yazıyı henüz kullanmayan Anadolu, Hellas (Yunanistan), Balkanlar ve Avrupa gibi bölgeler için Tunç Çağı deyimi geçerlidir. Tunç Çağı Anadolu'da 3000, Girit'te, Ege'de ve Hellas'ta 2500-2000, Avrupa'da ise 2000 yıllarında başlar.
^ Orta ve Doğu Anadolu için
^ Kavimler Göçü ile başlayıp İstanbul'un (ms.1453) Fatih Sultan Mehmet tarafından fethine kadar geçen dönemdir
^ 1789 Fransız İhtilali'nden günümüze kadar devam eden zaman dilimidir.

[1] M.Ö. 3500'de yazının bulunmasıyla başlayan dönem ve 476'da Batı Roma'nın yıkılmasına kadar devam eden tarihi dönemdir.

[2] Mezopotamya'da ve Mısır'da tunçtan eserlerin yapılmaya başlandığı sıralarda (M.Ö. 4. bin sonu) yazı keşfedilmiş bulunduğundan bu ülkeler için Tunç Çağı deyimi yerine yazılı belgelerden elde edilen kronoloji ve sınıflandırmalar kullanılır. Buna karşılık yazıyı henüz kullanmayan Anadolu, Hellas (Yunanistan), Balkanlar ve Avrupa gibi bölgeler için Tunç Çağı deyimi geçerlidir. Tunç Çağı Anadolu'da 3000, Girit'te, Ege'de ve Hellas'ta 2500-2000, Avrupa'da ise 2000 yıllarında başlar.

[3] Orta ve Doğu Anadolu için

[4] Kavimler Göçü ile başlayıp İstanbul'un (ms.1453) Fatih Sultan Mehmet tarafından fethine kadar geçen dönemdir

[5] 1789 Fransız İhtilali'nden günümüze kadar devam eden zaman dilimidir.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Çağ nedir?, Çağ anlamı nedir?, Çağ ne demektir?